• Obniżka
Ponętna, uległa, akuratna... Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników)

Ponętna, uległa, akuratna... Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników)

ISBN: 978-83-7587-422-8
44,80 zł
25,00 zł Oszczędzasz: 19,80 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 25,00 zł

Czas dostawy kurierem InPost 24 godziny! E-booki w ciągu 15 minut!

Książka składa się z pięciu rozdziałów. Rozdział pierwszy stanowi próbę ukazania życia kobiet w pierwszej połowy XIX wieku. W kolejnych czterech rozdziałach przedstawiono ideał kobiety pierwszej połowy XIX wieku. Rozdziały te powstały na podstawie poradników wydanych w języku polskim w latach 1800-1863. W książce zamieszczono dużo oryginalnych cytatów oddających klimat epoki.

Ilość

W pierwszej połowie XIX wieku na rynku wydawniczym zaczęło pojawiać się coraz więcej pozycji mających charakter porad, dyrektyw, kierowanych do coraz szerszego kręgu odbiorców. Pozycje te miały najczęściej formę książkową, choć zdarzały się też broszurki czy nawet kilkustronicowe utwory wierszowane (...).

Zdecydowana większość poradników złożona była z rad i dyrektyw, w niektórych jednak były same zakazy i upomnienia. Na ich podstawie można wnioskować, jakie zachowania uznawane były za „nieobyczajne”. Natomiast rady zawarte w tego typu piśmiennictwie były swego rodzaju odpowiedzią na społeczne zapotrzebowanie (...). Prawdopodobnie największym powodzeniem wśród młodych dziewcząt cieszyły się poradniki savoir-vivre’u. W takich pozycjach zamieszczane były wszystkie możliwe porady dotyczące poprawnego zachowania się w towarzystwie. Każda młoda panienka chciała „zabłysnąć”, być akceptowana, podobać się. Opanowanie zaś „sztuki podobania się” miało przynieść konkretne efekty – w przypadku młodych dziewcząt chodziło o zdobycie upragnionego, wymarzonego męża. Inne cele przyświecały kobietom dojrzałym, sięgającym po kodeksy obyczajowe. Mężatki szukały w nich rad, jak stworzyć szczęśliwą rodzinę, utrzymać miłość męża na wysokim poziomie, zapewnić sobie jego dozgonną wierność i troskliwość, odpowiednio wychować dzieci; gospodynie zaś – jak stworzyć idealne, dobrze funkcjonujące gospodarstwo domowe. Znaczna część poradników poświęcona była zagadnieniom związanym z troską o zdrowie, higienę ciała i zawierała wskazówki kosmetyczne oraz konkretne przepisy na poprawienie urody.

Książka składa się z pięciu rozdziałów. Rozdział pierwszy stanowi próbę ukazania życia kobiet w pierwszej połowy XIX wieku. W kolejnych czterech rozdziałach przedstawiono ideał kobiety pierwszej połowy XIX wieku. Rozdziały te powstały na podstawie poradników wydanych w języku polskim w latach 1800-1863. W książce zamieszczono dużo oryginalnych cytatów oddających klimat epoki.

75 Przedmioty

Opis

Książka papierowa
oprawa miękka

Małgorzata Stawiak-Ososińska

doktor nauk humanistycznych w zakresie historii o specjalności: historia Polski XIX i XX wieku,. Rozprawa doktorska dotyczyła miejsca i roli Polek w życiu społecznym w Królestwie Polskim w latach 1815 – 1863. Pracuje w Instytucie Pedagogiki i Psychologii Wydziału Pedagogicznego i Artystycznego na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Autor

Małgorzata Stawiak-Ososińska

ISBN druk

978-83-7587-422-8

ISBN e-book

 

Objętość

480 stron

Wydanie

II, 2010

Format

B5 (160x235)

Oprawamiękka, klejona, folia matowa

Wstęp

Rozdział I

Życie kobiet w pierwszej połowie XIX wieku

1. Życie codzienne W rodzinie ziemiańskiej W rodzinie drobnoszlacheckiej W rodzinie arystokratycznej W rodzinie mieszczańskiej W rodzinie chłopskiej

2. Edukacja kobiet Kształcenie na pensjach prywatnych Nauka w szkołach elementarnych Kształcenie klasztorne Szkoły zawodowe i artystyczne Wychowanie i kształcenie domowe

3. Praca zawodowa 4. Działalność społeczna i patriotyczna

Rozdział II

Kobieta w społeczeństwie

1. Społecznie pożądane i niepożądane cechy charakteru

2. Sens i treść życia kobiety

3. Zachowanie wśród ludzi

Postawa podczas stania, siedzenia i chodzenia

Ubiór

Spożywanie posiłków

Prowadzenie rozmów

Zachowanie wobec mężczyzn

Odwiedziny

Sposoby postępowania w innych sytuacjach życiowych i towarzyskich

4. Pisanie listów

5. Praktyki religijne

6. Obowiązki wobec ojczyzny

Rozdział III

Kobieta w rodzinie

1. Córka

2. Siostra

3. Żona

4. Gospodyni

5. Matka

6. Babcia

Rozdział IV

Troska o higienę, zdrowie i urodę

1. Pomieszczenia mieszkalne

2. Ubiór

3. Prawidłowe odżywianie

4. Ruch i aktywność fizyczna

5. Higiena osobista i troska o wygląd zewnętrzny

6. Miesiączkowanie i przekwitanie

7. Zdrowie psychiczne

Rozdział V

Edukacja kobiet

1. Kształcenie pod okiem matki

2. Kształcenie w domu przez nauczyciela

3. Edukacja na pensji żeńskiej

Zakończenie

Bibliografia

Biogramy autorów poradników

Aneks

fragment

Małgorzata Stawiak-Ososińska Ponętna, uległa, akuratna...

„Przeznaczeniem kobiety jest być aniołem, pocieszycielem rodu ludzkiego", „niewiastą ule­gać umiejącą", która ma „więcej rozsądku niż dowcipu", „pomocnicą, a nie zawalidrogą". Ko­bieta idealna jest zadbana, pracowita, poboż­na, wierna, pełna miłości, cierpliwości, zawsze uśmiechnięta i zadowolona, grzeczna, cicha, serdeczna... Ta lista cnót nie ma końca. Taka miała być kobieta w XIX w. i, niestety, taki wi­zerunek bywa do dziś przekleństwem wielu przedstawicielek płci pięknej.

A skąd kobieta przed prawie dwustu laty czerpała wiedzę o ży­ciu? Kto podpowiadał szlachciankom, mieszczankom, ziemiankom, wieśniaczkom, jak stać się idealną córką, siostrą, znaleźć męża, być wzorową żoną, matką i gospodynią? W latach 1800-63 ukazało się na ziemiach polskich ponad 200 poradników i innych utworów o cha­rakterze poradnikowym. Niewiasta mogła znaleźć tu wszystko - od porad dotyczących ciała, zdrowia, urody, po ducha, religię, moral­ność i edukację. Największym wzięciem cieszyły się poradniki savoir vivre'u. Jak właściwie stać, siedzieć, chodzić, ubierać się, opanować sztukę „podobania się". Jak znaleźć męża, choć, jak pisała nieoceniona Klementyna Hoffmanowa: „sto razy lepiej niewieście nie iść wcale za mąż niż pójść źle".

„Ponętna..." to wielobarwny portret kobiety XIX w. Ta książka z podtytułem „Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku" jest pasjonująca, rzetelnie napisana i chwilami naprawdę zabawna - jak choćby we fragmencie o farbowaniu włosów na czar­no. Trzeba było do tego zgromadzić 20 wielkich pijawek, ugotować je w „kwarcie wody", poczekać 40 dni aż zgniją, potem dodać do nich olejek z jagód brzozowych i ocet i pozostawić jeszcze na 10 dni. Zale­cano także - uwaga - „myć wszystkie zęby, a nie tylko przednie".

Magazyn Literacki "Książki", nr 7/2009
Joanna Habiera

Czując na plecach oddech kończącego się wyzwania „Podróże w czasie” postanowiłam powędrować do wieku XIX. I od razu mogę stwierdzić – Małgorzata Stawiak – Ososińska wykonała tytaniczną i rewelacyjną pracę. Z wielką przyjemnością czytałam o życiu codziennym kobiet w I połowie XIX wieku. Oczywiście było to życie uzależnione od tego, w jakiej rodzinie przyszło się owej niewieście urodzić. Przedstawicielki rodów burżuazji stać było by garderobę wysyłać do prania za granicę, a drobnoszlachcianki ręce i twarz myły w niedzielę i święta, a kąpiel brały tylko przed Wielkanocą. Zdumiało mnie, że szkoły klasztorne, mimo największej liczby nauczanych przedmiotów, miały najniższy poziom ze wszystkich, które kształciły kobiety. Spodobało mi się nazywanie szkół elementarnych trywialnymi;)

Bardzo podobały mi się uwagi z dawnych poradników dotyczące pisania listów i podróży, w którą „koniecznie należało wziąć ze sobą: szkatułkę do klejnotów, pism, wekslów, pieniędzy; kładzie się w niej także papier, atrament, pióra, lak, opłatki, zapas kart wizytowych, dobry pulares, kilka czarnych i czerwonych ołówków, pióro kruszcowe lub rogowe z kałamarzykiem szrubowanym, z którego za pomocą szubki tyle atramentu w piórko się wpuszcza, ile tego trzeba (…)”

Przeciekawy okazał się być trzeci rozdział, w którym autorka omawia role kobiet w rodzinie. Podrozdziały opisujący ideał córki, żony, gospodyni czytałam z niemalże z wypiekami na twarzy, by skonstatować, że wiele się w obowiązkach kobiet nie zmieniło;) Wszelkim nienasyconym wiadomościami o życiu dziewiętnastowiecznych kobiet na ziemiach polskich, autorka proponuje w bogatej bibliografii poradniki, pamiętniki, wspomnienia, listy, słowniki i encyklopedie, czy też artykuły ukazujące poszczególne obyczaje, warstwy społeczne, itp. Mnie do serca przemówiło zamieszczenie w aneksie wierszowanych porad dla kobiet. I zadaję sobie pytanie, czy jestem dobrą gospodynią, wszak:

"Dobra gospodyni myśli:

O chlebie i wodzie,

O drobiu i trzodzie,

O przędzy, warzywie,

O krowie, mleczywie,

O krupach i mące

O ziółkach na łące,

O tkackiej robocie,

O ulu i kwiatku

A na ostatku

O kundlu i kocie".

źródło: http://prowincjonalnenauczycielstwo.blogspot.com


Temat niniejszej pracy koresponduje z rozwijającym się szybko we współczesnym świecie ruchem kobiecym. Jej problematyka wpisuje się więc nie tylko w aktualne potrzeby poznawcze, ale i ma walory aplika­cyjne. [...] Niewątpliwą zaletą jest zawarte w niej wielkie bogactwo in­formacji. Należy przy tym podkreślić, że każda z nich jest dobrze udoku­mentowana źródłami i literaturą przedmiotu. [...] Zarówno w warstwie informacyjnej, jak i interpretacyjnej praca wnosi nowe ustalenia do dotychczasowego stanu badań nad kwestią kobiecą w XIX wieku. Z tego względu ma ona szansę znalezienia sobie trwałego miejsca w polskiej historiografii.

Z recenzji dr. hab. Adama Winiarza

Czyta się ją doskonale. Praca jest obszernie udokumentowana źród­łowo, zaś w warstwie interpretacyjnej przynosi wiele cennych konstatacji i spostrzeżeń wybiegających znacznie poza utarte schematy naszego spoj­rzenia na XIX wiek. Uważam również, że obrana przez autorkę metoda konstrukcji, układu pracy jest uzasadniona i konsekwentna. Podział treści monografii na pięć rozdziałów omawiających odpowiednio kwestie ogól­nej sytuacji kobiety w pierwszej połowie XIX stulecia (z uwzględnieniem ówczesnych podziałów stanowych etc.), jej pozycję w społeczeństwie, w rodzinie, a także problemy higieny, zdrowia, urody i kształcenia płci pięknej prowadzi czytelnika od spraw ogólnych i najważniejszych do pro­blemów szczegółowych i bardziej wysublimowanych. Specyfika źródeł, jakimi są poradniki, sprawia, że wiele fragmentów monografii czyta się z zaciekawieniem i swoistym poczuciem dej vu - oczywiście w pozytyw­nym sensie tego określenia. Mimo upływu ponad półtora wieku od opi­sywanej sytuacji pewne wzorce społeczne, rady dotyczące sposobów rozwiązywania wszelkiej natury problemów nie uległy aż tak znacznym zmianom, jak się powszechnie uważa. Jesteśmy więc nadal dziećmi XIX stulecia mimo rewolucji informatycznej i postępu technicznego w XX— -XXI wieku. Z drugiej strony dostrzegalna jest jednak fundamentalna zmiana pozycji kobiety, jej sytuacji społecznej, rodzinnej i zawodowej, względem pięknego XIX wieku. [...]

Uważam tę pracę za nawiązującą do najlepszej tradycji studiów nauko­wych...

Z recenzji dr. hab. Leszka Zasztowta

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło