Maria Kapiszewska

Maria Kapiszewska z domu Zakrzewska przyszła na świat 18 maja 1907 roku w Zakopanem. Jej matka Helena z domu Wiśniewska była znaną pisarką, a ojciec Konstanty – naukowcem, profesorem uniwersyteckim. Uczęszczała do gimnazjów w Krakowie, gdzie w 1919 roku wstąpiła do ZHP. Jej zastępową była Jadwiga Laszczkówna, późniejsza Naczelniczka Harcerek (1931–1937). Maria Zakrzewska przeszła całą drogę harcerskiego rozwoju.

W styczniu 1927 roku ukazały się na łamach „Harcmistrza” dwa artykuły Marii: Motywy słowiańskie w harcerstwie oraz Pierwsze kroki dziewczynki w IV ż. drużynie krak[owskiej]. (Próba połączenia programu harc[erskiego]. z obrzędowością staro-słowiańską.

Jesienią 1927 roku Maria zrezygnowała z dalszej nauki i przeniosła się do Katowic jako jedna z grupy instruktorek, które miały rozpocząć nowy okres w historii śląskiego harcerstwa żeńskiego. Równocześnie została mianowana komendantką żeńskiego hufca katowickiego.

Rozkazem NZHP L. 5 z 8 maja 1929 roku została mianowana harcmistrzynią.

W styczniu 1928 roku ukazał się pierwszy numer „Na Tropie. Pisma Młodzieży Polskiej”, jako wydawnictwa Zarządu Oddziału Śląskiego ZHP. Twórcami pisma były cztery osoby: Henryk Kapiszewski (redaktor odpowiedzialny), Marian Wierzbiański (redaktor prowadzący), Maria Zakrzewska (od marca 1928 roku Kapiszewska), która niemal od początku pełniła funkcję sekretarza redakcji, i Jadwiga Laszczkówna (od 1931 roku Wierzbiańska).

Od numeru czwartego pisma zaczęła się seria przygód Antka Cwankiewicza prowadzącego, jeszcze, gromadę wilczków. Niemal natychmiast przygody Antka stały się obowiązkową lekturą wielu przyszłych wodzów zuchowych i walnie przyczyniły się do rozwoju nowej grupy wiekowej harcerstwa.

„Na Tropie” wydało zuchową trylogię Aleksandra Kamińskiego oraz biografię Andrzeja Małkowskiego tegoż autora.

W 1934 roku Kapiszewska przejęła formalnie redakcję „Na Tropie”. W piśmie regularnie umieszczała materiały pomocnicze dla funkcyjnych harcerskich z zakresu harcowania. Artykuły te, uporządkowane i ilustrowane przez słynnego scenografa Tadeusza Orłowicza, zostały wydane pod nazwą Księga harców i doczekały się trzech wydań (1936, 1939 oraz 1946 w Londynie).

We wrześniu 1937 roku została mianowana dyrektorem spółki Harcerskie Biuro Wydawnicze „Na Tropie”, która wydawała centralne pisma ZHP oraz wiele ważnych, kilkakrotnie wznawianych książek harcerskich. Po wybuchu wojny, w październiku 1939 roku, znalazła się w Paryżu, ewakuowana wraz z mężem Henrykiem, urzędnikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ponieważ w czerwcu 1939 roku na Zjeździe ZHP w Lublinie została wybrana do Rady Naczelnej ZHP, weszła do powołanego przez Przewodniczącego ZHP Michała Grażyńskiego Naczelnego Komitetu Wykonawczego ZHP. Od stycznia do maja 1940 roku zredagowała cztery numery pisma „Na Tropie”, organu NKW.

Po klęsce Francji wraz z mężem organizowała harcerstwo we Francji nieokupowanej. Kapiszewscy, zagrożeni aresztowaniem, przedostali się do Londynu. Weszli w skład Naczelnego Komitetu ZHP na czas wojny. Od stycznia 1943 roku do końca 1944 roku Maria Kapiszewska redagowała organ Komitetu „Ognisko Harcerskie”. W czerwcu 1945 roku znalazła się w Paryżu. Organizowała pracę harcerską na terenie całej Francji jako komendantka harcerek.

W 1947 roku Kapiszewscy wrócili do kraju, gdzie Henryk Kapiszewski był prześladowany przez władze komunistyczne.

Mieli syna Andrzeja, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, wybitnego matematyka, socjologa, arabistę i dyplomatę.

Marian Miszczu

Maria Kapiszewska z d. Zakrzewska – urodzona 18 maja 1907 roku w Zakopanem, zmarła 24 czerwca 1987 roku w Krakowie.

Od 1919 – w ZHP

1928–1931 – członkini i wizytatorka Komendy Chorągwi Śląskiej Harcerek

1928–1937 – redaktorka pisma „Na Tropie”

Od 1931 – członkini komisji prób na drużynową Chorągwi Śląskiej Harcerek

1937–1939 – w referacie prasowo-wydawniczym Głównej Kwatery Harcerek i kierowniczka Harcerskiego Biura Wydawniczego „Na Tropie”

1936–1939 – członkini Naczelnej Rady Harcerskiej

1937–1939 – członkini Głównej Kwatery Harcerek

1939–1946 – członkini Komitetu Naczelnego na czas wojny ZHP (Wielka Brytania)

1943–1944 – redaktorka pisma „Ognisko Harcerskie” (Londyn)

1945–1947 – komendantka harcerek we Francji

1946–1947 – członkini Naczelnej Rady Harcerskiej poza granicami Kraju

Autorka publikacji: Księga harców, nakładem „Na Tropie”, Katowice 1936; Harcerstwo w ćwierćwieczu swego rozwoju, [s.n.], Spała 1935.

Jarzembowski K., Kuprianowicz L., Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920–1949, Barbara HUP B. Gąsiorowska, Kraków 2006, s. 39.

Jest 1 tytuł.

Pokazano 1-1 z 1 pozycji

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło