Paideia starożytnej Grecji i Rzymu
Podtytuł: Filozofia i Pedagogika. Tom I
Autor:
Andrzej Murzyn
ISBN: 978-83-7587-687-1
26,67 zł
Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 28,00 zł
Celem serii naukowej „Filozofia i Pedagogika” jest przede wszystkim ukazanie wkładu wniesionego przez rożne osoby do historii myśli edukacyjnej. Nie chodzi tutaj jedynie o filozofów, chociaż ci ostatni będą z pewnością stanowili większość, ale raczej o to, aby uwydatnić
Celem serii naukowej „Filozofia i Pedagogika” jest przede wszystkim ukazanie wkładu wniesionego przez rożne osoby do historii myśli edukacyjnej. Nie chodzi tutaj jedynie o filozofów, chociaż ci ostatni będą z pewnością stanowili większość, ale raczej o to, aby uwydatnić – przez twórczość tych osób – znaczenie rozważań filozoficznych dla myślenia o edukacji. Zadaniem autorów tekstów składających się na kolejne tomy serii jest więc odkrycie i rzetelna analiza tych elementów twórczości wybranych myślicieli, które w szczególny sposób pokazują wzajemne przenikanie się filozofii i pedagogiki.
Rozważania zawarte w każdym tomie serii „Filozofia i Pedagogika” dotyczą myślicieli usytuowanych w konkretnej epoce. Nie jest jednak rzeczą konieczną, aby tomy ukazywały się zgodnie z historycznym porządkiem poszczególnych epok. Możliwa jest więc sytuacja, gdy po ukazaniu się na przykład tomu Wychowanie i kształcenie w filozofii człowieka renesansu pojawi się tom Pozytywistyczne dociekania i programy oświatowe. Dopuszcza się także możliwość ukazywania się jednocześnie dwóch lub większej liczby tomów.
Przygotowany do druku tom pierwszy poświęcony jest starożytnej paidei – idei, która pozostawiła znaczący ślad w europejskiej myśli pedagogicznej i do której przez wieki nawiązywały założenia wychowawczo-edukacyjne. Układ tomu ma charakter chronologiczno-tematyczny i obejmuje zarówno czasy starożytnej Hellady, jak i okres hellenistyczny, wnoszący do kultury europejskiej nowe wartości.
Tom ten prezentuje również przeobrażenia, rozwój, a także wielowiekową trwałość niektórych założeń wychowawczych.
Seria będzie miała charakter ciągły i przewiduje opracowanie m.in. takich problemów (według epok i nurtów filozofii), jak:
– Paideia starożytnej Grecji i Rzymu.
– Myśl pedagogiczna średniowiecznej Christianitas.
– Wychowanie i kształcenie w filozofii człowieka renesansu.
– Oświeceniowe idee edukacyjne: Niemcy – Anglia – Francja.
– Romantyczne wizje edukacyjne.
– Myśl pedagogiczna w kręgu neokantyzmu.
– Pozytywistyczne dociekania i programy oświatowe.
– Myśl pedagogiczna w kręgu heglizmu i marksizmu.
– Myśl pedagogiczna neoscholastyki i neotomizmu.
– Myśl pedagogiczna w kręgu amerykańskiego pragmatyzmu.
– Ideologie oświatowe w kręgu filozofii narodowych i utopii społecznych.
– Ideologie oświatowe w kręgu „filozofii zdegenerowanej” i systemów totalitarnych
(faszyzm, nazizm, komunizm).
– Idee edukacyjne w kręgu krytycznego racjonalizmu.
– Myśl pedagogiczna w kręgu fenomenologii.
– Myśl pedagogiczna w kręgu niemieckiej filozofii wartości i antropologii filozoficznej.
– Myśl pedagogiczna w kręgu egzystencjalizmu.
– Idee edukacyjne w personalizmie i filozofii dialogu.
– Hermeneutyczne interpretacje idei i działań edukacyjnych.
– Myśl pedagogiczna w kręgu anglosaskiej filozofii analitycznej.
– Myśl pedagogiczna w kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.
– Myśl pedagogiczna w kręgu filozofii procesu i teologii procesu.
– Myśl pedagogiczna we współczesnej konserwatywnej filozofii społecznej.
– Myśl pedagogiczna we współczesnej filozofii o inspiracji chrześcijańskiej (m.in. Karola Wojtyły).
– Postmodernistyczne dociekania i programy oświatowe.
– Idee edukacyjne w myśli filozoficznej judaizmu.
– Idee edukacyjne w myśli filozoficznej islamu.
Murzyn Andrzej
dr hab., kierownik Zakładu Historii i Teorii Wychowania Wydziału Etnologii i Nauki o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Od ponad 30 lat związany z Uniwersytetem Śląskim, od kilku lat także prof. nadzw. Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, na Wydziale Zamiejscowym w Chorzowie. Jest autorem 11 monografii i ponad 40 artykułów naukowych, redaktorem i współredaktorem dwóch serii naukowych (Filozofia i Pedagogika, Dialog bez Granic), a także wspólnie z Dariuszem Stępkowskim redaktorem książki Religion long forgotten. The importance of religion in education towards civil society (Kraków 2014). Ostatnio wydał m.in.: Wokół Kena Robinsona kreatywnego myślenia o edukacji (Kraków 2013), Opowiadanie jako metoda kształcenia w świetle filozofii edukacji Kierana Egana (Kraków 2016). Przetłumaczył kilka książek z pogranicza filozofii i pedagogiki. W latach 2007–2010 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji ds. Stosunków Polsko-Czeskich i Polsko-Słowackich Oddziału PAN w Katowicach.
Oficyna Wydawnicza "Impuls"
Autor | Murzyn Andrzej |
ISBN druk | 978-83-7587-687-1 |
ISBN e-book | |
Objętość | 140 stron |
Wydanie | I, 2011 |
Format | B5 (160x235) |
Oprawa | miękka, klejona |
Wstęp
Maria Kocur
Arystotelesowskie poglądy konstytutywną częścią filozofii i pedagogiki
Danuta Kocurek
Cyceroński model wychowania
Antoni Gwizdak
Demokryt z Abdery i jego społeczno-ideowa moralistyka
Aleksandra Gancarz
Heurystyka Sokratesa
Wacław Korzeniowski
Archimedes – prekursor wychowania technicznego?
Sonia Czudek-Ślęczka
Koncepcje pedagogiczne św. Augustyna
Teodor Matraszek
Kształcenie i wychowanie w myśli filozoficznej Platona
Wiesława Korzeniowska
Myśl pedagogiczna Plutarcha z Cheronei
Miriam Prokešová
Marcus Fabius Quintilianus – inspiracja dla współczesności
Danuta Kocurek
Veterum sapientia w pismach Seneki Młodszego
Mirosława Pindór
Widowiska teatralne zagrożeniem dla procesu wychowawczego
według Jana Chryzostoma
Michal Hospodár
Wychowanie w nauczaniu św. Augustyna
„[...] Zamysł zainicjowania serii naukowej Filozofia i Pedagogika zrodził się we mnie w wyniku kilku znaczących zdarzeń, które nie tylko dopełniły moje dotychczasowe spojrzenie na relację między pedagogiką i filozofią ale również przyczyniły się do jego intensywnego rozwoju. Zaczęło się od badań nad twórczością J.F. Herbarta i przygotowywania rozprawy habilitacyjnej z filozofii. Śledząc drogi Herbartowskiego myślenia, coraz bardziej byłem świadomy tego, że nie można pisać o filozofii Her-barta bez jego pedagogiki [...]”.
„[...] Drugim ważnym wydarzeniem, które przyczyniło się do podjęcia przeze mnie pierwszych kroków w kierunku uruchomienia serii F i P były rozmowy z prof. Bogusławem Śliwerskim, który jako osoba doskonale rozumiejąca znaczenie głębokiej refleksji nad nauczaniem i wychowaniem dla pol-skiej praktyki pedagogicznej, nieustannie pobudza czytelników swoich książek do podejmowania takich działań, które rzeczywiście czynią nauczanie wychowującym [...]”.
Andrzej Murzyn
Grecki ideał wychowania jest jedną z tych rzeczy, które cenię w ich kulturze najbardziej. Oczywiście mowa o Grecji Starożytnych, gdyż nie mam pojęcia, jak wygląda to współcześnie. Ile razy, siedząc na nudnych zajęciach i wykładach, zastanawialiście się – jak przyjemnie byłoby dyskutować sobie w gaju Akademosa? Ja często.
Paideia – wychowanie człowieka, od etapu dziecięcego do dorosłości; pełne ukształtowanie go do pełnienia funkcji w społeczeństwie; wydobycie, czy też nauczenie go zasad moralnych i etyki. Najczęściej obejmowała nauczanie retoryki i innych przedmiotów rozwijających umysł. Towarzyszyły temu lekcje muzyki i wszystkiego co poświęcone dziewięciu muzom, jak również wyrabianie sprawności fizycznej poprzez biegi, zapasy i inne dyscypliny sportowe. Paideia jest pojęciem wielokrotnie wykorzystywanym przez filozofów, szczególnie tych, którzy zajmowali się prawodawstwem, tworzeniem struktury państwa oraz dążeniem do wyedukowania człowieka mądrego i pięknego, który realizuje wszystkie ideały człowieczeństwa. Paideia jest drogą, która prowadzi nas do arete. Platon, który wyłożył kompletny model wychowania w swoim największym dziele – Państwie – rozciągnął to pojęcie na całość kultury i przypisał mu zadanie uformowania wszystkich warstw społecznych w celu „wejścia” na wyższy poziom cywilizacji ludzkiej. Początkowo paideia stosowana była tylko w odniesieniu do arystokracji (czasami po prostu obywateli), dopiero później osiągnęła uniwersalny wymiar. Klasycyzm nawoływał do powrotu do greckiego modelu wychowania, który stał się fundamentem humanizmu.
Przytoczone wyżej rozwinięcie, czy też definicja, jest mojego autorstwa. Pojęcie to jest niesamowicie bogate w historię znaczeń, twórczości i oddziaływań, dlatego niemożliwością byłoby zawarcie w krótkim tekście wszystkiego tego, co zawrzeć chciałbym i co uważam za istotne.
„Paideia starożytnej Grecji i Rzymu”, pod redakcją naukową Andrzeja Murzyna, jest dziełem ciekawym z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest sam cel powstania serii książek. Aktualnie mówimy o I tomie, który łączy filozofię z pedagogiką. Konkretnie jest to
„[...] ukazanie wkładu wniesionego przez rożne osoby do historii myśli edukacyjnej. Nie chodzi tutaj jedynie o filozofów, chociaż ci ostatni będą z pewnością stanowili większość, ale raczej o to, aby uwydatnić – przez twórczość tych osób – znaczenie rozważań filozoficznych dla myślenia o edukacji. Zadaniem autorów tekstów składających się na kolejne tomy serii jest więc odkrycie i rzetelna analiza tych elementów twórczości wybranych myślicieli, które w szczególny sposób pokazują wzajemne przenikanie się filozofii i pedagogiki.”
Drugim powodem jest funkcja propedeutyczna, którą w mojej opinii pełni ta książka, ale aby opowiedzieć o tym szerzej, przyjrzyjmy się treści i formie. Dzieło jest zbiorem tuzina artykułów, czy – może lepiej powiedzieć – opracowań, które omawiają wybrane postaci z historii starożytnej Grecji i Rzymu w kontekście ich poglądów na temat wychowania. Każdy z tekstów, które ułożone są w sposób chronologiczno-tematyczny, wprowadza nas na początku w historię, dokonania i wpływy danego filozofa lub myśliciela, a następnie, poprzez omówienie wychowania jakiemu sam został poddany, przedstawia poglądy i formę paidei, którą chciał wprowadzić.
Jakich filozofów możemy się spodziewać? Grecję reprezentuje między innymi tak zwana wielka trójka w osobach Sokratesa, Platona i Arystotelesa, których wspierają Archimedes i Demokryt. Spośród Rzymian goszczą m.in. Cyceron, Seneka. Lista myślicieli jest oczywiście dłuższa. Mam nadzieję, że nikt nie odbierze tego sposobu przedstawienia jako antagonistyczny. Celem książki nie jest skonfrontowanie greckiego i rzymskiego modelu wychowania. Jak wiadomo, Rzymianie bardzo cenili ojczyznę Homera i Hezjoda i raczej starali się wprowadzać na własny grunt tamtejsze idee. Konflikt mamy natomiast przy zwiększaniu się wpływów chrześcijańskich, gdzie paideia staje się nagle pogańskim modelem wychowania i nie przystaje do wiary w jedynego Boga. Następuje synteza i przekształcenie autorstwa św. Augustyna – czy sztuka wychowania na tym traci?
Jak już wspomniałem, drugim powodem, dla którego dzieło to jest warte uwagi, jest jego funkcja propedeutyczna. W mojej opinii jest to przystępne i dobre wprowadzenie do historii filozofii. Oczywiście przez dobór tematów związanych z kształceniem omija się część ważnych zagadnień głoszonych przez filozofów, jednak książka będzie naprawdę zachęcająca dla laika. Każde z opracowań jest tekstem, który chętnie opublikowałbym na Filozofii.TV. Zawierają one wszystko to, co trzeba, łącznie z odniesieniami do konkretnej literatury oraz przypisami. Jedyne czego mi, jako czytelnikowi, naprawdę brakuje to informacja o autorach. W książce nie ma żadnych danych na temat głównego redaktora oraz twórców poszczególnych opracowań, oprócz rzecz jasna imion i nazwisk.
Seria „Filozofia i Pedagogika” ma być, w zamierzeniu autorów, mostem łączącym filozofię i pedagogikę właśnie. Jedną z inspiracji powstania całego przedsięwzięcia była filozofia Johanna Friedricha Herbarta, który „chciał uczynić pedagogikę pomostem między metafizyką i etyką”. Na kolejne tomy złoży się spis ponad dwudziestu problemów, podzielonych ze względu na epoki i nurty filozoficzne, który autorzy udostępniają już teraz. Z zastrzeżeniem, że niekoniecznie będą je wydawać w porządku chronologicznym.
Autorem tekstu jest
Zobacz także
Powiązane produkty
- Brak powiązanych produktów