Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom I

Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918-1944). Wybór źródeł do dziejów ZHP

Podtytuł: Tom I
ISBN: 978-83-8095-216-4
38,00 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 38,00 zł

Czas dostawy kurierem InPost 24 godziny! E-booki w ciągu 15 minut!

Podtytuł: Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918-1944)

Książka dostępna w wersji papierowej i elektronicznej e-book:

Wersja książki
Ilość

Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego:

„Ten wybór jest znakomity. Przede wszystkim dlatego, że ma rzetelną strukturę, zgodną z metodologią badań historycznych oraz po znakomitej kwerendzie. Dla badaczy, autorów prac dyplomowych – licencjackich, magisterskich, czy naukowych – doktorskich, habilitacyjnych stanowi ułatwienie w posługiwaniu się tekstami, do źródeł ich ulokowania już nie trzeba jeździć. To bardzo ułatwi i przyspieszy prace interpretacyjne.

Redaktorka wyboru poprawnie, bo zgodnie z metodologią nauk pomocniczych historii uzasadnia swój wybór oraz wspomagające identyfikację źródeł oznakowanie tekstów.

Po serii „Przywrócić pamięć” będzie to kolejne, bogate źródło wiedzy, które odsłania wyjątkowy charakter pedagogiczny harcerskiego ruchu we wszystkich jego dziedzinach i sferach oddziaływania na jego członków i kadry.

To także jest wyśmienita pomoc dydaktyczna. gdyż w ramach zajęć z „historii wychowania i myśli pedagogicznej” można pracować analitycznie z konkretnymi tekstami. Nie wspominam już o zaletach tego wydania dla współczesnego harcerstwa, które w swoich debatach powinno brać pod uwagę roztropność minionych pokoleń, twórców oraz transformatywnych kontynuatorów metody harcerskiej, ale i znakomitą integralność odzwierciedlonych w dokumentach wpływów wychowawczych.”

Działalność i historia Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) są tematem licznych opracowań, są to zazwyczaj:

– wspomnienia harcerek i harcerzy, drużyn, kręgów;

– syntetyczne opracowania poszczególnych okresów dziejów organizacji;

– wybory źródeł dziejów ZHP obejmujące fragment jego działalności.

Na rynku księgarskim dostępne są także wznowienia książek harcerskich z dawnych lat, wśród których wyróżnia się seria opracowana przez Oficynę Wydawniczą „Impuls” pod hasłem „Przywrócić Pamięć”.

Brak jest - w moim odczuciu – opracowania, które zawierałoby zbiór oryginalnych źródeł dotyczących dziejów ZHP, od chwili powstania stowarzyszenia do czasów współczesnych. Dlatego podjęłam próbę opracowania Wyboru źródeł do dziejów ZHP, ujętego w trzech tomach. Opublikowanie niniejszych źródeł ma na celu udostępnienie szerszemu gronu czytelników materiałów dostępnych jak dotąd nielicznym. Chciałabym w ten sposób ułatwić zainteresowanym osobom studia nad dziejami ZHP, poprzez samodzielną lekturę i własną interpretację zgromadzonych dokumentów.

W niniejszym opracowaniu umieściłam źródła odnalezione podczas kwerend przeprowadzonych w latach 2005-2014 w zasobach Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN); Biblioteki i Archiwum Muzeum Harcerstwa w Warszawie (MH); w Bazie Internetowych Systemów Aktów Prawnych- ISAP; stronach internatowych ZHP, oraz we wcześniejszych publikacjach zwartych zawierających źródła. Na niniejszy Wybór źródeł do dziejów ZHP składają się następujące tomy:

– pierwszy Narodziny i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944), składający się z dwóch części Narodziny ruchu harcerskiego (1918–1939) oraz Czas próby (1939–1944);

– drugi Walka, sowietyzacja, odwilż, kryzys i upadek (1944-1988) składający się z trzech części Walka o kształt harcerstwa (1944-1947); Sowietyzacja harcerstwa (1948–1955); Odwilż, harcerstwo w socjalizmie, kryzys i upadek (1956–1988);

– trzeci Odrodzenie, lata demokracji (1989–2014), stanowiący część szóstą.

Okresy omówione w poszczególnych częściach zostały wyodrębnione w oparciu o periodyzacje historii harcerstwa Olgierda Fietkiewicza, Mariana Miszczuka i Bogusława Śliwerskiego.

Ze względu na obszerność i dużą liczbę materiałów dotyczących dziejów ZHP, zrezygnowałam z zamieszczenia ich wszystkich i skoncentrowałam się tylko na wybranych, dlatego każda część niniejszego zbioru źródeł zawiera dokumenty sklasyfikowane według następujących kategorii:

– Dokumentacja Zjazdów ZHP oraz pozjazdowe decyzje władz ZHP (ze względu na obszerność materiałów źródłowych zamieściłam tu tylko źródła odnoszące się do ideologii ZHP, pomijając np. sprawy dotyczące finansów stowarzyszenia, odznak, wydawnictw. Uchwały, wnioski i stanowiska dotyczące Statutów i Harcerskich Kodeksów umieściłam w rozdziałach ich dotyczących.);

– Statuty ZHP;

– Harcerskie Kodeksy.

W części drugiej, trzeciej i czwartej ze względu na uwarunkowania historyczne nie można było zastosować tego klucza.

Zamieszczone źródła cechuje różnorodność nazw. Celem ich ujednolicenia w spisie treści nie podaję oryginalnych tytułów dokumentów tylko uogólnione nazwy według następującego klucza:

– rodzaj dokumentu (informacja, wnioski, zaproszenie, uchwały, ustalenie, list, artykuł, komentarz, rozkaz, rota i inne);

– twórca (imię i nazwisko lub nazwa np. Zjazd Walny ZHP, Rada Naczelna); pomijam tytuły i stopnie naukowe oraz stopnie instruktorskie;

– informacja na temat treści danego dokumentu. Oryginalne nazwy źródeł zostały umieszczone na początku każdego prezentowanego dokumentu oraz w Spisie Źródeł (Załącznik nr 1). Podaję również miejsce dostępu do źródła, używając dookreśleń: dostęp AAN w Warszawie, MH w Warszawie, zasoby własne i inne.

Ze względu na zły stan fizyczny niektórych źródeł, np. blaknięcie tekstu umieszczonego na bibułce, kalce, kruszenie się papieru, czy też niska jakość druku, większość dokumentów została przeze mnie przepisana z zachowaniem oryginalnej pisowni, stylistyki źródła. W sytuacji ubytków w dokumencie lub niemożliwości odczytania go w przepisanym tekście wstawiałam wielokropek a w przypisie starałam się określić orientacyjną liczbę brakujących/nieczytelnych wyrazów. Tam gdzie stan dokumentu na to pozwolił zamieściłam skany dokumentów.

Dla ułatwienia lektury i ewentualnych dalszych poszukiwań na końcu niniejszego opracowania umieszczono Chronologiczny wykaz Zjazdów ZHP (Załącznik 2) oraz Wykaz Statutów ZHP (Załącznik nr 3).

Oficyna Wydawnicza "Impuls" poleca serię autorstwa Katarzyny Marszałek pt. Wybór źródeł do dziejów ZHP oraz serię książek autorki Wybór źródeł do dziejów ZHR

Wybór źródeł do dziejów ZHP:

Tom I Tom II Tom III Tom IV
poleca Impuls poleca Impuls poleca Impuls poleca Impuls

 

 Wybór źródeł do dziejów ZHR:

Ruch harcerski
Tom I Tom II Tom III
poleca Impuls poleca Impuls poleca Impuls poleca Impuls
Tom I
197 Przedmioty

Opis

Książka elektroniczna - E-book
Epub, Mobi
Książka papierowa
oprawa miękka

Specyficzne kody

isbn
978-83-8095-216-4

Marszałek Katarzyna

doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki (2009 r.), adiunkt w Katedrze Pedagogiki Ogólnej i Porównawczej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Nauczyciel akademicki, pedagog, pracownik socjalny, mediator, trener. Od 1988 roku związana z harcerstwem, od grudnia 2007 roku w stopniu harcmistrza, pełniła liczne funkcje dotyczące m.in.: funkcjonowania pionów metodycznych, zespołu programowego, komisji stopni instruktorskich, zespołu kadry kształcącej i inne na szczeblu komendy hufca, komendy chorągwi. Była członkiem kadry wielu kursów i szkoleń instruktorskich, także jako ich komendantka. Od 2016 roku instruktorka Harcerskiego Instytutu Badawczego Głównej Kwatery ZHP, członek Kręgu Instruktorskiego STOS.

Jej zainteresowania naukowe dotyczą działalności organizacji pozarządowych, zwłaszcza organizacji harcerskich w Polsce.

Katarzyna Marszałek

Wybrane monografie: Wybór źródeł do dziejów ruchu harcerskiego w Polsce. Ruch harcerski w latach 1980–1989; Wybór źródeł do dziejów ZHR, tom I, Rozwój Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej (1989-1999); Wybór źródeł do dziejów ZHR, tom II, Rozwój Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej (2001–2016); Wybór źródeł do dziejów ZHR, tom III, Statuty, komentarze i inne dokumenty dotyczące Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego (1989–2016); Dziedzictwo, którego nie można odrzucić. Próba interpretacji wybranych źródeł z lat 1918–2015 do dziejów Związku Harcerstwa Polskiego; Wybór źródeł do dziejów ZHP, tom I, Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944); Wybór źródeł do dziejów ZHP, tom II, Walka, sowietyzacja, odwilż, kryzys i upadek (1944–1988); Wybór źródeł do dziejów ZHP, tom III, Odrodzenie ruchu harcerskiego, trudne lata demokracji (1989–2014); Studia i materiały z dziejów Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1918–1939. Harcerska lista (nie)obecnych. Analiza polskiej bibliografii harcerstwa za lata 1989-2017.

Oficyna Wydawnicza "Impuls" poleca serię autorstwa Katarzyny Marszałek pt. Wybór źródeł do dziejów ZHP: Tom I Tom II Tom III Tom IV

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Autor

Marszałek Katarzyna

ISBN druk

978-83-8095-216-4

ISBN e-book

978-83-8294-167-8

Objętość

528 stron

Wydanie

II, 2017

Format

B5 (160x235). E-book: epub i mobi

Oprawamiękka, klejona, folia matowa

Wprowadzenie

Część I Narodziny ruchu harcerskiego 1918-1939

Rozdział I

Dokumentacja Zjazdów ZHP oraz dokumenty z nią związane

1.1. Wydarzenia poprzedzające pierwszy Zjazd ZHP

1.1.1. Rezolucje Zjazdu Skautowego, 1916 r., określające:

1.1.1.1. zadania pracy skautowej i stosunek do organizacji wojskowych

1.1.1.2. zasady na których ma być oparty nowo powstały Związek Harcerstwa Polskiego

1.1.1.3. akt połączenia Związku Harcerstwa Polskiego, Polskiej Organizacji Skautowej, Związku Skautek Polskich i Junactwa w jedną organizację Związek Harcerstwa Polskiego

1.1.2. Projekt Ustawy Związku Harcerstwa Polskiego, Naczelna Rada Harcerska, 1919 r.

1.1.3. List Okólny Przewodniczącego ZHP Tadeusza Strumiłły 1919 r.

1.1.4. Kronika, „Harcmistrz”, dotycząca wydarzeń w 1920 r.:

1.1.4.1. Informacja o usamodzielnieniu się harcerstwa

1.1.4.2. Informacja o prawnych założycielach ZHP

1.1.4.3. Fragment Rozkazu Przewodniczącego ZHP Józefa Hellera wydanego w chwili objęcia przewodnictwa nad Związkiem

1.1.4.4. Informacja o objęciu przez Naczelnika Państwa Protektoratem ZHP

1.1.4.5. Informacja o reorganizacja władz harcerskich

1.1.5. Ogólny Regulamin Wewnętrzny ZHP 1920 r.

1.2. I Zjazd Walny ZHP, 1920/1921 r.

1.2.1. Sprawozdanie w „Harcmistrzu” z I Zjazdu Walnego

1.2.2. Referat na I Zjazd Walny ZHP, Tadeusza Strumiłło, określający cele i zadania harcerstwa

1.2.3. Streszczenia Uchwał I Zjazdu Walnego ZHP dotyczących spraw:

1.2.3.1. starszego harcerstwa

1.2.3.2. drużyn męskich

1.2.3.3. drużyn żeńskich

1.2.3.4. kół przyjaciół harcerstwa

1.2.3.5. wojskowych

1.2.3.6. różnych

1.2.4. Przemówienie Józefa Hallera na zamknięcie I Zjazdu Walnego ZHP

1.2.5. Instrukcja Ministerstwa Spraw Wojskowych w sprawie ochotniczej służby wojskowej harcerstwa polskiego

1.3. II Zjazd Walny ZHP, 1921 r.

1.3.1. Uchwały II Zjazdu Walnego ZHP, dotyczące spraw:

1.3.1.1. ogólnych

1.3.1.2. kół przyjaciół

1.3.1.3. wychowania fizycznego

1.3.1.4. starszego harcerstwa

1.3.1.5. różnych

1.3.2. Wnioski II Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.3.2.1. wychowania fizycznego i cielesnego

1.3.2.2. przysposobienia wojskowego

1.3.2.3. uczestnictwa w obozach

1.3.3. Odezwa Wiceprzewodniczącego ZHP, Jana Mauersbergera do harcerzy

1.4. III Zjazd Walny ZHP, 1923 r.

1.4.1. Potwierdzenie przez III Zjazd Walny Rezolucji XII Zjazdu NRH określającej podstawowe pewniki ideowe

1.4.2. Zaproszenie Naczelnictwa ZHP do Prezydenta Rzeczypospolitej do objęcia Protektoratem stowarzyszenia

1.4.3. Wnioski III Zjazdu Walnego ZHP dotyczące spraw:

1.4.3.1. szkolnych

1.4.3.2. starszego harcerstwa

1.4.3.3. kół przyjaciół harcerstwa

1.4.3.4. rożnych

1.4.4. Oświadczenie Naczelnictwa ZHP w związku z ustaleniami III Zjazdu Walnego ZHP

1.4.5. Instrukcja Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie szkolnych drużyn harcerskich

1.4.6. Stosunek ZHP do Spraw Wojskowych

1.4.6.1. Dokument ZHP i Ministerstwa Spraw Wojskowych określający zasady współpracy ZHP z Ministerstwem Spraw Wojskowych

1.4.6.2. Dokument ZHP i Ministerstwa Spraw Wojskowych określający zasady współpraca Ministerstwa Spraw Wojskowych i ZHP nad wychowaniem fizycznym i przysposobieniem wojskowym młodzieży 1.4.6.3. Przysposobienie wojskowe harcerek

1.4.6.3.1. Ustalenia z konferencji Naczelnictwa ZHP z Ministerstwem spraw Wojskowych ZHP dotyczące przysposobienie harcerek do wojskowej służby pomocniczej

1.4.6.3.2. List Okólny Naczelnictwa ZHP dotyczący przysposobienia wojskowego młodzieży żeńskiej

1.4.6.4. Przysposobienie wojskowe harcerzy

1.4.6.4.1. Rozkaz Naczelnictwa ZHP określający stosunek harcerstwa do różnych organizacji o typie wojskowym

1.4.6.4.2. List Okólny Głównej Kwatery Męskiej dotyczący przysposobienia wojskowego na kursach instruktorskich dla drużynowych

1.4.6.5. Artykuł Adolfa Heidricha na temat przysposobienia wojskowego młodzieży harcerskiej

1.5. IV Zjazd Walny ZHP, 1924 r.

1.5.1. Fragment z protokołu ze Zjazdu Walnego

1.5.2. Głos Przewodniczącego ZHP Tadeusza Strumiłło dotyczący: Zjazdu Walnego ZHP, ideologii, wyrobienia harcerek, starszego harcerstwa, starszych drużyn, sprawozdania rocznego

1.6. V Zjazd Walny ZHP, 1925 r.

1.6.1. Uchwały V Zjazdu Walnego ZHP w sprawach

1.6.1.1. wychowawczych

1.6.1.2. starszego harcerstwa

1.6.1.3. kół przyjaciół harcerstwa

1.6.1.4. ogólne

1.7. VI Zjazd Walny ZHP, 1926 r.

1.7.1. Uchwała VI Zjazdu Walnego ZHP dotycząca spraw wychowawczych

1.7.2. Artykuł Henryka Glassa na temat bolszewizmu wśród młodzieży

1.7.3. Uchwały Konferencji Starszyzny w sprawie:

1.7.3.1. deklaracji społeczno-etycznej starszego harcerstwa

1.7.3.2. ideologii harcerstwa

1.7.3.3. wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego

1.7.3.4. popierania przemysłu i handlu oraz gospodarki

1.8. VII Zjazd Walny ZHP, 1927 r.

1.8.1. Uchwały VII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.8.1.1. starszych harcerzy i harcerek

1.8.1.2. walki harcerstwa z ofensywą komunizmu w Polsce

1.9. VIII Zjazd Walny ZHP, 1928 r.

1.9.1. Uchwały VIII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.9.1.1. współpracy i braterstwa harcerskiego

1.9.1.2. wychowania fizycznego i przygotowania do obrony kraju

1.10. IX Zjazd Walny ZHP, 1929 r.

1.10.1. Uchwały IX Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.10.1.1 charakteru ZHP

1.10.1.2. stosunku do władz państwowych

1.10.1.3. przebudowy organizacyjnej ZHP

1.10.1.4. działalności kapelanów harcerskich

1.10.2. Przemówienie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Sławomira Czerwińskiego na IX Zjeździe Walnym ZHP

1.11. X Nadzwyczajny Zjazd Walny ZHP, 1930 r.

1.11.1. Artykuł Marii Wocalewskiej, prezentujący informacje na temat Komisji Przebudowy ZHP

1.11.2. Informacja w „Na Tropie” o X Nadzwyczajnym Zjeździe Walnym ZHP

1.11.3. Fragment protokołu z Nadzwyczajnego Zjazdu Walnego ZHP, Przemówienie przewodniczącej Komisji Przebudowy wybranej przez Naczelną Radę Harcerską dh Marji Wocalewskiej

1.12. XI Zjazd Walny ZHP, 1931 r.

1.12.1. Przemówienie R. Dybowskiego w imieniu J.M.P. Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego na XI Zjeździe Walnym ZHP

1.12.2. Wniosek na XI Zjazd Walny ZHP dotyczący stosunku ZHP do młodzieży innych narodowości w Polsce oraz głos Aleksandra Kamińskiego w tej sprawie

1.12.3. Potwierdzenie przez XI Zjazd Walny ZHP uchwały 47 Zjazdu NRH w sprawie ofensywy harcerskiej

1.12.4. Stanowiska XI Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.12.4.1. harcerstwa starszego

1.12.4.2. drużyn robotniczych, rzemieślniczych i wiejskich

1.12.4.3. naukowego systemu wychowania harcerskiego

1.12.4.4. stosunku ZHP do młodzieży mniejszości narodowych

1.12.4.5. walki z alkoholizmem

1.12.4.6. kół przyjaciół harcerstwa

1.12.4.7. prośby do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dotyczącej zakupów namiotów jako pomocy szkolnych

1.13. XII Zjazd Walny ZHP, 1932 r.

1.13.1. Wnioski na XII Zjazd Walny ZHP

1.13.2. Uchwały XII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.13.2.1. kół przyjaciół harcerstwa

1.13.2.2. starszego harcerstwa

1.13.2.3. przygotowania kobiet do obrony kraju

1.13.2.4. treści ogólnej

1.13.2.5. popierania przemysłu, handlu i rzemiosła polskiego

1.13.2.6. ochrony przyrody

1.13.2.7. wychowania obywatelskiego

1.13.3. Komunikat Naczelnictwa ZHP dotyczący przebiegu i uchwał XII Zjazdu

1.14. XIII Zjazd Walny ZHP, 1933 r.

1.14.1. Rezolucja XIII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie niebezpieczeństwa w realizacji haseł międzynarodowego braterstwa

1.14.2. Uchwały XIII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie:

1.14.2.1. kół przyjaciół harcerstwa

1.14.2.2. byłych harcerzy

1.14.3. Sprawozdanie w „Skaucie” z XIII Zjazdu Walnego ZHP

1.15. XIV Zjazd Walny ZHP, 1934 r.

1.15.1. Stanowisko XIV Zjazdu Walnego ZHP w sprawie Jubileuszowego Zlotu Harcerstwa

1.16. XV Zjazd Walny ZHP, 1935 r.

1.16.1. Depesza Delegatów XV Zjazdu Walnego ZHP

1.16.1. do Prezydenta Rzeczypospolitej

1.16.2. do Prezesa Rady Ministrów

1.16.2. Przemówienie Przewodniczącego ZHP na XV Zjeździe Walnym ZHP w sprawie śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego

1.16.3. Wnioski XV Zjazdu Walnego ZHP

1.16.3.1. o uznanie Marszałka Józefa Piłsudskiego Patronem ZHP

1.16.3.2. w sprawie nadania ośrodkowi kształcenia starszyzny w Górkach imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego

1.16.3.3. w sprawie udziału harcerek i harcerzy w sypaniu kopca Marszałka Józefa Piłsudskiego

1.16.3.4. w sprawie uznania prac harcerskich nauczycieli i osób na stanowiskach kierowniczych

1.17. XVI Zjazd Walny ZHP, 1936 r.

1.17.1. Wniosek uchwalony przez XVI Zjazd Walny ZHP, dotyczący testamentu ideowego Marszałka Józefa Piłsudskiego

1.17.2. Rozkazy Naczelnika ZHP w sprawie:

1.17.2.1. stosunku ZHP do hasła rzuconego przez Marszałka Edwarda Rydza

1.17.2.2. obchodów dnia Patrona ZHP Marszałka Józefa Piłsudskiego

1.17.3. Przygotowanie do wojny Organizacji Harcerek

1.17.3.1. Rozkaz Naczelniczki Harcerek w sprawie Służba Organizacji Harcerek na wypadek wojny, Instrukcji o usprawnieniu i służbie oraz Pogotowia harcerek

1.17.3.1.1. Załącznik nr 1. Instrukcja o usprawnieniu i służbie harcerek

1.17.3.1.2. Załącznik nr 2. Wytyczne pracy powiatowych komendantek Przysposobienia Wojskowego Kobiet

1.18. XVII Zjazd Walny ZHP, 1939 r.

1.18.1. Rezolucja XVII Zjazdu Walnego ZHP dotycząca sytuacji społeczno-politycznej

1.18.2. Uchwała XVII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie chrześcijańskiego charakteru organizacji

1.18.3. Przygotowanie do wojny Organizacja Harcerzy

1.18.3.1. List Okólny Głównej Kwatery Harcerzy w sprawie pogłębienia pracy harcerskiej o charakterze wojskowym

1.18.3.2. Komunikat Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie współpracy Związku Oficerów Rezerwy i ZHP Rozdział II Statuty ZHP oraz dokumenty z nimi związane

2.1. Statut ZHP, 1920 r.

2.1.1. Ustalenie dotyczące Statutu ZHP, IV Zjazd Rady Naczelnej 1920 r.

2.1.2. Tekst Statutu ZHP uchwalonego przez IV Zjazd Naczelnej Rady Harcerskiej w dniach 3–5 I 1920 r. oraz I Walny Zjazd ZHP w dniach 31 XII 1920–2 I 1921 r. zaakceptowanego przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w dniu 19 III 1920 r. oraz w dniu 2 VIII 1920 r. przez Ministra Spraw Wewnętrznych, za zgodą Ministra Spraw Wojskowych

2.1.3. Uchwała I Zjazdu Walnego ZHP 1920 r. w sprawie zmian w Statucie 2.1.4. Uchwała II Zjazdu Walnego ZHP 1921 r. w sprawie Statutu i Regulaminu

2.2. Statut ZHP, 1923 r.

2.2.1. Tekst Statutu ZHP uchwalonego przez III Walny Zjazd ZHP w dniach 6–7 IV 1923 r., zatwierdzonego przez Ministra Spraw Wewnętrznych w dniu 2 VII 1923 r. za zgodą Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Ministra Spraw Wojskowych

2.2.2. Wnioski III Zjazdu Walnego ZHP dotyczące spraw statutowo-regulaminowych, 1923 r.

2.3. Statuty niezaakceptowane przez władze państwowe, 1928–1934 r.

2.3.1. Uchwała VII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie zmian regulaminów, 1926 r.

2.3.2. Uchwała VIII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie zmian Statutu ZHP, 1928 r.

2.3.3. Projekt Statutu ZHP, Komisji Przebudowy

2.3.4. Tekst Statut ZHP uchwalony Nadzwyczajnym Zjeździe Walnym ZHP, 1930 r.

2.3.4.1. Informacja Nadzwyczajnego Zjazdu Walnego ZHP na temat prac i zasad wprowadzania nowego Statutu ZHP

2.3.5. Poprawki, Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego dotyczące Statutu ZHP uchwalonego na Nadzwyczajnym Zjeździe Walnym ZHP, 1930 r.

2.3.6. Poprawki, Naczelnego Inspektorów Harcerstwa w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Delegata Ministerstwa Spraw Wojskowych do Związku Harcerstwa Polskiego, dotyczące Statutu ZHP uchwalonego na Nadzwyczajnym Zjeździe Walnym ZHP, 1930 r.

2.3.7. Odpowiedź ZHP w sprawie uwag Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dotyczących Statutu ZHP

2.3.8. Referat Komisji powołanej przez Radę Naczelną, dotyczący opracowania wniosków z związku z poprawkami do nowego Statutu ZHP zgłoszonymi przez władze państwowe

2.3.9. Uchwała XII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie zmian w Statucie ZHP

2.3.10. Decyzja XIII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie spraw statutowych

2.3.11. Uzasadnienie dotyczące projektu Statutu ZHP, 1934 r.

2.3.12.Stanowisko XIV Zjazdu Walnego ZHP w sprawie podjętych decyzji dotyczących Statutu ZHP

2.3.13. Tekst Statut ZHP uchwalony na 60 Zjeździe Naczelnej Rady Harcerskiej na podstawie decyzji Zjazdów Walnych ZHP w 1930 r., 1933 r., 1934 r.

2.4. Statut ZHP, 1936 r.

2.4.1. Tekst Statutu ZHP uchwalonego przez XIII Walny Zjazd ZHP w dniach 22–23 IV 1933 r., Zjazd Naczelnej Rady Harcerskiej w dniu 15 IV 1934 r. oraz zatwierdzonego przez XIV Zjazd Walny w dniach 11–12 V 1934 r., nadanego przez Radę Ministrów 8 IV 1936 r. Rozdział III Harcerskie Kodeksy, komentarze do nich oraz inne dokumenty z nimi związane

3.1. Obietnica i Prawo Zucha

3.1.1. Obietnica Zucha

3.1.1.1. Rota obietnicy zucha zatwierdzona Rozkazem Głównej Kwatery Żeńskiej L.1 z dnia 12 II 1926 r.

3.1.1.2. Rota obietnicy zucha uchwalona przez Naczelną Radę Harcerską w dniu 2 XII 1934 r. zatwierdzona Rozkazem Naczelnictwa ZHP L.1 z dnia 10 I 1935 r.

3.1.2. Prawo Zucha

3.1.2.1. Treść prawa zucha zatwierdzona Rozkazem Głównej Kwatery Żeńskiej L.1 z dnia 12 II 1926 r.

3.1.2.2. Treść prawa zucha uchwalona przez Naczelną Radę Harcerską w dniu 2 XII 1934 r. zatwierdzona Rozkazem Naczelnictwa ZHP L.1 z dnia 10 I 1935 r. 3.2. Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie

3.2.1. Przyrzeczenie

3.2.1.1. Rota przyrzeczenia harcerskiego, zatwierdzona Rozkazem Naczelnictwa ZHP z dnia 10 VIII 1919 r., uchwalona przez I Walny Zjazd ZHP w dniach 31 XII 1920–2 I 1921 r. oraz uchwalone przez X Nadzwyczajny Zjazd Walny ZHP w dniu 27 IV 1930 r. zatwierdzona Rozkazem Naczelnictwa ZHP L. 11 z dnia 11 VIII 1930 r.

3.2.1.2. Rota przyrzeczenia harcerskiego, uchwalona przez XIII Walny Zjazd ZHP w dniach 22–23 IV 1933 r.

3.2.1.3. Rota przyrzeczenia drużyn mniejszościowych 1933 r. zatwierdzona Rozkazem Naczelnika ZHP L.9 z dnia 24 IV 1933 r.

3.2.2. Prawo Harcerskie

3.2.2.1. Treść prawa harcerskiego, zatwierdzona Rozkazem Naczelnictwa ZHP z dnia 10 VIII 1919 r., uchwalona przez I Walny Zjazd ZHP w dniach 31 XII 1920–2 I 1921 r.

3.2.2.2. Rozkaz Naczelnictwa ZHP, w sprawie przestrzegania prawa harcerskiego, 1920 r.

3.2.2.3. Treść prawa harcerskiego, 1930 r. zatwierdzona Rozkazem Naczelnictwa ZHP L. 11 z dnia 11 VIII 1930 r.

3.2.2.4. Uchwały IX Zjazdu Walnego ZHP w sprawie prawa harcerskiego, 1933 r.

3.2.2.5. Treść prawa harcerskiego, 1932 r. uchwalona przez XIII Walny Zjazd ZHP w dniach 22–23 IV 1933 r.

3.3. Zobowiązanie i oświadczenie instruktorskie

3.3.1. Projekt zobowiązania instruktorskiego, Naczelna Rada Harcerska, 1919 r.

3.3.2. Oświadczenie instruktorskie z 1920 r. zatwierdzone rozkazem Naczelnictwa ZHP L. 28 z maja 1920 r. oraz rozkazem Naczelnictwa ZHP L.29 z 25.06.1920 r.

3.4. Komentarze do Harcerskich Kodeksów oraz inne dokumenty z nimi związane

3.4.1. Komentarz według legitymacji Janiny Antoniewiczówny, prawa skautowego, 1911 r.

3.4.2. Komentarz umieszczony w „Skaucie” dotyczący prawa skautowego, 1911 r.

3.4.3. Komentarz Mieczysława Schreibera, Eugeniusza Piaseckiego dotyczący prawa harcowego,1912 r.

3.4.4. Komentarz Roberta Baden-Powella dotyczący obietnicy i prawa skautowego, 1913 r.

3.4.5. Komentarz Jana Zawady dotyczący przyrzeczenia i prawa skautowego, 1913 r.

3.4.6. Komentarz Naczelnictwa Skautowego dotyczący prawa skautowego, 1914 r.

3.4.7. Komentarz Stanisława Sedlaczka dotyczący przyrzeczenia i prawa harcerskiego, 1920 r.

3.4.8. Odezwa Naczelnictwa ZHP w sprawie czwartego punktu prawa harcerskiego, 1923 r.

3.4.9. Rozkaz Naczelnictwa ZHP w sprawie poznawania i rozważania punktów Prawa Harcerskiego w określonym miesiącu roku, 1924 r.

3.4.10. Uchwała VII Zjazdu Walnego ZHP w sprawie spełniania obowiązków codziennych wynikających z przyrzeczenia i prawa harcerskiego, 1927 r.

3.4.11. Komentarz Naczelnictwa ZHP dotyczący prawa harcerskiego, 1930 r.

3.4.12. Wniosek uchwalony przez XVI Zjazd Walny ZHP, dotyczący rewizji komentarza do przyrzeczenia i prawa harcerskiego, 1936 r.

Część II

Czas próby 1939-1944

Rozdział I

Dokumenty ideologiczne i programowe „Organizacji Harcerek”/ „Związku Koniczyn”/ „Bądź Gotów”

1.1. Wytyczne, Komendy Pogotowia Harcerek, w sprawie roli służby w harcerstwie

1.2. Instrukcje, Komendy Pogotowia Harcerek, dotyczące postawy w służbie

1.3. Instrukcja, Komendy Pogotowia Harcerek, dla kurierek, 1940

1.4. Ogniwa

1.4.1. Wytyczne, Komendy Pogotowia, w sprawie pracy zespołów młodzieżowych „Ogniw”, 1942

1.4.2. List okólny, Komendantki „Bądź Gotów”, w sprawie organizacji Ogniw, 1943 r.

1.4.3. Instrukcja, Komendantki „Bądź Gotów”, w sprawie wysyłania książek przez Ogniwa, 1943 r.

1.4.4. Instrukcja, Komendantki „Bądź Gotów”, w sprawie organizowania rozrywek kulturalnych przez Ogniwa, 1943 r.

1.4.5. Instrukcja Komendantki „Bądź Gotów”, w sprawie kształcenia kierowniczek Ogniw

1.5. List okólny, Komendantki Pogotowia „Związku Koniczyn”, do Komendantek „Związku Koniczyn” w sprawie ochrony dziewcząt, 1942 r.

1.6. Samopomoc młodzieży

1.6.1. Instrukcja, Komendantki „Bądź Gotów’, w sprawie samopomocy młodzieży

1.6.2. Instrukcja, Komendantki „Bądź Gotów”, w sprawie samopomocy młodzieży

1.6.3. Instrukcja, Komendantki „Bądź Gotów”, w sprawie samopomocy młodzieży

1.7. Komendantki Pogotowia „Związku Koniczyn” do Komendantek „Związku Koniczyn”, w sprawie informacji o młodzieży, 1943 r.,

1.8. Instrukcje szkoleniowe, Komendy Pogotowia „Bądź Gotów”, dla grup wyjazdowych, 1943–1944 r.

1.9. Instrukcja, Komendy Pogotowia, w sprawie pracy zespołów harcerek wcielonych do Wojskowej Służby Kobiet, 1943 r.

1.10. Rozkaz, Komendantki Pogotowia, „Termina”, podjęcie służby w okresie przełomowym, 1944r.

1.11. Pismo, Komendy Pogotowia Harcerek przesłane Komendantom Chorągwi, w sprawie oceny dorobku przedwojennego i wojennego

1.12. Sprawozdanie Naczelniczki Harcerek Maria Krynicka, za okres 1939–1945, 1967 r.

1.13. Zamiast sprawozdania

Rozdział II

Dokumenty ideologiczne i programowe „Szarych Szeregów”

2.1. Wytyczne, działalności „Szarych Szeregów”, prawdopodobnie 1940 r.

2.2. Podręcznik dotyczący służby kierowników pracy, 1941 r.

2.3. Notatki, Floriana Marciniaka, w sprawach ogólnych i programowych, 1941/1942 r.

2.3.1. Notatka 1

2.3.2. Notatka 2

2.3.3. Notatka 3

2.3.4. Notatka 4

2.3.4. Notatka 5

2.4. Artykuł, w sprawie młodzieży rzemieślniczo-robotniczej, 1942 r

2.5. Instrukcja Szarych Szeregów dotycząca Akcja „N”, 1941 r.

2.6. Akcja „M”

2.6.1. Katechizm, Marszałek Leon „Adam”, Stanisław Broniewski „Orsza”, 1943 r.

2.6.2. Instrukcja przekazywania Katechizmu, 1943 r.

2.6.3. Modlitwa wydana w ramach Akcji „M”, 1943 r.

2.6.4. Projekt ulotki omawiającej pierwszy punkt Katechizm Akcji „M”, 1942 r.

2.6.5 Sprawozdanie Stanisława Broniewskiego „Orszy”, z Akcji „M”, 1942 r.

2.6.6. Referat, Jerzego Kozłowskiego „Jurwisia” dotyczący Akcji „M”, 1943 r.

2.6.7. Sprawozdanie, Jerzego Kozłowskiego „Jurwisia”, z działalności M`u, 1943 r.

2.7. Przemówienie z odprawy komendantów, Floriana Marciniaka, dotyczące charakterystyki pracy w „Szarych Szeregach”, 1943 r.

2.8. Wyjątki z odprawy Pasieki dotyczące Programu pracy „Szarych Szeregów”, 1943 r.

2.9. Referat, Marszałek Leon „Adama”, dotyczący zagadnienie polskiego charakteru narodowego, 1943 r.

2.10. Protokół z odprawy komendantów, Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień”, w sprawie programu, 1943 r.

2.11. Artykuł, Stefana Mirowskiego „Bolka”, w sprawie nowego systemu karania w organizacji, 1943 r.

2.12. Artykuł, Stefana Mirowskiego „Bolka”, w sprawie stosunku chłopców do dziewcząt, 1943 r.

2.13. Referat na Radę Wychowawczą przy Grupach Szturmowych Pasiek dotyczący spraw psychicznego i materialnego przygotowania kadry na moment przełomu 1944 r.

2.14. Materiały z odprawy Pasieki, Stanisława Broniewskiego „Witolda”, na temat zagadnienia odbudowy Związku, 1944 r.

2.15. Rozkaz Naczelnika Stanisława Broniewskiego „K. Krzemińskiego”, wyjątki dotyczące zadań i celów służby Szarych Szeregów w Armii Krajowej, 1944 r.

2.16. Rozkaz Naczelnika Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień”, zadania Szarych Szeregów, w okresie 66, 1944 r.

2.17. Relacja Aleksandra Kamińskiego dotycząca działalności harcerstwa w czasie drugiej Wojny światowej, 1946 r.

Rozdział III

Dokumenty ideologiczne i programowe „Hufców Polskich”

3.1. Stanisław Sedlaczek, Zarys podstaw ideowych i organizacyjnych Harcerstwa, Próby, 1941 r.

3.2. Raport, Tadeusza Chciuka „Celta”, o stanie organizacji „Harcerstwo Polskie”, 1942 r.

3.3. Służba pomocnicza

3.3.1. Ogólna Tymczasowa Instrukcja w sprawie szkolenia Oddziałów Pomocniczych

3.3.2. Instrukcja młodzieżowa, dotycząca służby pomocniczej młodzieży męskiej od lat 12–13

3.4. Artykuły w sprawie:

3.4.1. celów i metody, 1943 r.

3.4.2. katolicyzmu i polskości, 1943 r.

3.4.3. idee ruchu „Hufców Polskich”, 1944 r.

Rozdział

IV Dokumenty dotyczące stosunków „Szarych Szeregów”, „Organizacji Harcerek”/ „Związku Koniczyn”/„Bądź Gotów”, „Hufców Polskich”, Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej

4.1. Stosunki organizacji „Wigry” z „Szarymi Szeregami”

4.1.1. Rozkaz Stanisława Broniewskiego, „Orsza”, w sprawie organizacji „Wigry”, 1941 r.

4.1.1. Oświadczenie Stanisława Broniwewskiego „Orszy” przesłane do Czesława Tomasik, „Wiśniewskiego”, 1942 r.

4.2. Stosunki „Hufców Polskich” z „Szarymi Szeregami”

4.2.1. Oświadczenie przedstawicieli hufców „Wola” z ZHP i HP, w sprawie wspólnej deklaracji,1941 r. 4.2.2. Odpowiedź Stanisława Broniewskiego „Orszy” na oświadczenie przedstawicieli hufców „Wola” z ZHP i HP, 1942 r.

4.2.3. Zapisy z rozmów instruktorów „Hufców Polskich” i „Szarych Szeregów”, w sprawie zjednoczenia, 1943 r.

4.2.3.1. Rozmowa z dn. 17.IV.43

4.2.3.2. Rozmowa z dn. 1.V.43

4.2.3.3. Rozmowa z dn. 10.V.43

4.2.4. Pisma w sprawie organizacji rozmów

4.2.4.1. Kazimierza Burmajstera „Kazimierza” z „Hufców Polskich” do „Szarych Szeregów”, 1943 r.

4.2.4.2. Pismo Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień” z „Szarych Szeregów” do „Hufców Polskich” 1943 r.

4.2.4.3. Pismo Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień” z „Szarych Szeregów” do „Hufców Polskich” 1943 r.

4.2.4.4. Pismo Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień” z „Szarych Szeregów” do „Hufców Polskich” 1943 r.

4.2.4.5. Pismo Pismo Naczelnika „Hufców Polskich” do „Szarych Szeregów”, 1943 r.

4.2.4.6. Pismo Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień” z „Szarych Szeregów” do „Hufców Polskich” 1943 r.

4.2.4.7. Pismo Naczelnika „Hufców Polskich” do „Szarych Szeregów”, 1943 r.

4.2.4.8. Pismo Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień” z „Szarych Szeregów” do „Hufców Polskich” 1943 r.

4.2.5. Projekt regulaminu Harcerskiego Komitetu Porozumiewawczego

4.2.6. Porozumienia „Hufców Polskich” i „Szarych Szeregów”

4.2.6.1. z dnia 26.V.1944 r.

4.2.6.2. z dnia 1.VI.1944 r.

4.2.6.3. z dnia 1.VI.1944 r.

4.2.6.4. z dnia 7.VI.1944 r.

4.2.7. Informacja, Stanisława Broniewskiego „Witolda” na temat rozmów z Hufcami Polskimi, 1944 r.

4.2.8. Dokument komisji zjednoczeniowej „Szarych Szeregów” i „Hufców Polskich” w sprawie technicznego połączenia obu organizacji

4.3. Stosunki konspiracyjnych organizacji harcerskich z władzami na emigracji

4.3.1. Wytyczne Kazimierza Sosnkowskiego, „Józefa Godziemba” w sprawie wykorzystania harcerstwa na terenie Kraju, 1939/1941

4.3.2. Depesza, Tadeusza Chciuka „Celta”, w sprawie opis dla rządu w Londynie, sytuacji harcerstwa w Polsce, 1942 r.

4.3.3. Wyciąg z Meldunku Organizacyjnego „półrocznego” nr 220 Komendy Głównej Armii Krajowej- za okres 1 marca 1943–31 sierpnia 1943 r. dla Naczelnego Wodza w Londynie

4.3.4. List Stanisława Broniewskiego„Witolda” do Komitetu Naczelnego w sprawie opisu organizacji, 1944 r.

4.3.5. List Szarych Szeregów do Skautingu Brytyjskiego, 1944 r.

4.3.6. List Naczelnictwa „Szarych Szeregów” do Naczelnego Komitetu Harcerskiego w Londynie, 1944 r.

4.4. Stosunki organizacji harcerskich z wojskiem

4.4.1. Wyciągi z meldunków półrocznych organizacyjnych Komendanta Głównego ZWZ-A.K dotyczące organizacji harcerskich, 1940–1942 r.

4.4.1.1. Meldunek Nr 37 z dn. 21.11.1940 r

4.4.1.2. Meldunek Nr 63 z dn. 1.4.1941 r.

4.4.1.3. Meldunek Nr 79 za czas od 1.III-1.IX.1941 r.

4.4.1.4. Meldunek Nr 118 za czas od 1.IX.1941 do 1.III.1942,

4.4.1.5. Meldunek Nr 170 za czas od 1.III. do 31.VIII.1942 r.

4.4.2. Rozkaz, Jana Nowaka-Jeziorańskiego, „J. Nowak” w sprawie odtworzenia sił zbrojnych, 1942

4.4.3. Wyciągi z meldunków półrocznych organizacyjnych Komendanta Głównego ZWZ-A.K dotyczące organizacji harcerskich, 1942-1943 r.

4.4.3.1. Meldunek Nr 190 za czas od 1.IX.1942 do 1.III.1943 r.

4.4.3.2. Meldunek Nr 200 za czas od 1.III do 31.VIII.1943 r.

4.4.4. Rozkaz Komendy Głównej Sił Zbrojnych w Kraju, w sprawie wykorzystania środowiska „Szarych Szeregów”, 1944 r.

Rozdział V

Harcerskie Kodeksy, komentarze do nich oraz inne dokumenty z nimi związane

5.1. Przyrzeczenie Szarych Szeregów

5.1.1. Rota przyrzeczenia Szarych Szeregów według Komisji Historycznej ZHP, 1939 r.

5.1.2. Rota przyrzeczenia Szarych Szeregów według Stanisława Broniewskiego, „Orszy”, 1982 r.

5.1.3. Notatka zawiarajaca tekst ślubowania Szarych Szeregów

5.1.4. Rota przyrzeczenia według Rozkazu Naczelnika Stanisława Broniewskiego „K. Krzemień” z dnia 13 IV 1944 r.

5.2. Komentarze do Harcerskich Kodeksów

5.2.1. Komentarz Jana Mauersbergera dotyczący prawa harcerskiego, 1942 r.

5.2.2. Komentarz Józefy Łapińskiej dotyczący prawa harcerskiego, 1943 r.

5.2.3. Artykułów z pisma „Patrol”, dotyczace przyrzeczenia harcerskiego, 1943 r.

5.2.4. Komentarz Stefana Mirowskiego „Bolka” dotyczący prawa harcerskiego, 1943/1944 r.

5.2.5. Dookreślenie Naczelnika Stanisława Broniewskiego „ K. Krzemińskiego” z dnia 13 IV 1944 r. dotyczące dziesiątego punktu prawa harcerskiego

Bibiografia

Załącznik 1

Załącznik 2

Załącznik 3

Spis treści tomów II i III

„Ten wybór jest znakomity. Przede wszystkim dlatego, że ma rzetelną strukturę, zgodną z metodologią badań historycznych oraz po znakomitej kwerendzie. Dla badaczy, autorów prac dyplomowych – licencjackich, magisterskich, czy naukowych – doktorskich, habilitacyjnych stanowi ułatwienie w posługiwaniu się tekstami, do źródeł ich ulokowania już nie trzeba jeździć. To bardzo ułatwi i przyspieszy prace interpretacyjne.

Redaktorka wyboru poprawnie, bo zgodnie z metodologią nauk pomocniczych historii uzasadnia swój wybór oraz wspomagające identyfikację źródeł oznakowanie tekstów.

Po serii „Przywrócić pamięć” będzie to kolejne, bogate źródło wiedzy, które odsłania wyjątkowy charakter pedagogiczny harcerskiego ruchu we wszystkich jego dziedzinach i sferach oddziaływania na jego członków i kadry.

To także jest wyśmienita pomoc dydaktyczna, gdyż w ramach zajęć z „historii wychowania i myśli pedagogicznej” można pracować analitycznie z konkretnymi tekstami. Nie wspominam już o zaletach tego wydania dla współczesnego harcerstwa, które w swoich debatach powinno brać pod uwagę roztropność minionych pokoleń, twórców oraz transformatywnych kontynuatorów metody harcerskiej, ale i znakomitą integralność odzwierciedlonych w dokumentach wpływów wychowawczych.”

Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego

Znakomity wybór źródeł do dziejów harcerstwa polskiego

W Oficynie Wydawniczej "Impuls" ukazał się tuż przed świętami Bożego Narodzenia wyjątkowy wybór źródeł do badań historii harcerstwa w Polsce. Jego redaktorką jest Katarzyna MARSZAŁEK.

Po znakomitej serii książeczek tej Oficyny - pod wspólnym tytułem: „Przywrócić Pamięć”, dzięki której po raz pierwszy uzyskaliśmy dostęp do wielu, wciąż nieobecnych i nieznanych rozpraw naukowych (filozoficznych, pedagogicznych, socjologicznych a nawet psychologicznych) na temat skautingu i ruchu harcerskiego, nauka polska otrzymuje kolejny zbiór tekstów, bez znajomości których już nie należy zasiadać do własnych badań w pedagogice społecznej czy historii wychowania.

Dwa tomy wyboru źródeł myśli zostają nam udostępnione dzięki znakomitej kwerendzie Katarzyny Marszałek. Dla badaczy, autorów prac dyplomowych – licencjackich, magisterskich, czy naukowych – doktorskich, habilitacyjnych stanowi ułatwienie w posługiwaniu się tekstami, do źródeł ich ulokowania już nie trzeba jeździć. To bardzo ułatwi i przyspieszy badania podstawowe w humanistyce i naukach społecznych.

Redaktorka wyboru zgodnie z metodologią nauk pomocniczych historii nadała całości logiczną strukturę oraz uzasadnia kryteria wyboru tekstów wspomagając czytelnika ich odpowiednim oznakowaniem. Mamy zatem kolejne, bogate źródło wiedzy, które odsłania wyjątkowy charakter pedagogiczny harcerskiego ruchu we wszystkich jego dziedzinach i sferach oddziaływania na jego członków i kadry instruktorskie.

Jest to także wyśmienita pomoc dydaktyczna. gdyż w ramach zajęć z „historii wychowania i myśli pedagogicznej” można pracować analitycznie z konkretnymi tekstami. Nie wspominam już o zaletach tego wydania dla współczesnego harcerstwa, które w swoich debatach powinno brać pod uwagę roztropność minionych pokoleń, twórców oraz transformatywnych kontynuatorów metody harcerskiej, jak i znakomitą integralność odzwierciedlonych w dokumentach wpływów wychowawczych.

Jak pisze we wprowadzeniu Redaktorka obu tomów:

Działalność i historia Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) są tematem licznych opracowań, są to zazwyczaj:

– wspomnienia harcerek i harcerzy, drużyn, kręgów;

– syntetyczne opracowania poszczególnych okresów dziejów organizacji;

– wybory źródeł dziejów ZHP obejmujące fragment jego działalności.

(...) Brak jest - w moim odczuciu – opracowania, które zawierałoby zbiór oryginalnych źródeł dotyczących dziejów ZHP, od chwili powstania stowarzyszenia do czasów współczesnych. Dlatego podjęłam próbę opracowania Wyboru źródeł do dziejów ZHP, ujętego w trzech tomach. Opublikowanie niniejszych źródeł ma na celu udostępnienie szerszemu gronu czytelników materiałów dostępnych jak dotąd nielicznym. Chciałabym w ten sposób ułatwić zainteresowanym osobom studia nad dziejami ZHP, poprzez samodzielną lekturę i własną interpretację zgromadzonych dokumentów.

W niniejszym opracowaniu umieściłam źródła odnalezione podczas kwerend przeprowadzonych w latach 2005-2014 w zasobach Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN); Biblioteki i Archiwum Muzeum Harcerstwa w Warszawie (MH); w Bazie Internetowych Systemów Aktów Prawnych - ISAP; stronach internatowych ZHP, oraz we wcześniejszych publikacjach zwartych zawierających źródła.

Na niniejszy Wybór źródeł do dziejów ZHP składają się następujące tomy:

– pierwszy - Utworzenie Ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby (1918–1944),

składający się z dwóch części Utworzenie i rozwój ogólnopolskiego ZHP (1918–1939) oraz Czas próby (1939–1944);

– drugi Walka, sowietyzacja, odwilż, kryzys i upadek (1944-1988) składający się z trzech części Walka o kształt harcerstwa (1944-1947); Sowietyzacja harcerstwa (1948–1955); Odwilż, harcerstwo w socjalizmie, kryzys i upadek (1956–1988);

– trzeci Odrodzenie, lata demokracji (1989–2014), stanowiący część szóstą. Okresy omówione w poszczególnych częściach zostały wyodrębnione w oparciu o periodyzacje historii harcerstwa Olgierda Fietkiewicza, Mariana Miszczuka i Bogusława Śliwerskiego."

Ze względu na obszerność i dużą liczbę materiałów dotyczących dziejów ZHP, zrezygnowałam z zamieszczenia ich wszystkich i skoncentrowałam się tylko na wybranych, dlatego każda część niniejszego zbioru źródeł zawiera dokumenty sklasyfikowane według następujących kategorii:

– Dokumentacja Zjazdów ZHP oraz pozjazdowe decyzje władz ZHP (ze względu na obszerność materiałów źródłowych zamieściłam tu tylko źródła odnoszące się do ideologii ZHP, pomijając np. sprawy dotyczące finansów stowarzyszenia, odznak, wydawnictw. Uchwały, wnioski i stanowiska dotyczące Statutów i Harcerskich Kodeksów umieściłam w rozdziałach ich dotyczących.);

– Statuty ZHP;

– Harcerskie Kodeksy.

W części drugiej, trzeciej i czwartej ze względu na uwarunkowania historyczne nie można było zastosować tego klucza.

Zamieszczone źródła cechuje różnorodność nazw. Celem ich ujednolicenia w spisie treści nie podaję oryginalnych tytułów dokumentów tylko uogólnione nazwy według następującego klucza:

– rodzaj dokumentu (informacja, wnioski, zaproszenie, uchwały, ustalenie, list, artykuł, komentarz, rozkaz, rota i inne);

– twórca (imię i nazwisko lub nazwa np. Zjazd Walny ZHP, Rada Naczelna); pomijam tytuły i stopnie naukowe oraz stopnie instruktorskie;

– informacja na temat treści danego dokumentu.

Oryginalne nazwy źródeł zostały umieszczone na początku każdego prezentowanego dokumentu oraz w Spisie Źródeł (Załącznik nr 1). Podaję również miejsce dostępu do źródła, używając dookreśleń: dostęp AAN w Warszawie, MH w Warszawie, zasoby własne i inne.

Ze względu na zły stan fizyczny niektórych źródeł, np. blaknięcie tekstu umieszczonego na bibułce, kalce, kruszenie się papieru, czy też niska jakość druku, większość dokumentów została przeze mnie przepisana z zachowaniem oryginalnej pisowni, stylistyki źródła. W sytuacji ubytków w dokumencie lub niemożliwości odczytania go w przepisanym tekście wstawiałam wielokropek a w przypisie starałam się określić orientacyjną liczbę brakujących/nieczytelnych wyrazów. Tam gdzie stan dokumentu na to pozwolił zamieściłam skany dokumentów.

blog prof. Bogusława Śliwerskiego
źródło: http://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2015/01/znakomity-wybor-zrode-do-dziejow.html

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło