Wstęp 

Fernando Barragán Medero

Wychowanie bez przemocy: budowanie kultury pokoju

Wprowadzenie 

Wychowanie dla teraźniejszości bez przemocy: budowanie kultury pokoju    

Program nauczania a przemoc 

Męskość, seksizm i przemoc   

Rozwiązywanie konfliktów i nauka w oparciu o współdziałanie   

Przemoc ze względu na płeć, przemoc seksistowska   

Problematyka i cele    

Akcje badawcze jako działania alternatywne w stosunku do programów edukacyjnych   

Koncepcja oceny i harmonogram    

Koncepcja oceny 

Metaocena  

Dialog z nauczycielami i opracowanie programu nauczania    

Rozpoznanie potrzeb i planowanie akcji   

Rozwój i wprowadzanie programu nauczania   

Instytucjonalizacja innowacji pedagogicznych   

Najważniejsze procesy i rezultaty 

Dlaczego programy edukacyjne działają?    

Zewnętrzna ocena ze strony uczniów     

Czy cele projektu zostały osiągnięte?   

Co nie działa w innowacjach pedagogicznych: próba wyjaśnienia i propozycje udoskonalenia   

Analiza chybień i trafień 

Cykle akcji badawczych jako rezultat nieprzewidziany   

Kryteria wiarygodności oraz wewnętrzna i zewnętrzna metaocena 

Kryteria metaoceny 

Kodeks deontologiczny

Ocena ex post facto 

Upowszechnianie wyników    

Konkluzje, zalecenia i nowe cykle akcji badawczych   

Konstruowanie programu i proces uczenia się u uczniów   

Nauczyciele jako twórcy innowacji 

Koncepcja oceny 

Metodyka konstruktywistyczna 

Program i materiały edukacyjne

Program nauczania    

Upełnomocnienie dziewcząt i chłopców   

Interkulturowość i kwestie płci społeczno-kulturowej: chusta, obcasy czy huipil?    

Jolanta Maćkowicz

Prawa człowieka w edukacji szkolnej

Perspektywa międzynarodowa Wprowadzenie    

Filozoficzne podstawy edukacji do praw i wolności człowieka   

Edukacja o prawach człowieka  

Edukacja globalna    

Edukacja o prawach człowieka w doświadczeniach studentów z dwunastu krajów    

Założenia metodologiczne   

Analiza badań jakościowych prowadzonych metodą indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI)   

Prawa człowieka w edukacji szkolnej    

Edukacja o prawach człowieka w ocenie studentów 

Pozytywne i negatywne strony edukacji o prawach człowieka 

Zdobyta w szkole wiedza o prawach człowieka a aktywność na rzecz tych praw 

Indywidualne doświadczenia i postawy wobec łamania praw człowieka

Doświadczenie przemocy  

Przypadki niewłaściwego traktowania innych ludzi z powodu uprzedzeń rasowych, narodowościowych, religijnych 

Przejawy łamania praw w poszczególnych krajach 

Edukacja o prawach człowieka jako droga przełamywania stereotypów

W stronę kultury pokoju   

Zofia Szarota

Edukacja dla pokoju – wybrane aspekty Wprowadzenie 

Prawa człowieka i obywatela gwarantem pokoju społecznego  

Defaworyzowani – wykluczeni w polu zainteresowań integracyjnej polityki społecznej 

Świat – instrumenty polityki społecznej służącej kulturze pokoju 

Europa – ku społecznej spójności   

Polska – instrumenty polityki społecznej państwa  

Instrumenty i narzędzia inkluzji społecznej, czyli jak minimalizować skutki „kultury odrzucenia” 

Egzemplifikacje, dobre praktyki, wyróżnione projekty  

Edukacja środowiskowa jako narzędzie organizowania społeczności lokalnej 

Edukacyjne wsparcie repatriantów, mniejszości etnicznych i uchodźców  

Powrót do ojczyzny – formy wsparcia edukacyjnego dla repatriantów   

Mniejszości etniczne – od rekulturacji do integracji 

Łemkowie – problem zachowania tożsamości 

Romowie – odrębnie i roszczeniowo  

Uchodźcy: Oni, Obcy, Inni... edukacja... My   

Zakończenie   

Bibliografia 

Wydawnictwa zwarte i ciągłe  

Filmografia  

Netografia  

Akty prawne 

Zakończenie

Źle prowadzona edukacja może stać się narzędziem indoktrynacji – wyrafinowanych i szkodliwych procesów, doprowadzających do ukształtowania się ignorancji. Jest ona zawarta w niewiedzy, która jest podstawową przyczyną powstawania fanatyzmów, stereotypów, fobii, nietolerancji (np. religijnej lub wobec mniejszości), ksenofobii, szowinizmu, nacjonalizmu. Jak naprawić tę edukację? Edukacja dla pokoju jest koniecznością w międzykulturowych społeczeństwach, stających wobec trudnego wyzwania integracji, spójności i współpracy. Jest kluczem do zbliżenia się narodów. Powinna ona zachodzić w najbliższym otoczeniu, tuż obok człowieka. Musi trwać przez całe życie. W tej edukacji ważne jest wspieranie osoby, jej rodziny, lokalnej społeczności, szkoły i stowarzyszenia przez umożliwienie zdobywania wiedzy o mechanizmach społeczeństwa obywatelskiego, kształtowanie świadomości ekologicznej oraz kompetencji społecznych, dostarczanie informacji i udzielanie porad. Proces ten przysłuży się profilaktyce problemów, wszelkich krzywd i nierówności oraz wynikającym stąd konfliktom społecznym. Pozwoli ukształtować postawy i określić zasady promujące równość, jedność, sprawiedliwość i prawa człowieka. Istotne jest formowanie postaw tolerancji, szacunku dla celów wychowania demokratycznego i obywatelskiego. Poprzez określenie źródeł konfliktów, przyczyn przemocy, możliwe jest wyznaczenie granic autonomii osoby lub grupy, wypracowanie metod socjalizacji i aktywizacji całych społeczeństw. Edukacja dla pokoju powinna przynieść praktyczne sposoby wspólnego, osadzonego lokalnie działania, służącego promowaniu kultury pokoju.

Książka znajduje pełne uzasadnienie w aktualnej problematyce kulturowo-społecznej, szeroko pojętych działaniach odnoszących się do edukacji, socjalizacji i ich efektywności, kształtowania tożsamości człowieka oraz „wdrażania nowych myśli o kulturze pokoju” w przestrzeń społeczną i naukową [...]. W publikacji, oprócz głęboko i poprawnie metodologicznie poczynionych analiz, można odnaleźć zarówno treści o charakterze porównawczo-przeglądowym, jak i takie, które mają służyć rozwojowi teorii, zwłaszcza z obszaru pedagogiki społecznej [...]. Opracowanie traktuję jako wysoce interesujące poznawczo.

Z recenzji dra hab. Mirosława Kowalskiego, prof. nadzw. UZ