Wprowadzenie do muzykoterapii

Konieczna-Nowak Ludwika

kierownik Zakładu Muzykoterapii w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, muzykoterapeutka w Specjalnym Ośrodku-Wychowawczym im. ks. Leopolda Markiefki. Absolwentka studium podyplomowego z zakresu muzykoterapii we wrocławskiej Akademii Muzycznej, w tej specjalności kształciła się także w School of Music University of Louisville (Kentucky, USA). Stopień naukowy doktora uzyskała w 2012 r., na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Uczestniczyła w wielu konferencjach w kraju i za granicą, jest autorką szeregu publikacji. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół muzykoterapii dzieci i młodzieży z zaburzeniami emocji i zachowania.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wstęp  

Część I

Definicje, podstawy teoretyczne, modele, techniki

Wprowadzenie  

Przegląd definicji muzykoterapii    

Muzyka w muzykoterapii     

Podstawy teoretyczne muzykoterapii    

Perspektywa psychologiczna  

Psychofizjologia i neuronauki     

Estetyka  

Klasyfikacje działań muzykoterapeutycznych     

Sposoby oddziaływania w muzykoterapii    

Modele     

Techniki 

Komponowanie     

Improwizacja     

Wykonywanie/odtwarzanie     

Słuchanie    

Techniki łączone     

Część II

Organizacja procesu muzykoterapeutycznego

Wprowadzenie  

Rozpoznanie    

Cele, plany, realizacja, ewaluacja     

Część III

Muzykoterapia dzieci, dorosłych, osób starszych

Wprowadzenie      

Muzykoterapia dzieci i młodzieży     

Rozwój muzyczny dziecka       

Młodzież i muzyka – rola muzyki, preferencje muzyczne      

Muzykoterapia dzieci i młodzieży z zaburzeniami emocji i zachowania        

Wprowadzenie       

Zaburzenia emocji i zachowania a niedostosowanie społeczne      

Zaburzenia emocji i zachowania a klasyfikacja psychiatryczna     

Typologia zaburzeń       

Przyczyny zaburzeń emocji i zachowania     

Muzykoterapia w zaburzeniach emocji i zachowania    

Cele, formy oddziaływania        

Praktyka muzykoterapeutyczna      

Stan badań       

Dorośli z zaburzeniami psychicznymi        

Wprowadzenie        

Charakterystyka zaburzeń       

Cele, formy oddziaływania        

Stan badań      

Muzykoterapia osób starszych       

Muzykoterapia zdrowych seniorów       

Wprowadzenie        

Cele, formy oddziaływania      

Stan badań    

Muzykoterapia w otępieniu    

Wprowadzenie 

Cele, formy działania  

Stan badań  

Bibliografia     

Jako dziedzina sztuk pięknych wpływająca na psychikę człowieka przez dźwięki, muzyka bezsprzecznie kojarzy się z harmonią, delikatnością, subtelnością i wyczuciem. Dobrodziejstwa te są szczególnie pożądane w sytuacji pogorszenia zdrowia oraz utraty dobrego samopoczucia, dlatego też skutecznym sposobem poprawy funkcjonowania osób z różnorodnymi problemami natury emocjonalnej, fizycznej lub umysłowej okazało się oddziaływanie poprzez muzykę. Lekturą odpowiadającą na potrzeby odbiorców dotkniętych powyższymi problemami jest Wprowadzenie do muzykoterapii. Oddana do rąk czytelnika monografia została opracowana w sposób wyczerpujący, łatwy w odbiorze oraz interesujący. Zawarte w niej spostrzeżenia Ludwika Konieczna-Nowak oparła na swoich wieloletnich doświadczeniach jako pracownika naukowo-dydaktycznego (można więc być pewnym, że podane treści są sprawdzone).

Całość została podzielona na trzy zasadnicze części, w których znalazły się wiadomości związane zarówno z teorią, jak i praktyką. W części teoretycznej podano podstawowe definicje poruszonego zagadnienia; sklasyfikowano działania muzykoterapeutyczne; omówiono sposoby oddziaływania w muzykoterapii, modele oraz techniki (komponowanie, improwizacja, wykonywanie/odtwarzanie, słuchanie i techniki łączone). Dopiero po omówieniu zagadnień podstawowych skupiono uwagę na organizacji procesu muzykoterapeutycznego (cele, plany, realizacja, ewaluacja), a także poświęcono uwagę muzykoterapii dzieci, dorosłych oraz osób starszych (zdrowych i w otępieniu). W części tej nie zabrakło szczegółowego omówienia zaburzeń psychicznych, emocji i zachowania.

Wszystkie zagadnienia zostały opracowane skrupulatnie. Omawianie poszczególnych problemów rozpoczęto od ustaleń terminologicznych, po czym poprowadzono czytelnika poprzez klasyfikację do szczegółowego opisu oddziaływań terapeutycznych. Publikacja jest dość obszerna, dzięki czemu możliwym stało się usystematyzowanie wiedzy. Pomimo mnóstwa terminów specjalistycznych, napisana została językiem przystępnym i całkowicie zrozumiałym. Elementem dodatkowym są tabelki, ćwiczenia, programy oraz techniki muzykoterapeutyczne, a także liczne przypisy (w tekście) oraz obszerna bibliografia polsko- i obcojęzyczna wraz ze źródłami internetowymi.

W swojej monografii Ludwika Konieczna-Nowak kieruje zdobyte przez siebie doświadczenia w stronę studentów muzykoterapii oraz pedagogów-muzyków, spotykających w swojej pracy wychowanków z zaburzeniami emocji i zachowania. Każdy, kto sięgnie po publikację Impulsu, odnajdzie bogate materiały, z których bez wątpienia skorzysta.

źródło: http://www.granice.pl/recenzja,wprowadzenie-do-muzykoterapii,9998

Niewątpliwie zaniedbanym dzisiaj zarówno przez praktyków, jak i teoretyków obszarem pedagogiki jest muzykoterapia. Wynika to często z niezdawania sobie sprawy z potencjału, jaki ze sobą niesie, gdy jest właściwie wykorzystywana w pracy z dziećmi, młodzieżą, ale i ludźmi starszymi czy dorosłymi mającymi zaburzenia emocji i zachowania.

Niewątpliwie zaniedbanym dzisiaj zarówno przez praktyków, jak i teoretyków obszarem pedagogiki jest muzykoterapia. Wynika to często z niezdawania sobie sprawy z potencjału, jaki ze sobą niesie, gdy jest właściwie wykorzystywana w pracy z dziećmi, młodzieżą, ale i ludźmi starszymi czy dorosłymi mającymi zaburzenia emocji i zachowania. Warto mieć nadzieję, że bardzo rzetelna monografia naukowa autorstwa Ludwiki Koniecznej-Nowak pod tytułem „Wprowadzenie do muzykoterapii” zmieni ten niesatysfakcjonujący stan rzeczy i przyczyni się do polepszenia jakości wychowania i prowadzenia specjalistycznych terapii.

Zastrzec należy, aby czytelnik nie dał się zwieść tytułowi. Nie jest to wszakże wprowadzenie do tematyki w tradycyjnym znaczeniu słowa. Mianowicie nie mamy do czynienia z pobieżnym czy powierzchownym zarysem właściwości muzykoterapii. Ludwika Konieczna-Nowak nie ograniczyła się wszakże do erudycyjnego przedstawienia – omówienia i krytycznego zinterpretowania – najważniejszych definicji, podstaw teoretycznych, modeli i technik (komponowania, improwizacji, wykonywania/odtwarzania, słuchania, technik łączonych) muzykoterapii. Bazując na własnym, wieloletnim doświadczeniu pokazała ich odniesienie do praktyki. Prezentacja dróg realizacji koncepcji teoretycznych będzie szczególnie pomocna dla początkujących pedagogów, którzy stoją przed wyzwaniem przeorientowania się: od teorii do praktyki.

Równie funkcjonalne, zwłaszcza dla ludzi poszukujących inspiracji lub wartościowych przykładów w obszarze muzykoterapii, będą propozycje dotyczące organizacji procesu muzykoterapeutycznego. Jedną z ich największych zalet jest fakt, iż uświadamiają jakie błędy nie mogą być popełniane przez terapeutów, jeśli nie chcą oni zaszkodzić swojemu pacjentowi. Tym samym autorka obaliła wiele stereotypów istniejących w powszechnej świadomości zbiorowej, które utrudniały pojęcie specyfiki, złożoności oraz istoty tegoż procesu. Wykazała się również niebywałą dociekliwością, a także precyzją w obszarze dążenia do jak najdoskonalszego stypizowania możliwych zaburzeń emocji i zachowania, ich przyczyn, sposobów, celów, form oddziaływania. Równie wnikliwie przedstawiła aktualny stan badań, odwołując do obszernej literatury, co pozwoli zainteresowanym tematyką czytelnikom na sięgnięcie wprost do źródeł po rozwinięcie wybranych kwestii.

Bardzo wyraźnie trzeba podkreślić, że książka ta pozwala na skorzystanie z cennych porad, a tym samym uniknięcie błędów. Ludwika Konieczna-Nowak wszakże wiele uwagi poświęca na wyjaśnienie jak dokonywać rozpoznania przypadków, jakie strategie obierać, w jaki sposób oceniać postępy i – w razie potrzeby – modyfikować proces muzykoterapeutyczny po to, aby zmaksymalizować jego pozytywne skutki i zminimalizować ryzyko wystąpienia skutków ubocznych czy braku efektów. Docenić warto to, iż autorka ma świadomość istnienia potrzeby indywidualnego dostosowywania terapii, to znaczy takiego, które uwzględnia unikalne cechy psychofizyczne pacjentów. Niemniej ukazuje przydatne w pracy schematy możliwości stosowania muzykoterapii w kontekście wyodrębnionych grup wiekowych. To z kolei dokładnie uzmysławia typowość wyzwań stojących przed terapeutą podejmującym się udzielania pomocy. Może stać się testem przed podjęciem decyzji o dalszym rozwoju zawodowym adeptów pedagogiki.

Książka autorstwa Ludwiki Koniecznej-Nowak pod tytułem „Wprowadzenie do muzykoterapii” to ważna pozycja na rynku wydawniczym, zwłaszcza dla pedagogów, ale i dla wszystkich zainteresowanych możliwościami wykorzystania potencjału muzykoterapii w odniesieniu do problemów swoich i swoich bliskich. Niewątpliwie pozwala na zrozumienie szansy, jaką stanowi ona dla człowieka, niezależnie od jego wieku. Jest to zatem wartościowa lektura, którą gorąco się poleca.

źródło: http://www.konserwatyzm.pl/artykul/11516/ludwika-konieczna-nowak-wprowadzenie-do-muzykoterapii

Książkę oceniam wysoko i uważam, że jest ze wszech miar pożądana na polskim rynku wydawniczym. […] Praca […] ma charakter zwartego wprowadzenia do muzykoterapii. Zwartego, ale nie powierzchownego. Autorka posiada bowiem umiejętność porządkowania wiedzy, syntetycznego myślenia oraz precyzyjnego formułowania uogólnień, podsumowań i wniosków. Zna literaturę z zakresu muzykoterapii i umiejętnie do niej odsyła, dając czytelnikowi możliwość pogłębienia wiedzy w interesującym go zakresie.

Z recenzji dr hab. B. Kamińskiej, prof. UMFC