Zastęp harcerek

Tworkowska Janina

Harcmistrzyni Janina Tworkowska – urodzona 16 stycznia 1899 roku w Odessie, zmarła 17 października 1979 roku w Zakopanem.

Od 1916 – w harcerstwie w Odessie

1920–1921 – kierownik Wydziału Technicznego Głównej Kwatery Żeńskiej

1921 – członek Naczelnej Rady Harcerskiej

1922–? – członek redakcji pisma „Ognisko“

1924–1925 – zastępca komendantki Chorągwi Stołecznej (Warszawskiej) Harcerek

1926–1927 – komendantka Chorągwi Stołecznej Harcerek

1928–1931 – zastępca komendantki Chorągwi Stołecznej Harcerek

1929–1934 – drużynowa 11 Drużyny Harcerek w Warszawie

1930–1931 – komendantka X Hufca Harcerek w Warszawie

1931–1933 – referentka Koła Przyjaciół Harcerek Komendy Chorągwi Warszawskiej Harcerek

1934–1939 – kierownik Wydziału Zagranicznego Głównej Kwatery Harcerek

Opublikowała: Zastęp harcerek (1922), Równajmy krok. O współpracy z ruchem harcerskim nauczycielstwa i rodziców (1931), Nasze gry i ćwiczenia. Praca zbiorowa (red.; 1936, 1938, 1946). Jarzembowski K., Kuprianowicz L., Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920–1949, Kraków 2006, s. 79.

List Naczelniczki G. K. Ż.

Przedmowa

Przyrzeczenie i prawo

Rozdział III. Służba harcerska

Rozdział III. Zawiązanie zastępu i rola zastępowej

Rozdział III. Barwne życie harcerskie

Rozdział IV. Stopnie Harcerskie

Próba ochotniczki

Próba przewodniczki

Próba samarytanki

Próba Harcerki Rzeczypospolitej

Zakończenie

Dodatek. Wymagania przy próbach (oficjalne)

ZAKOŃCZENIE.

Jest tyle sił w narodzie

Jest tyle mnogo ludzi

Niechaj w nie duch Twój wstąpi

I śpiące niech pobudzi.

ST. WYSPIAŃSKI.

Harcerka stara się zrozumieć, czego Ojczyzna od niej wymaga i to wykonuje, głosi nasze prawo. Harcerstwo jako całość też umie zastosować się do życia i potrzeb narodu. Praca polskich skautek inną była w czasach konspiracji, inna jest teraz w niepodległej Polsce. Podczas wojny zwracamy specjalną uwagę na służbę ambulansową i pomocniczą, w czasie zaś pokoju staramy się usilnie o rozwój sprawności skautowych i przemysłu drużyn.

Próby skautowe odbywane w czasie, oznaczonym przez regulamin, napewno nas nie znudzą, bo praca będzie wtedy zastosowana do upodobań dziewcząt w danym wieku. Będziemy zwracały główną uwagę w pracy na gry, ćwiczenia spostrzegawczości, znajomość terenoznawstwa i pionierki — w młodszych zastępach: w starszych zaś na znajomość gospodarstwa, rzemiosł, przemysłu domowego, ochroniarstwa, na poznanie przyrody itp.

Z programu wymagań na stopnie nic wyrzucać nie wolno, bo na tem cierpiałby całokształt pracy. Nie znaczy bynajmniej, że tego, co w tych programach nie jest zawarte, nie wolno robić na zbiórkach i wycieczkach. Harcerki mogą razem przerabiać wszystko co zapragną, byleby robiły to po harcersku. O ile zabawa np. saneczkowanie na wycieczce — zabawa z weselem i rozmachem; o ile jakaś praca, np. robienie guzików lub oczyszczenie ścieżki w ogrodzie, — to musi być wykonana dokładnie, i koniecznie doprowadzona do końca. Możemy też poruszać w gawędach na zbiórkach wszystko, co dziewczęta przeżywają, co zastęp żywo interesuje, np. co daje człowiekowi szczęście, jaki wybrać zawód, obowiązki dziewcząt polskich itp.

Wszystkie dbać musimy o to, by praca nasza była wszechstronna i by ją pogłębić. Wogóle zastęp powinien być tak prowadzony, by każda z dziewcząt, w razie potrzeby, mogła go poprowadzić.

Próby mają dopomagać w doskonaleniu się dziewcząt; zaczynając od rzeczy drobniejszych i łatwiejszych stopniowo przechodzą do coraz trudniejszych i wychowują młodzież w ten sposób, ażeby w myśl Komisji Edukacji Narodowej „jej było dobrze i z nią było dobrze“!.

Ruch harcerski w Polsce rozwija się z żywiołową siłą i ogarnia wszystkie sfery społeczne; gdybyśmy rozporządzali dostateczną ilością instruktorek i instruktorów, wkrótce harcerstwo miałoby tyle członków, ile jest młodzieży w Polsce. To też starsze harcerki muszą nam dopomóc w pracy: notować i podawać do pism spostrzeżenia z pracy w drużynie i zastępie, pisywać do druhen z innych środowisk, czytywać pilnie pisma i podręczniki harcerskie i wreszcie nie żałować nigdy czasu na omawianie sprawy, prowadzenie pracy na radzie drużyny lub osobiście z naszemi kierowniczkami; (uwagi i spostrzeżenia harcerek będą niewątpliwie cennym materjałem przy opracowaniu programów pracy), a każda z nas, która ma ochotę do prowadzenia dalej pracy harcerskiej, niech zgłasza się na kursa instruktorskie. Lord Kitschener powiedział do skautów angielskich: „Gdy dojdziemy do miljona chłopców, przejętych duchem skautowym, — ojczyzna będzie mogła patrzeć w przyszłość dumnie i spokojnie“! Ośmielamy się twierdzić, że i Polska mogłaby wtedy spokojnie patrzeć w swoją przyszłość.