Gawędy przyrodnicze
Autor:
Kazimierz Świrtun-Rymkiewicz
ISBN: 978-83-7850-972-1
19,05 zł
Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 20,00 zł
Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939.
Reprinty: reprint wydania, [1922]. "Gawędy przyrodnicze".
Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939.
Reprinty: reprint wydania, [1922]. "Gawędy przyrodnicze".
PRZEDMOWA.
W literaturze naszej mało jest pisarzy, wnikających głębiej w życie Przyrody, tej wielkiej Królowej-Matki świata, — rysujących życie jej dzieci — zwierząt, hen w głębiach i ostepach leśnych, na bezmiernych stepach i pustyniach, lub głębokich wodach, przedstawiających nam obrazy dotąd przed okiem naszym zasłonięte i nieznane.
A jakaż tam pełnia życia tętni nieprzerwanie, i jakież inne, swobodne, wolne to życie...
Poznać i pokochać je, uwierzyć, że zwierzęta też mają możność odczuwania, też cierpią, — powinien każdy z nas. Tembardziej nas, młodych przed którymi to życie stoi otworem i z którego pełną dłonią czerpać największe dobrodziejstwa będziemy.
Starać się będę iść w ślady Kiplinga i Setona — tych dwuch pisarzy, którzy najwięcej odczuli i ukochali Matkę-Przyrodę. „Ich zwierzęta mówią i myślą, gdyż inaczej nie można odsłonić ich duszy przed czytelnikami, ale mówią nie wiele, a myślą jeszcze mniej, nie wychodząc z zakresu pojęć i wyobrażeń, możliwych dla każdego gatunku i typu“.)
Kipling i Seton nie przedstawiają w swoich utworach — przebranych w skóry zwierzęce ludzi, jakto mamy np. w bajkach Krasickiego, — ale pozostawiają ich zwierzętami, odsłaniając przed nami najskrytsze tajniki życia przyrody. — Kipling mówi nam: Puszczą rządzi Prawo. Wielkie Prawo, ustanowione przez Matkę-Przyrodę, którego też dochowywują wszyscy jej synowie. Jeden człowiek wyłamał się z pod jej opiekuńczych skrzydeł, sam zechciał być panem świata i władnąć wszystkim i wszystkimi.
Czy to zdobył? Czy w tym szczęście znalazł? — Nie wiem.
Ale wiem, że spokój i szczęście nieraz osiągnął żyjąc, poznając i kochając Matkę-Przyrodę. Seton i Kipling wprowadzają nas w inny świat pojęć i uczuć — w puszczę. Tu Prawem jest swoboda indywidualna — z jednej, a poszanowanie praw, instynktu wrodzonego każdemu zwierzęciu, — z drugiej strony. — Każde zwierzę może robić co mu się podoba; silniejsze gryzie, a nawet zjada słabszego, ale w chwilach groźnego niebezpieczeństwa wszyscy ratują się wspólnie i pomagają sobie wzajemnie.
Jest to zgodne z obserwacją, gdyż rzeczywiście w chwilach klęsk żywiołowych powodzi, pożaru i t. p. zwierzęta zapominają o wzajemnych antypatjach i — apetytach, a myślą tylko o ratunku.) Wtedy to działa „Prawo Puszczy“.
Opowiadania z życia zwierząt, wzorowane na Setonie i Kiplingu stworzą niechybnie w naszej literaturze dział specjalny, oddzielny, dział powieści z życia przyrody.
Już i teraz mamy kilka utworów w tej dziedzinie. Za najlepsze bym wskazał tłomaczenie Kiplinga, dokonane przez Józefa Czekalskiego („Księga Puszczy“ i „Druga księga puszczy“ wydane nakładem tłomacza w Krakowie 1917 r.), oraz cykl opowiadań Ernesta Setona spolszczonych przez Marję Arct-Golczewską (wydane nakładem M. Arcta w Warszawie 1912 r.).
Z pisarzy polskich wprowadzających nas w świat zwierzęcy i przedstawiających go w tej samej formie, mamy jedynie Dygasińskiego i po części Dyakowskiego.
Te wszystkie książki gorąco bym polecił czytelnikom. Szczególnie ważnym jest ten dział literatury dla młodzieży.
Taka „Księga puszczy“, lub inne opowiadania przyrodnicze nie tylko, że nauczą chłopca kochać przyrodę, ale i zapoznają go z nią, dając szereg bogatych tematów, przemawiających do jego uczuć i myśli.
Przebijają w takich opowiadaniach charaktery zwierząt: dzielne, energiczne, wytrwałe; zwierząt — mających zaufanie w swoje własne siły, — umiejących dać sobie radę w każdej okoliczności, bez oglądania się na jakąś pomoc cudzą, — nie tak jak to często widzimy u ludzi. Bo w Królestwie Przyrody niema nianiek.
Tam wszystko zdobywać trzeba własnym doświadczeniem, nieraz z narażeniem własnego życia. Tak i człowiek — dziki, nasz praojciec zdobywał sobie prawo bytu i istnienia.
Czytając) zapominamy, że mowa tu o zwierzętach, i stajemy się przyjaciółmi takiej Gromady wilczej, — i żałujemy gorąco, gdy koniec obwieści nam zgon „Króla“ puszczy Korrompo.
Czytając) idziemy razem z Mowglim w puszczę, razem z nim bierzemy udział w jej życiu, razem z nim kochamy i Baloo — niedźwiedzia i straszną panterę Bagheezę i innych mieszkańców puszczy; a gdy Mowgli — Żabka wraca do ludzi i wstępuje do służby angielskiej ogarnia nas żal, że nie został na zawsze w dżunglji, na zawsze, całe życie w tym przepięknym państwie zwierzęcym, całe życie wolnym — „dzikim“ człowiekiem — wilkiem.
Życie zwierząt jest to nowa i bogata gałęź literatury. Sądzę, że coraz bardziej będzie się ona rozwijać i coraz więcej zapozna nas i zbliży z przyrodą, a przez to uczyni lepszymi. Szczególniej gorąco polecam tę literaturę harcerstwu, druhom, którzy miłość Matki-Przyrody umieścili w zasadach swego życia.
Całym szeregiem opowiadań z życia zwierząt, który otwieram niniejszą książeczką, będę się starał zapoznać czytelników z Przyrodą, — tą wielką księgą otwartą dla każdego, kto w niej czytać zechce.
K. Swirtun-Rymkiewicz.
Świrtun-Rymkiewicz Kazimierz
Kazimierz Świrtun-Rymkiewicz 1920 – redaktor odpowiedzialny za „Harcerza Kresowego” (wydawca Wileński Harcerski Batalion), sekretarz Chorągwi Wileńskiej ZHP
17 sierpnia 1920 – kierował odbudowującym się po wojnie ruchem harcerskim na terenie Litwy Środkowej. Z jego inicjatywy, z upoważnienia GK ZHP, powstała w połowie października tegoż roku Komenda Harcerska na Litwie i Białej Rusi
1921 – Naczelny Komendant Harcerstwa na Litwie i Białej Rusi. NKH podlegało 25 drużyn z blisko 750 harcerkami i harcerzami
lipiec 1922–wrzesień 1922 – drużynowy 5 Krakowskiej Drużyny Harcerzy im. Mariana Langiewicza
1922 – w Zarządzie Głównym Biura Propagandy Harcerstwa z siedzibą w Krakowie, autor broszur informacyjno-propagandowych
22 kwietnia 1923 – otrzymał jako jeden z pierwszych miano puszczańskie „Śmiały Łazęga”
sierpień 1923 – komendant obozu 5 KDH w Stróżach Niżnych „Psi Kłopot I”, przyjęty do utworzonego Kręgu Totemowego nazwanego „Kręgiem Dziada Pały”.
Do kręgu przyjmowano harcerzy zasłużonych dla drużyny Gaczorek A., Hausner W., Dzieje 5 Krakowskiej Drużyny Harcerzy 1911–1986, Kraków 1989, s. 26–27.
Wasilewski A., Zarys dziejów Wileńskiej Chorągwi Harcerzy. Czarna Trzynastka Wileńska, Wilno–Warszawa 2008, s. 34, 41, 43, 263–264.
Harcmistrz Marian Wierzbiański – urodzony 8 kwietnia 1902 roku w Olejowie (Podole), zmarł 16 grudnia 1971 roku w Krakowie. Od października 1917 roku drużynowy w Brzozowie
1921–1922 – komendant Hufca Męskiego w Krakowie, współautor broszur informacyjno-propagandowych o działalności harcerskiej
1927 – wspólnie ze Zbigniewem Trylskim zainicjował powołanie ośrodka harcerskiego na Buczu
Od 1928 – kierował redakcją czasopisma „Na Tropie”
1929–1930 – inspektor harcerstwa w Ministerstwie WRiOP
1930–1931 – członek Komendy Chorągwi Śląskiej Męskiej
1931–1932 – członek Zarządu Oddziału Warszawskiego ZHP
1932–1933 – wizytator Głównej Kwatery Harcerzy dla Chorągwi Śląskiej, a od 1932 w składzie redakcji „Harcmistrza”, organu Głównej Kwatery Harcerzy
1933–1935 – kierownik Wydziału Organizacyjnego Głównej Kwatery Harcerzy
1935–1937 – przewodniczący Komisji Osobowej i Komisji Programowej Głównej Kwatery Harcerzy 1936 – wiceprzewodniczący ZHP
1936–1939 – kierownik Zarządów Oddziałów w Naczelnictwie ZHP i członek Naczelnej Rady Harcerskiej oraz redaktor naczelny „Harcerstwa”, organu Naczelnictwa ZHP
1939–1945 – uczestniczył w działalności harcerskiej i konspiracyjnej Po wojnie przez osiem miesięcy więziony i przesłuchiwany przez Urząd Bezpieczeństwa w Krakowie
1956–1957 – komendant Chorągwi Krakowskiej Harcerstwa
1957–1958 – instruktor Referatu Drużyn Komendy Chorągwi Krakowskiej Harcerstwa
Harcerski słownik biograficzny, t. 1, red. J. Wojtycza, Warszawa 2006, s. 229–230.
Jarzembowski K., Kuprianowicz L., Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920–1949, Kraków 2006, s. 206.
Harcmistrzyni Jadwiga Kwiatkowska – urodzona 25 grudnia 1912 roku w Limanowej, zmarła 24 stycznia 1980 roku w Krakowie.
1919–1925 – drużynowa 2 Drużyny Harcerek w Krakowie
1921 – komendantka Hufca Żeńskiego w Krakowie
1921–1922 – zastępczyni komendantki Chorągwi Krakowskiej Żeńskiej
1922–1927 – członkini Komendy Chorągwi Krakowskiej Żeńskiej
1935–1937 – referentka samotnych harcerek Komendy Chorągwi Wołyńskiej
1959–1965 – członkini Komendy Hufca Kraków-Podgórze
Jarzembowski K., Kuprianowicz L., Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920–1949, Kraków 2006, s. 48.
Oficyna Wydawnicza "Impuls"
Reprint wydania | 1922 rok |
Autor | Świrtun-Rymkiewicz Kazimierz, Harcmistrz Marian Wierzbiański, Harcmistrzyni Jadwiga Kwiatkowska |
ISBN druk | 978-83-7850-972-1 |
ISBN e-book | |
Objętość | 88 stron |
Wydanie | I, 2016 |
Format | A6 (120x160) |
Oprawa | twarda, szyta |
Zobacz także
Powiązane produkty
- Brak powiązanych produktów