Istota, sens i uwarunkowania (wy)kształcenia
Cena podstawowa
36,19 zł
-3,00 zł
Cena
33,19 zł
Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 20,00 zł
Prezentujemy pierwszy tytuł z serii: "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki", pod red. Marii Dudzikowej i Kariny Kanasieckiej-Falbierskiej pt. "Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej".
Książka dostępna wyłącznie w wersji papierowej i elektronicznej e-book.
Publikacja inspiruje do krytycznego oglądu rzeczywistości edukacyjnej poprzez pryzmat składanych deklaracji i demaskowanych działań pozornych, obecnych na różnych piętrach funkcjonowania edukacji jako zarządzanego przez liczne agendy systemu. Chodzi o sprzyjanie czujnej, wnikliwej i wrażliwej na przejawy pozoru krytycznej obserwacji. Mamy więc tu do czynienia z pracą, która podejmuje problematykę ważną nie tylko ze względu na walory poznawcze, ale również ze względu na walory społeczne i praktyczne. Jej znaczenia można też upatrywać w inspirowaniu do badawczego penetrowania fenomenu deklaratywności i związanego z nią pozoru w edukacji.
Fragment recenzji
Książka […] jest kierowana do krytycznego nauczyciela oraz do pedagogów zajmujących się teorią nauczania, społecznym funkcjonowaniem szkoły oraz zasadami przebudowy środowiska szkolnego, jego reformowaniem i doskonaleniem […] także do intelektualnych elit humanistycznych, realizujących politykę społeczną w państwie. Nawet ta ostatnia kategoria odbiorców książki jest szczególnie ważną grupą adresatów, bo głównym jej przesłaniem jest sztuka budowania i doskonalenia systemu szkolnego, budowania kapitału społecznego jako najważniejszego składnika rozwoju społecznego.
[…] Profesor Maria Dudzikowa jest ogromnie doświadczoną znawczynią problemów szkoły, klasy, dziecka i wie, co trzeba zrobić, aby szkoła nie funkcjonowała w świecie pozorów. Redaktorka pracy przy wsparciu swej młodszej koleżanki jest swoistą gwarancją jakości merytorycznej pracy. Trudno o bardziej kompetentną osobę w zakresie organizacji i funkcjonowania szkoły, idei jej nauczania i wychowania niż profesor Maria Dudzikowa.
prof. dr hab. Tadeusz Pilch
Seria Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki
1. Fabryki dyplomów czy universitas?
2. Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej
3. Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej
4. Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?
5. (Anty)edukacja wczesnoszkolna
6. Uczłowieczyć komunikacje Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej
7. Irlandia Zielona Wyspa międzykulturowej oraz egalitarnej edukacji i opieki
8. Wyzwania i dylematy uspołecznienia edukacji
Kilka słów o serii "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki"
Należy pamiętać, że jeśli chce się rozwiązać problem, to trzeba go nazwać. Reakcja na te problemy, a nawet antycypacja powinna być szybka. Najlepiej gdy jest rekcją nie na proces, lecz na jego symptom. To jest czas optymalnego reagowania. Seria wpisuje się właśnie w tę wersję prakseologii. Uwzględnia problemy edukacji i pedagogiki, choć związane są one ze sobą: pierwsze nawiązują do praktyki społecznej, drugie – do kwestii teoretycznych nurtujących naukę o wychowaniu.
Nasza seria, ukazująca się pod patronatem KNP PAN, to książki akademickie (studia, monografie), których intencją jest „dopełnianie” i uaktualnianie podręczników. „Wsadzamy kij w mrowisko”, wywołujemy dyskusje, prowokujemy, próbujemy zaangażować czytelników w zmianę, docieramy nie tylko do akademików, ale również do szerszej sfery publicznej. Podejmując aktualne, palące, gorące problemy edukacji i pedagogiki zakładamy, iż seria stanowić będzie punkt wyjścia dyskusji, a także zachętę do nowych badań.
Maria Dudzikowa, Henryka Kwiatkowska
Z Wprowadzenia
Pozór, pozorowanie, działania pozorne – to pojęcia zakorzenione w języku publicystów i badaczy zjawisk społecznych. Niekiedy odnosi się wrażenie, że funkcjonują one w sferze publicznej jako klisze pojęciowe i być może dlatego coraz rzadziej, jeśli w ogóle, zastanawiamy się nad ich sensem, treścią, pierwotnym desygnatem, co niewątpliwie odbija się na poziomie analizy i interpretacji przywoływanego przez danego autora zjawiska. […]
Palące problemy są pilne do zidentyfikowania. Brak reakcji, odroczenie jej czy zaniechanie wyrządza szkody daleko idące w skutkach. Do szczególnie palących problemów wartych głębszych analiz, aniżeli tylko odnotowywanie ich przez badaczy czy publicystów, należą niewątpliwie działania pozorne w edukacji, które nadal są obecne mimo transformacji ustrojowej w naszym kraju. Podejmujący te kwestie w zamieszczonych w tomie tekstach autorzy to zarówno znani teoretycy, jak i dydaktycy akademiccy (nie tylko pedagodzy, ale także poloniści, kulturoznawca, fizyk) i nauczyciele. Tom nasz może także zainteresować nauczycieli praktyków i działaczy oświatowych różnego szczebla, a także publicystów wypowiadających się w kwestiach edukacji.
Można się spodziewać, że w wyniku lektury Czytelnik zechce stworzyć własną listę problemów, na które będzie szukał odpowiedzi, czy to w teoriach i badaniach empirycznych, czy to we własnej praktyce i codziennym życiu.
Wstęp
Należy też zwrócić uwagę na to, że publikacja, przyjmując za punkt filozoficzne, socjologiczne i psychologiczne ujęcia problemu włącza pedagogikę w szeroki nurt dyskursu nad edukacją wraz z obecnymi w naszym życiu działaniami pozornymi. Ze względu na problematykę i sposób jej ujęcia, a także cele wpisuje się ona w rozwijane z dobrym skutkiem w pedagogice polskiej i zagranicznej krytyczne, emancypacyjne podejście do edukacji, zorientowane na zrozumienie niejawnych manipulacji.
prof. dr hab. Stefan Mieszalski
Opis
Specyficzne kody
Maria Dudzikowa
prof. zw. dr hab., filolog polski i pedagog, emerytowana profesor. Przez 20 lat kierowała Zakładem Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. Od 1993 wiceprzewodnicząca KNP PAN i naczelna redaktor „Rocznika Pedagogicznego". Kierownik grantu pt.: Studenci I roku UAM 2005/06-2009/10. Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji a zmiany zasobów jego kapitału społecznego w warunkach szkoły wyższej i redaktor naukowy serii Maturzyści 2005' - Studenci UAM w Poznaniu (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls). Tom I: Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teore- tyczno-empiryczne (red. nauk wespół z R. Wawrzyniak-Beszterdą, 2010), tom II: Kapitał szkolny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (praca zespołowa, 2011). Autorka wielu prac naukowych, studiów, raportów; współredaktorka (wespół z prof. M. Czerepaniak-Walczak) pięciotomowej Serii: Wychowanie. Pojęcia - Procesy - Konteksty (Gdańsk: GWP 2007-2010, Seria wyróżniona „Nagrodą Edukacja XXI wieku" w kategorii „podręcznik akademicki" na 23 Targach Książki Edukacyjnej). Ostatnio ukazało się studium Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideę a praktykę pod redakcją naukową wespół z A. Chmielewskim i A. Groblerem (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2012). Tam esej pod tytułem: Sytuacja problematyczna interdyscyplinarności w naukach społecznych i humanistycznych, z kryzysem w tle.
Karina Knasiecka-Falbierska
dr, kulturoznawczyni, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Wyższej Szkoły Zawodowej „Kadry dla Europy" w Poznaniu. Autorka książki Codzienność szkolna w doświadczeniu młodych anarchistów. Analiza przypadków (Poznań: UNIDRU 2007). Wykonawca grantu pt.: Studenci I roku UAM 2005/06 - 2009/10. Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji a zmiany zasobów jego kapitału społecznego w warunkach szkoły wyższej. Współautorka książek (i autorka tekstów w nich zamieszczonych) w serii: Maturzyści 2005 - Studenci UAM w Poznaniu, Tom I: Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne (red. nauk. M. Dudzikowa, R. Wawrzyniak-Beszterda, 2010), tom II: Kapitał szkolny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (praca zespołowa, 2011). Zainteresowania naukowe koncentruje wokół dystynkcji młodzieży, codzienności szkolnej, nauczyciela w praktyce.
Oficyna Wydawnicza "Impuls"
Autor | Dudzikowa Maria, Knasiecka-Falbierska Karina |
ISBN druk | 978-83-7850-174-9 |
ISBN e-book | 978-83-7850-272-2 |
Objętość | 502 stron |
Wydanie | I, 2013 |
Format | A5 (145x208) |
Oprawa | miękka ze skrzydełkami, klejona, fola matowa |
Maria Dudzikowa - prof. zw. dr hab., filolog polski i pedagog, emerytowana profesor. Przez 20 lat kierowała Zakładem Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. Od 1993 wiceprzewodnicząca KNP PAN i naczelna redaktor „Rocznika Pedagogicznego". Kierownik grantu pt.: Studenci I roku UAM 2005/06-2009/10. Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji a zmiany zasobów jego kapitału społecznego w warunkach szkoły wyższej i redaktor naukowy serii Maturzyści 2005' - Studenci UAM w Poznaniu (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls). Tom I: Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teore- tyczno-empiryczne (red. nauk wespół z R. Wawrzyniak-Beszterdą, 2010), tom II: Kapitał szkolny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (praca zespołowa, 2011). Autorka wielu prac naukowych, studiów, raportów; współredaktorka (wespół z prof. M. Czerepaniak-Walczak) pięciotomowej Serii: Wychowanie. Pojęcia - Procesy - Konteksty (Gdańsk: GWP 2007-2010, Seria wyróżniona „Nagrodą Edukacja XXI wieku" w kategorii „podręcznik akademicki" na 23 Targach Książki Edukacyjnej). Ostatnio ukazało się studium Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideę a praktykę pod redakcją naukową wespół z A. Chmielewskim i A. Groblerem (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2012). Tam esej pod tytułem: Sytuacja problematyczna interdyscyplinarności w naukach społecznych i humanistycznych, z kryzysem w tle.
Karina Knasiecka-Falbierska - dr, kulturoznawczyni, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Wyższej Szkoły Zawodowej „Kadry dla Europy" w Poznaniu. Autorka książki Codzienność szkolna w doświadczeniu młodych anarchistów. Analiza przypadków (Poznań: UNIDRU 2007). Wykonawca grantu pt.: Studenci I roku UAM 2005/06 - 2009/10. Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji a zmiany zasobów jego kapitału społecznego w warunkach szkoły wyższej. Współautorka książek (i autorka tekstów w nich zamieszczonych) w serii: Maturzyści 2005 - Studenci UAM w Poznaniu, Tom I: Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne (red. nauk. M. Dudzikowa, R. Wawrzyniak-Beszterda, 2010), tom II: Kapitał szkolny w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (praca zespołowa, 2011). Zainteresowania naukowe koncentruje wokół dystynkcji młodzieży, codzienności szkolnej, nauczyciela w praktyce.
Natalia Bednarska - dr, adiunkt w Katedrze Dydaktyki i Psychologii Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie. Proces nauczania i uczenia się (jego celowość, uwarunkowania, metodyka) to jedno jej z głównych zainteresowań naukowych. Od lat prowadzi zajęcia z aktywnymi zawodowo nauczycielami przedszkoli oraz przygotowuje tych, którzy aspirują do tej funkcji.
Dariusz Chętkowski - - mgr, polonista i filozof, pisarz, publicysta i nauczyciel znany z niekonwencjonalnych sposobów nauczania. Publikował m.in. w „Gazecie Wyborczej", „Polonistyce", „Ergo", „Nowych Książkach". Felietonista „Głosu Nauczycielskiego", współpracownik miesięcznika „Perspektywy". Na stronie internetowej „Polityki" prowadzi Belferblog. Za książkę Z budy. Czy spuścić ucznia z łańcucha? (Kraków 2003) otrzymał nagrodę Książka Lata (Poznań 2003) oraz Nagrodę Edukacja XXI (Warszawa 2004). Jest także autorem książek L.d.d.w. Osierocona generacja (Kraków 2004, wyróżniona rok później Nagrodą Edukacja XXI), Ostatni weekend (Łódź 2007, napisana wspólnie z uczniami) i Nauczycielskie perypetie. O wojnie wszystkich ze wszystkimi (Sopot 2010).
Mirosława Cylkowska-Nowak - dr, starszy wykładowca na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Interesuje się socjologią edukacji i pedagogiką porównawczą. Prowadzi badania nad społecznymi funkcjami edukacji w ujęciu komparatystycznym oraz badania wybranych zjawisk życia szkolnego takich, jak wagarowanie czy drugoroczność. Opublikowała 169 prac naukowych - w tym jedną autorską monografię, osiem redakcji i współredakcji oraz 160 artykułów w czasopismach i rozdziałów w pracach zbiorowych.
Bernadeta Didkowska - dr, adiunkt w Zakładzie Edukacji Artystycznej w Instytucie Artystycznym Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze związane są z percepcją wzrokową. Koncentrują się wokół wpływu przekazu medialnego na współczesnego odbiorcę, w tym przede wszystkim obrazu proponowanego przez gry komputerowe, filmu animowanego, filmu wykorzystującego zapis cyfrowy na twórczość plastyczną dzieci i młodzieży.
Magdalena Grochowalska - dr, pedagog, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej Uni-wersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Jej zainteresowania koncentrują się wokół pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, społeczno-kulturowych kontekstów interakcji edukacyjnych, komunikacji, wspierania procesu uczenia sie języka oraz analizy dyskursu edukacyjnego. Autorka m.in. książek: Gestykulacja i mowa. O niewerbalnym komunikowaniu się dzieci w wieku przedszkolnym (Kraków: Wyd. Naukowe AP 2002); Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych dziecka w wieku przedszkolnym (Kraków: Wyd. Naukowe UP 2009).
Maria Groenwald - dr hab., prof. UG, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół diagnostyki edukacyjnej, pedagogiki szkolnej, etycznych aspektów edukacji. Autorka szeregu opracowań związanych z tą tematyką, m.in. książki: Etyczne aspekty egzaminów szkolnych (Gdańsk Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego 2011).
Zofia Agnieszka Kłakówna - dr hab., aktualnie pracuje jako profesor w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, poprzednio na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, na Uniwersytecie im. Martina Lutra w Halle, w szkole w Maroku. Jest polonistką z praktyką nauczycielską we wszystkich typach szkół, przez 20 lat redagowała metodyczne czasopismo, najpierw pod nazwą „Ojczyzna-Polszczyzna", potem „Nowa Polszczyzna". Jest także szefową zespołu, który wypracował jednolitą koncepcję języka polskiego jako przedmiotu edukacji szkolnej od klasy czwartej podstawowej po maturę, współautorką odpowiadających tej koncepcji podręczników uczniowskich i książek nauczyciela, autorką jej teoretycznej wykładni w książce Przymus i wolność. Projektowanie kształcenia kulturowej kompetencji, a także pomysłodawczynią i redaktorką serii 10 książek, które powstały z myślą o odświeżeniu refleksji nad sposobami czytania literatury oraz o nauce czytania tekstów nonfiction w szkole.
Piotr Kołodziej - dr, literaturoznawca i dydaktyk, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicz¬nego im. KEN w Krakowie, nauczyciel języka polskiego w VIII Prywatnym Akademickim Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie, autor książki Czas na obraz. Dzieło malarskie jako tekst i kontekst w szkolnym kształceniu humanistycznym (Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2010), współautor Paktu dla szkoły. Zarys koncepcji kształcenia ogólnego, podręczników do języka polskiego dla ucznia i książek dla nauczyciela, pomocy dydaktycznych oraz wielu artykułów. Główne zainteresowania naukowe: filozofia kształcenia humanistycznego; antropologia sztuki; odbiór dzieła malarskiego; polska mitologia narodowa; literatura polska XX wieku; edytorstwo podręczników.
Iwona Kopaczyńska - dr, adiunkt w Zakładzie Edukacji Wczesnoszkolnej i Historii Wychowania na Uniwersytecie Zielonogórskim. Specjalizuje się w pedagogice wczes-noszkolnej. Napisała książkę Ocenianie szkolne wspierające rozwój ucznia (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2004) oraz wspólnie z Agnieszką Nowak-Łojewską Wymiary edukacji zintegrowanej (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2007). Interesuje się problematyką refleksyjności w teoretycznym i empirycznym wymiarze.
Violetta Kopińska - dr, adiunkt w Katedrze Pedagogiki Szkolnej na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, magister prawa, autorka książki Współczesna młodzież wobec problemu wolności. Studium socjologiczno-pedagogiczne oraz wielu publikacji o tematyce prawno-pedagogicznej. Zainteresowania naukowe: młodzieżowe interpretacje rze¬czywistości społeczno-edukacyjnej, prawo oświatowe, edukacja prawna, aktywność społeczna młodzieży, kultura prawna, edukacja obywatelska.
Alicja Korzeniecka-Bondar - dr, adiunkt na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku. Interesuje się kategorią czasu oraz budowaniem kapitału ludzkiego i społecznego w środowisku naukowym. Redakcja książki (z Ewą Bochno): O budowaniu kapitału ludzkiego i społecznego w środowisku naukowym. 25-lecie Letniej Szkoły Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2011) oraz tekstów dotyczących czasu.
Hanna Kostyło - prof. UMK, dr hab., pracuje w Pracowni Międzykulturowych Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Zajmuje się socjologią edukacji i pedagogiką porównawczą. Opublikowała kilkadziesiąt artykułów i dwie monografie: Ivan Illich - między romantyzmem a anarchizmem pedagogicznym (Toruń: Wydawnictwo UMK 1996) oraz Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez edukację. Antropologia pedagogiczna T. Bramelda (Toruń: Wydawnictwo UMK 2005).
Marek Mencel - dr, dyplomowany nauczyciel. Uczestnik Samokształceniowego Zespół Doktorów pod patronatem KNP PAN. Publikuje na łamach prasy pedagogicznej (m.in. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze", „Dyrektor Szkoły", „Nowa Szkoła", „Głos Pedagogiczny"). Interesuje się problemami związanymi z demokratyzacją (uspołecznieniem) szkoły, (auto)- biografią nauczyciela, szkolnymi absurdami. Jest autorem książek: Rada szkoły (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2009) oraz Jaka jest szkoła od A do Ż? (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 2012).
Marek Piotrowski - mgr fizyki, dr pedagogiki, wykładowca w Kolegium Nauczycielskim w Warszawie. Prowadzi zajęcia z zakresu dydaktyki przyrody i technologii informatycznej na studiach podyplomowych Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Jest współautorem ośmiu podręczników internetowych dla gimnazjalnych nauczycieli biologii, chemii fizyki i matematyki z zakresu dydaktyki (technik eksperymentalnych, gier edukacyjnych, wzajemnego nauczania oraz uczniowskich projektów edukacyjnych) wykorzystywanych w ramach Akademii uczniowskiej. Łączy problemy związane z dydaktyką przyrody z koniecznością kształcenia umiejętności heurystycznych. Jest również współautorem badań i raportów dotyczących pomiaru osiągnięć dzieci i młodzieży w zakresie matematyki w Kwidzynie (szkół podstawowych i gimnazjów od 2002 oraz szkół ponadgimnazjalnych od 2010). Aktualnie autor przygotuje opracowanie poświecone uczniowski projektom edukacyjnym.
Krzysztof Polak - dr, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się problematyką zawodu nauczyciela i pedagogiką szkolną. Autor m.in. książek: Nauczyciel - Twórczość - Promocja. Wybrane uwarunkowania modernizacji oświaty (Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1997); Indywidualne teorie nauczycieli. Geneza, badanie, kształtowanie (Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1999); Kultura szkoły: od relacji społecznych do języka uczniowskiego (Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007).
Urszula Szuścik - prof. nadzw. dr hab., Uniwersytet Śląski, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji, Instytut Nauk o Edukacji w Cieszynie. Zainteresowania naukowe, badawcze i artystyczne: zagadnienia edukacji plastycznej i jej stymulacji, kształcenie nauczycieli, edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna, psychologia twórczości i psychologia sztuki, terapia przez sztukę, grafika artystyczna. Autorka licznych artykułów i roz¬działów w monografiach. Ważniejsze publikacje: Znak werbalny a znak plastyczny w twórczości plastycznej dziecka, Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dzieci, Program autorski z zakresu kształcenia plastycznego dziecka w wieku wczesnoszkolnym.
Grażyna Szylig - polonistka, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie pe dago giki, adiunkt w Zakładzie Diagnostyki Edukacyjnej Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskie go. Autorka książki Nauczycielskie strategie oceniania poza standardami. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień diagnostyki edukacyjnej, a zwłaszcza oceniania szkolnego, wpisanego w konteksty dydaktyczne, ideologiczne i społeczne.
Bogusław Śliwerski - profesor pedagogiki w Katedrze Podstaw Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie i profesor zwyczajny na Wydziale Pedagogicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Obecnie jest przewodniczącym Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, przewodniczącym Zespołu Teorii Wychowania pod patronatem KNP PAN, ekspertem Państwowej Komisji Akredytacyjnej, ekspertem Narodowego Centrum Nauki, zastępcą przewodniczącego Sekcji Nauk Humanistycznych i Społecznych Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Autor wielu książek, w tym podręczników akademickich. Zainteresowania naukowe: pedagogika ogólna, filozoficzne i teoretyczne podstawy wychowania, pedagogika porównawcza, andragogika i pedagogika (wczesno) szkolna.
Beata Zięba-Kołodziej - dr, starszy wykładowca w Instytucie Pedagogiki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu. Obszary zainteresowań autorki to: instytucje opieki i wychowania, problemy współczesnej rodziny i osób starszych, profilaktyka zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży. W swoich badawczych poszukiwaniach skłania się ku łączeniu metod jakościowych i ilościowych. Autorka publikacji Internat i bursa. Historia i współczesność (Tarnobrzeg: WZSP 2011) i współautorka: „...żeby świetlica nie była przechowalnię. Wskazówki organizacyjno- -metodyczne" oraz 11 artykułów dotyczących problematyki internatów i burs.
Książka […] jest kierowana do krytycznego nauczyciela oraz do pedagogów zajmujących się teorią nauczania, społecznym funkcjonowaniem szkoły oraz zasadami przebudowy środowiska szkolnego, jego reformowaniem i doskonaleniem […] także do intelektualnych elit humanistycznych, realizujących politykę społeczną w państwie. Nawet ta ostatnia kategoria odbiorców książki jest szczególnie ważną grupą adresatów, bo głównym jej przesłaniem jest sztuka budowania i doskonalenia systemu szkolnego, budowania kapitału społecznego jako najważniejszego składnika rozwoju społecznego. […]
Profesor Maria Dudzikowa jest ogromnie doświadczoną znawczynią problemów szkoły, klasy, dziecka i wie, co trzeba zrobić, aby szkoła nie funkcjonowała w świecie pozorów. Redaktorka pracy przy wsparciu swej młodszej koleżanki jest swoistą gwarancją jakości merytorycznej publikacji. Trudno o bardziej kompetentną osobę w zakresie organizacji i funkcjonowania szkoły, idei jej nauczania i wychowania niż profesor Maria Dudzikowa.
Prof. dr hab. Tadeusz Pilch
Publikacja inspiruje do krytycznego oglądu rzeczywistości edukacyjnej poprzez pryzmat składanych deklaracji i demaskowanych działań pozornych, obecnych na różnych piętrach funkcjonowania edukacji jako zarządzanego przez liczne agendy systemu. Chodzi o sprzyjanie czujnej, wnikliwej i wrażliwej na przejawy pozoru krytycznej obserwacji. Mamy więc tu do czynienia z pracą, która podejmuje problematykę ważną nie tylko ze względu na walory poznawcze, ale również ze względu na walory społeczne i praktyczne. Jej znaczenia można też upatrywać w inspirowaniu do badawczego penetrowania fenomenu deklaratywności i związanego z nią pozoru w edukacji.
Należy też zwrócić uwagę na to, że publikacja, przyjmując za punkt wyjścia filozoficzne, socjologiczne i psychologiczne ujęcia problemu, włącza pedagogikę w szeroki nurt dyskursu nad edukacją wraz z obecnymi w naszym życiu działaniami pozornymi. Ze względu na problematykę i sposób jej ujęcia, a także cele wpisuje się ona w rozwijane z dobrym skutkiem w pedagogice polskiej i zagranicznej krytyczne, emancypacyjne podejście do edukacji, zorientowane na zrozumienie niejawnych manipulacji.
Prof. dr hab. Stefan Mieszalski
Cechą charakterystyczną pozorowania jest udawanie wysiłku i zaangażowania po to, by zachować pozytywny wizerunek w oczach innych. Owo fałszowanie obrazu rzeczywistości ma miejsce wtedy, gdy gra pozorów jest świadoma i celowa. Ponieważ omawiane zjawisko może dotyczyć każdej dziedziny życia, warto pokusić się o twórcze refleksje dotyczące działań pozornych w sferze edukacji, uznając je za problem niebezpieczny, palący i wymagający natychmiastowej reakcji. Do rąk profesjonalistów z dziedziny oświaty została oddana ukazująca się pod patronatem KNP PAN (Komitet Nauk Pedagogicznych PAN) interdyscyplinarna publikacja wydawnictwa Impuls, której „bohaterami” są Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej.
Zawarte w pozycji przemyślenia są efektami długoletnich obserwacji i badań nie tylko teoretyków, ale przede wszystkim specjalizujących się w różnych dziedzinach nauki dydaktyków akademickich (poloniści, kulturoznawcy, fizycy) i nauczycieli. Przyjęta przez nich perspektywa jest krytyczna, a zaprezentowany materiał to ogólne zagadnienia, mające na celu odsłanianie i demaskowanie pozorów, poszukiwanie sposobów przeciwstawiania się im oraz projektowanie sytuacji osłabiających powstawanie niepożądanych zachowań w przyszłości. Warto z uwagą prześledzić przemyślenia autorów i spróbować rozwiązać skomplikowaną (często świadomie przez media fałszowaną) kwestię sprawców i ofiar działań pozornych w edukacji.
Całość została podzielona na trzy wzajemnie uzupełniające się części (od ogółu do szczegółu). Obok analizy omawianych zagadnień w świetle teorii socjologicznych, psychologicznych, pedagogicznych z akcentem położonym na praktykę w różnorodnych obszarach, ukazano sylwetkę nauczyciela, problematykę podstawy programowej i programów specjalistycznych, szkolnych systemów oceniania oraz kształcenia artystycznego. Pod rozwagę poddane zostały również rady szkoły, relacje rodzic-nauczyciel, wagarowanie, sukcesy szkoły, misja przedszkola, a także wychowawstwo w internacie i bursie szkolnej. Uzupełnienie stanowi wierny zapis dyskusji panelowej, jaka miała miejsce podczas VII Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego z udziałem praktyków i nauczycieli akademickich oraz uczennicy klasy maturalnej jednego z lublińskich liceów. Reprezentatywny temat: Pozór w edukacji – diagnoza, próby rozwiązań, daje wiele do myślenia zarówno uczestnikom panelu, jak i czytelnikom.
W publikacji Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej zamieszczono obszerną bibliografię polsko- i obcojęzyczną, alfabetyczny indeks rzeczowy i osobowy, przypisy a także noty o autorach (wraz ze zdjęciami). Pomocą służą również przykłady konkretnych działań pozornych, które zaistniały w określonych miejscach i czasie. Pomimo tego, że książka należy do literatury specjalistycznej, treść przekazano w sposób interesujący i przystępny. Publikacja dostarcza wyczerpujących informacji nie tylko profesjonalistom z dziedziny oświaty, ale również szerokiemu gronu czytelników, mogących – dzięki niej – diametralnie zmienić sposób postrzegania polskiej szkoły i obciążanych winą za obecny stan szkolnictwa nauczycieli.
Danuta Szelejewska
źródło: http://www.granice.pl/recenzja,sprawcy-i-lub-ofiary-dzialan-pozornych-w-edukacji-szkolnej,7128
Promocja głupoty
Co mają ze sobą wspólnego reforma szkolnictwa i satyra Sławomira Mrożka Rewolucja? Maria Dudzikowa, autorka jednego z ciekawszych tekstów tej książki, przywołuje bohatera Mrożka, który postanawia zrewolucjonizować swój pokój. Mając tylko łóżko, szafę i stół, zmienia ustawienia tych sprzętów na wszystkie sposoby. Po pewnym czasie nowy układ traci na świeżości. Bohater musi dokonać przełomu, rewolucji. Jeśli w określonych ramach żadna prawdziwa zmiana nie jest możliwa, to należy wyjść całkowicie poza te ramy. Na czym zatem polega rewolucja? Otóż bohater postanawia... spać w szafie. Decyzja okazuje się sukcesem tylko do momentu, gdy ból kręgosłupa zmusza go do powrotu na łóżko.
Spanie w szafie, wiadomo, nie popłaca, a mimo to polscy maturzyści zostali do takich szaf wtłoczeni i zamknięci na klucz egzaminacyjny do roku 2015. Wówczas ma nastąpić „rewolucyjna zmiana", czyli wyzwolenie spod klucza i powrót do normalności, czyli tradycyjnego wypracowania. Autorka pyta, czy mamy do czynienia ze zmianami w szkole, czy raczej z błędnym kołem dobrych intencji. Stawia też inne fundamentalne pytanie: Czy system edukacji, tkwiący w świecie pozorów, nie znajduje się JUŻ „na krawędzi chaosu"? Dudzikowa niezwykle celnie krytykuje system egzaminów na wszystkich poziomach kształcenia. Wykazuje, że uczeń jest dziś kodem zapisanym na arkuszu, źródłem danych przetwarzanych przez maszyny liczące czy punktem na wykresach statystycznych. Szkoła zaś, jeśli czegoś realnie uczy, to coraz częściej sprawności w zaliczaniu testów.
Nowy egzamin gimnazjalny składa się głównie z pytań zamkniętych, dzięki czemu odpowiedzi weryfikuje komputer. Pytania otwarte sprawdzane są zaś „pod klucz". Jedna z egzaminatorek przyznaje, że większość prac to kompletny bełkot, który każdy polonista powinien przekreślić jednym ruchem długopisu. Problem w tym, że nie może. Musi natomiast przyznać punkty, gdyż bełkot spełnia wymogi formalne i zawiera słowa klucze. Nie ma zatem co mówić o ucieczce przed wirusem globalnej testomanii, skoro w Polsce odbywa się - jak nazywa to autorka - promocja głupoty.
W innym tekście Maria Groenwald, opisując moralne aspekty pozoru w szkole, przywołuje metaforę z baśni Andersena Nowe szaty cesarza. Jej zdaniem kształcenie i wychowywanie w szkole, niczym baśniowy cesarz, jest ubierane w szaty. Niektóre są na nią nakładane, ale inne szkoła „szyje" sobie sama. Nauczyciele uczą zgodnie z programem i podręcznikiem. Nie podejmują natomiast - jak twierdzi Groenwald, choć wielu nauczycieli praktyków mogłoby w tym miejscu głośno protestować - zagadnień interesujących uczniów. Wtłaczają jedynie wychowanków w ów strój, by przyglądający się edukacji obserwatorzy mogli odnieść wrażenie, że szata i uczniowie tworzą idealną całość.
Podobne poglądy wyraża Karina Knasiecka-Falbierska. Powołuje się na badania, które wykazują, że nauczyciele oswoili się z regułami obowiązującymi w ich pracy i w coraz mniejszym stopniu starają się przeciwstawiać kolejnym bezsensownym zmianom. Autorka posuwa się jeszcze dalej w ocenie nauczycieli - twierdzi, że dostrzegają oni i buntują się tylko przeciwko zmianom ograniczającym ich przywileje lub narzucającym im dodatkowe obowiązki bez zwiększenia wynagrodzenia.
Książka zawiera 21 tekstów, z których większość to „kij w mrowisku", zwłaszcza w opinii nauczycieli praktyków, ale to bardzo dobrze, bo tylko tego typu publikacje mają szansę wywołać ogólnopolską dyskusję, zaangażować czytelnika w zmianę lub sprowokować na tyle, by zmusić do działania niepozornego.
Małgorzata Pawelczyk, Forum Akademickie 6/2013