Andrei Ahapau

urodził się w 1989 roku w Moskwie. Studiował teologię na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie. W latach 2012–2014 był studentem w Instytucie Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W 2014 roku uzyskał magisterium z teologii dogmatycznej na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie, w 2016 roku – licencjat z teologii fundamentalnej w KUL, a w 2022 roku na tym samym uniwersytecie zdobył tytuł magistra z retoryki stosowanej.

Wygłosił ponad 70 referatów na konferencjach ogólnopolskich i międzynarodowych. Jest autorem jednej monografii i kilku artykułów. W latach 2014–2015 prowadził zajęcia z teologii ekumenicznej w Kolegium Katechetycznym im. Zygmunta Łozińskiego w Baranowiczach (diecezja pińska, Białoruś). Jest członkiem Zespołu Pedagogiki Chrześcijańskiej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Retorycznego oraz Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Filozoficznej. W latach 2018–2019 był stypendystą Fondazione Ratzinger (Watykan). Obecnie doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego. 

Imelda   Chłodna-Błach   

 dr   habilitowany,   adiunkt   w   Katedrze   Filozofii   Kultury i Podstaw Retoryki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Redaktor naczelna czasopisma „Studia Gilsoniana”, członek redakcji „Roczników Kulturoznawczych” oraz sekretarz redakcji czasopisma „Człowiek w Kulturze”. 

Autorka takich książek, jak: Edukacja amerykańska. Drogi i bezdroża (Lublin 2008), Od paidéi do kultury wysokiej. Filozoficzno-antropologiczne podstawy sporu o kulturę (Lublin 2016), From paideia to high culture: A philosophical-anthropological approach (Berlin 2020). Napisała również kilkanaście haseł encyklopedycznych (m.in. do wydawanej od 2000 roku przez Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu Powszechnej encyklopedii filozofii) oraz ponad 40 artykułów naukowych dotyczących zagadnień związanych z edukacją i filozofią wychowania.

Zainteresowania naukowe autorki obejmują problematykę związaną z filozofią kultury i cywilizacji, filozofią edukacji, sztuką retoryki, kulturą żywego słowa, technikami zapamiętywania. Cyklicznie prowadzi warsztaty z retoryki, kultury żywego słowa, kompetencji medialnych, mnemotechniki, także w ramach szkoleń dla rzeczników prasowych i pracowników wymiaru sprawiedliwości organizowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Słowo wstępne (Artur Mamcarz-Plisiecki)         

Wprowadzenie    

Część I
Teoria

Rozdział 1
Teoretyczne założenia retoryki i dydaktyki        
1.1.    Wybrane koncepcje retoryki        
1.2.    Dydaktyka akademicka – próba zdefiniowania    

Rozdział 2
Specyfika pracy nauczyciela akademickiego        
2.1. Status prawny nauczyciela akademickiego        
2.2. Nauczyciel akademicki jako badacz i dydaktyk        

Część II
PRAKTYKA

Rozdział 3
Praktyczne zastosowanie elementów klasycznej retoryki w pracy nauczyciela akademickiego    
3.1.    Wprowadzenie     
3.2.    Po co mówię?     
3.3.    Do kogo mówię?        
3.4.    Gdzie i jak długo będę mówił?        
3.5.    W jaki sposób mam to powiedzieć?        
3.5.1.    Zebranie materiału (łac. inventio)        
3.5.2.    Uporządkowanie materiału (łac. dispositio)        
3.5.3.    Nadanie odpowiedniego kształtu/stylu (łac. elocutio)        
3.5.4.    Nauka na pamięć (łac. memoria)        
3.5.5.    Samo wygłoszenie (łac. actio)     
3.6. Najczęstsze błędy popełniane podczas wystąpień publicznych   
3.7. Wnioski i propozycje   

Zakończenie       

Aneks. Autorski Kwestionariusz Wywiadu        

Bibliografia        

Noty o autorach

Słowo wstępne

O współczesnym świecie naukowym nie najlepiej świadczy to, że pewne zagadnienia nie są w nim w ogóle podejmowane. Gdy rzecz się tyczy spraw istotnych, które mogłyby znacząco wzbogacić życie akademickie, musi to budzić zdziwienie. Retoryka na uniwersytecie – oto problematyka właściwie nieobecna, poruszana okazjonalnie przez pasjonatów i entuzjastów. Nie mówimy tu o istnieniu elementów (lub raczej śladów) retoryki w programach rozmaitych studiów. Studenci dziennikarstwa i komunikacji społecznej, prawa czy też innych kierunków otrzymają na wykładach nieco informacji na temat przemawiania, perswazji, budowy bądź analizy tekstu, trochę wiedzy o szeroko rozumianej kulturze żywego słowa. Na sympozjach i konferencjach ktoś powie czasem o „retoryce bólu”, „milczenia”, „wojny” albo o „retoryce” określonego polityka czy reklamy. Powiedzmy wprost – niewiele ma to wspólnego z klasyczną praktyką oratorstwa i wiedzą z tej dziedziny.

Tymczasem chodzi o retorykę jako niezwykle ważne narzędzie pracy uniwersyteckiej. Takie, które dosłownie wznosi ją na wyżyny kultury intelektualnej. Klarowność myśli i wywodu, umiejętność przekonywania i dyskusji, inspirowanie i pobudzanie studentów, a przede wszystkim treściwe, rzeczowe i piękne mówienie do słuchaczy powinny charakteryzować prawdziwego uczonego. Retoryki w takim rozumieniu nie tylko nie ma na uniwersytecie, ale nawet niewielu uświadamia sobie konieczność czy potrzebę jej istnienia. A sprawa jest naprawdę ważna – przede wszystkim z punktu widzenia dydaktyki akademickiej. To przecież tutaj dochodzi do spotkania uczniów i uczonych, które jest zarazem znakomitą okazją do odsłonięcia przed młodzieżą – poprzez walory polszczyzny – tego, co prawdziwe, dobre i piękne. Jak jednak mówić o przygotowaniu młodych ludzi do właściwego posługiwania się słowem, skoro często samych wykładowców i profesorów należałoby retorycznie podszkolić i udoskonalić?

Książka Rola retoryki w dydaktyce akademickiej. Perspektywa pedagogiczno-filozoficzna to wnikliwe studium na temat prawdziwej obecności retoryki w kształceniu akademickim. Można powiedzieć, że dwoje autorów, Imelda Chłodna-Błach i Andrei Ahapau, przygotowało tekst zgodnie z najlepszymi kanonami interesującej nas dyscypliny. Rady starożytnych były bowiem jednoznaczne: gdy mówisz/piszesz – mów/pisz jak do ludzi prostych, ale myśl jak mędrzec. Postulat prostoty formy i bogactwa treści został w tej rozprawie zrealizowany. Czytelnik znajdzie w niej zwarty, syntetyczny przegląd różnych koncepcji retoryki, zapozna się ze specyfiką pracy nauczyciela akademickiego, a nawet otrzyma praktyczne wskazówki, jak opracować, przygotować i wreszcie dobrze wygłosić rozmaite formy uniwersyteckich wypowiedzi. A wszystko czyta sią bardzo dobrze, gdyż wspomniana forma jest bardzo… retoryczna, czyli przejrzysta, klarowna i spójna.

Ze Słowa wstępnego dr. hab. Artura Mamcarza-Plisieckiego

W pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich występują kompetencje, których doskonalenie w sposób usystematyzowany może się dokonywać za pomocą narzędzi retorycznych, a przede wszystkim dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom z zakresu zadań mówcy […]. Zadania mówcy posiadają w swej strukturze możliwość wieloaspektowego wykorzystania metodycznego, co przejawia się tym, że same w sobie mogą stanowić katalog kryteriów analizy różnych typów komunikatów perswazyjnych, a jednocześnie dydaktyczną pomoc do konstruowania wypowiedzi. To pokazuje wyjątkową wartość dobranej przez Autorów książki formy interpretacji wyników badań, która jednocześnie może posłużyć jako wskazówka do samodoskonalenia umiejętności retorycznych. Potrzeba zaistnienia na rynku wydawnictw naukowych tego typu publikacji – które poprzez metodę badań empirycznych ukażą i uświadomią zachodzące procesy komunikacyjne na tym poziomie nauczania– jest podyktowana kondycją dydaktyki szkolnictwa wyższego. Jednocześnie dla uczestników tych procesów niniejsza książka może być pomocna w uświadomieniu sobie znaczenia umiejętności retorycznych.

Z recenzji dr. hab. Pawła Gondka, prof. KUL