Świadome ciało. Cielesność w psychoterapii, terapii traumy i rozwoju osobistym
ISBN: 978-83-8095-917-0
28,57 zł
Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 30,00 zł
Autorki tej pracy przyglądnęły się tak rozumianej cielesności z różnych perspektyw, perspektywy nauki, psychoterapii i rozwoju osobistego. Jako praktyczki, prowadzące zajęcia ze studentami psychoterapii i fizjologii stwierdziły, że na ten temat funkcjonuje wiele stereotypów, jednym z nich jest przede wszystkim łączenie cielesności z seksualnością. [...]
Książka dostępna w wersji elektronicznej e-book.
Połączyła nas fascynacja ciałem człowieka. Nie tyle jednak jego fizycznym pięknem, ile głębiej ukrytym, cielesnym wymiarem istnienia i doświadczania, z którym warto wejść w bardziej akceptującą i uważną relację. Zdolność do akceptacji siebie cielesnego uwidacznia się w gracji, z jaką człowiek się porusza, w poczuciu spójności, przyjemności zadomowienia we własnym ciele, niezależnie od jego wyglądu, rozmiarów czy wieku.
Przyglądamy się cielesności z kilku różnych perspektyw: nauki, psychoterapii i rozwoju osobistego, i właśnie ta różnorodność spojrzeń stała się inspiracją do napisania niniejszej książki. Prowadząc przez wiele lat zajęcia ze studentami psychologii i fizjoterapii, przekonałyśmy się, jak wiele trudności sprawia dyskutowanie i porządkowanie wiedzy o cielesności, w tym przełamywanie związanych z nią stereotypów (np. kojarzących ciało głównie z seksualnością), oraz włączanie tej wiedzy w obszar kompetencji zawodowych. Z drugiej strony, prowadząc psychoterapię z osobami poszukującymi pomocy psychologicznej lub zajęcia warsztatowe z osobami, które są zainteresowane rozwojem osobistym, doświadczałyśmy, jak wiele się zmienia wtedy, gdy w procesie terapii czy edukacji ciało zostaje naprawdę zauważone.
To, co odkrywałyśmy i czym dzieliłyśmy się z sobą, a teraz także z Czytelnikami, potwierdza trafność popularnego powiedzenia „wolniej znaczy szybciej”. Doświadczenie somatyczne, wymagające szczególnej uważności, delikatności i odpowiednio dostrojonego tempa pracy, paradoksalnie może przyspieszać proces wewnętrznej integracji zarówno w terapii osób po doświadczeniach traumatycznych, jak i w rozwoju osobistym. Sięgając po dowody empiryczne pochodzące z badań naukowych oraz przykłady z własnej praktyki, podjęłyśmy próbę wyjaśnienia i rzetelnego uzasadnienia, dlaczego tak właśnie się dzieje.
Aby zrealizować ten cel, w pierwszym rozdziale niniejszej książki prezentujemy wybrane formy psychoterapii i edukacji zorientowanej na ciało – ich ewolucję, obejmującą eksperymentowanie z różnymi formami interwencji oraz krystalizowanie się założeń teoretycznych. Systematyzujemy ten obszar, słabo dotąd uporządkowany, zwłaszcza w polskiej literaturze przedmiotu, by ukazać specyfikę i genezę funkcjonujących tu podejść i tym samym ułatwić orientację Czytelnikom.
W kolejnych rozdziałach przedstawiamy dwie współcześnie funkcjonujące formy pracy z cielesnością, które mają na celu wspieranie zdrowia psychicznego oraz rozwój osobisty.
W rozdziale drugim przedstawiłyśmy pracę nad doświadczeniem somatycznym w terapii traumy metodą Somatic Experiencing® opracowaną przez Petera Levine’a. Prezentacja założeń, celów i etapów terapii traumy w tym nurcie poprzedzona jest omówieniem problemów, jakie wiążą się z przełamywaniem oporu psychologów wobec pracy z ciałem, jak również analizą mechanizmów neurofizjologicznych leżących u podłoża doświadczenia traumatycznego.
Rozdział trzeci poświęcony został omówieniu metody Moshégo Feldenkraisa. Ta wciąż nie dość znana w Polsce metoda służy reedukacji motorycznej, której celem jest zmiana nawykowych wzorców działania. Świadomy ruch, będący istotą zajęć, stanowi środek usprawniania samoorganizacji oraz pogłębiania świadomości prowadzącej do aktualizacji własnego potencjału. Metoda Feldenkraisa przedstawiona została w szerokiej perspektywie, zarówno filozoficznej, jak i praktycznej. Czytelnik zapozna się nie tylko ze sposobami zmian nawyków somatycznych, ale również z możliwościami i korzyściami, jakie niesie z sobą pogłębianie świadomości ciała i uwrażliwianie sfery kinestetycznej.
1 W niniejszej publikacji koncentrujemy się głównie na wielorakich korzyściach, jakie uwzględnianie cielesności osoby przynosi terapii i profilaktyce psychologicznej. Zachowujemy jednak świadomość ograniczeń i trudności, a wręcz istotnych zagrożeń, które temu towarzyszą. Odnosimy się do tych zagadnień szerzej w Zakończeniu.
Niszowy obszar terapii ciała dysponuje bogatym doświadczeniem i całym wachlarzem technik pracy, które są obecnie implementowane do większości nurtów psychoterapii i psychoedukacji. Widoczne w ostatnich latach wzmożenie interwencji skoncentrowanych na ciele stwarza z kolei możliwość intensyfikowania naukowych badań nad ich założeniami i efektywnością. Pozwoli to na stopniowe weryfikowanie przyjmowanych tu założeń, uzupełnianie doświadczenia wiedzą empiryczną oraz projektowanie bardziej efektywnych form szkolenia i wymiany profesjonalnych doświadczeń.
Autorki
179 Przedmioty
Opis
- Książka elektroniczna - E-book
- Epub, Mobi
Specyficzne kody
- isbn
- 978-83-8095-917-0
Kochan-Wójcik Marta
doktor nauk humanistycznych w zakresie psychologii. Pracuje w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje się psychologią związków, rodziny oraz problematyką psychologii pomagania. Jest certyfikowanym praktykiem terapii traumy metodą Somatic Experiencing®. Specjalizuje się w pracy terapeutycznej z osobami po traumach urazowych i rozwojowych. Pracuje w nurcie systemowym, całościowo myśląc o naturze ludzkiej oraz związkach między sferą psychofizyczną i społeczną. Towarzysząc pacjentom w procesie dokonywania zmian, autorka korzysta z perspektyw i narzędzi terapeutycznych uwzględniających kontekst świadomości cielesności człowieka.
Lewandowska Bianka
doktor nauk humanistycznych w zakresie psychologii, adiunkt w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Współpracuje także z Uniwersytetem Medycznym oraz Instytutem Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN. Prowadzi badania naukowe oraz zajęcia dydaktyczne w obszarze psychologii klinicznej i zdrowia, szczególnie interesuje się teorią psychoterapii oraz wielowymiarowym doświadczaniem przez człowieka własnego ciała. Projektuje także warsztaty i szkolenia z dziedziny profilaktyki psychologicznej i psychodietetyki. Prowadzi terapię indywidualną osób dorosłych w obszarze zaburzeń lękowych i psychosomatycznych, problemów towarzyszących przewlekłym chorobom somatycznym, kryzysów rozwojowych i egzystencjalnych.
Salomon-Krakowska Katarzyna
doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii. Pracuje na Wydziale Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień dotyczących świadomości ciała, edukacji somatycznej oraz holistycznie pojmowanej natury bytu ludzkiego. Jest certyfikowanym nauczycielem terapeutyczno-edukacyjnej metody Bones for Life oraz nauczycielem metody Feldenkraisa. Największą fascynację autorki stanowi metoda Feldenkraisa. Przekonana o konieczności nieinstrumentalnego traktowania ciała ludzkiego, propaguje edukację somatyczną, w ramach której człowiek obdarza troską siebie jako psychofizyczną całość. Prowadzi zajęcia specjalizacyjne ze świadomości ciała oraz integracji psychosomatycznej.
Oficyna Wydawnicza "Impuls"
Autor | Kochan-Wójcik Marta, Lewandowska Bianka, Salomon-Krakowska Katarzyna |
ISBN druk | 978-83-8095-487-8 |
ISBN e-book | 978-83-8095-917-0 |
Objętość | 188 stron |
Wydanie | I, 2018 |
Format | e-book: epub i mobi |
Oprawa | e-book |
Wstęp
ROZDZIAŁ 1. Psychoterapia zorientowana na ciało: powstanie, ewolucja i aktualny status
Wprowadzenie
1.1. Podejścia do ciała w psychoterapii
1.2. Od ciała do organizmu. Podejście holistyczne we współczesnej naucei psychoterapii zorientowanej na ciało
Organicyzm w neuropsychologii
Holistyczna perspektywa w psychologii zdrowia i psychoneuroimmunologii
Ucieleśnienie umysłu
Organizm jako kontekst interwencji podejmowanych w nurtach body psychotherapy
1.3. Powstanie i rozwój psychoterapii zorientowanej na ciało
1.3.1. Początki psychoterapii: od tajemniczych objawów cielesnych do psychoanalizy
1.3.2. Zjawiska inspirujące powstanie psychoterapii zorientowanej na ciało
Gimnastyka Elsy Gindler
Techniki relaksacyjne
Technika Alexandra
1.3.3. Pionierzy pracy z ciałem w psychoterapii
Sandor Ferenczi i nurt ferencziański
Wegetoterapia Wilhelma Reicha
Trygve Braatoy i Aadel Bülow-Hansen
Bioenergetyka Alexandra Lowena
Psychologia biodynamiczna Gerdy Boyesen
Biosynteza Davida Boadelli
1.3.4. Psychoterapia zorientowana na ciało w nurcie humanistycznym
Ciało w psychoterapii Gestalt
Focusing Eugene’a Gendlina
1.4. Obecny status psychoterapii zorientowanej na ciało
Psychoterapia oparta na uważności
Efektywność body psychotherapy w leczeniu wybranych zaburzeń
Nowy wymiar zdrowia psychicznego: intymny dialog umysłu i ciała
ROZDZIAŁ 2. Cielesność w procesie terapeutycznym. Zastosowanie metody
Somatic Experiencing® w terapii traumy
2.1. Problemy z cielesnością w terapii
2.2. Czym jest Somatic Experiencing®?
2.3. Mechanizmy autoregulacji
2.4. Funkcjonalne zależności między programami autoregulacji
2.5. Neurofizjologia reakcji na zagrożenie
Aktywizacja układów centralnych
Reakcja układów centralno-obwodowych
Teoria poliwagalna
2.6. Cykl reakcji na sytuację o charakterze silnie urazowym
Reakcja orientacyjna o charakterze przygotowawczym
Uruchomienie reakcji aktywnej obrony
Stan zamarcia
Specyfika stanu zamierania w organizmie człowieka
Stan tonicznego bezruchu
Stan zapaści
Konsekwencje mechanizmu zamierania
Rozwojowe konsekwencje aktywizacji mechanizmu zamierania
2.7. Układy czucia w organizmie
Znaczenie interocepcji
Model predyktywnego kodowania interocepcji
Predyktywne kodowanie w doświadczeniu traumy
2.8. Wykorzystanie metody Somatic Experiencing® w pracy z doświadczeniem urazowym
Wymiary doświadczenia somatycznego
Etapy pracy nad doświadczeniem urazowym
Cielesność jako źródło oporu pacjenta
Tworzenie ram organizacyjnych i relacyjnych w terapii traumy
Narzędzia kontaktu z ciałem
Przywracanie mechanizmów autoregulacji i zakończenie pracy terapeutycznej
2.9. Obecność cielesności w terapii – refleksje końcowe
ROZDZIAŁ 3. Metoda Feldenkraisa, czyli wyprawa w głąb siebie
3.1. Wydeptywanie ścieżek
3.2. W niewoli ciała – w niewoli myśli – w niewoli nawyku
3.3. Na straży świadomości
3.4. Dlaczego ruch?
3.5. Świadomość przez ruch
3.6. W zaufanych rękach
3.7. Poznaj samego siebie
3.8. Awers i rewers
3.9. Emocje, czyli somatyczne poruszenia
3.10. Ucieleśnione poznanie
3.11. Obraz ciała – schemat ciała
3.12. Obraz siebie
3.13. We własnym rytmie
3.14. Zakończenie
Posłowie
Bibliografia
Organicyzm w neuropsychologii
Nauką, której niedualistyczna koncepcja człowieka towarzyszy od początku, obecnie dzięki zaawansowanej technologii lawinowo wzbogacana o wyniki precyzyjnych badań, jest neuropsychologia. Już w 1934 r. neurolog i psychiatra Kurt Goldstein w fundamentalnym dziele Der Aufbau des Organismus. Einführung in die Biologie unter besonderer Berücksichtigung der Erfahrungen am kranken Menschen stworzył podstawy podejścia organicystycznego, podkreślając, że żadnego symptomu chorobowego nie należy wyjaśniać jako skutku pojedynczego deficytu organicznego, ale trzeba go traktować jako przejaw zaburzenia dynamiki całego organizmu. Organizm zaś jest psychofizyczną całością, w obrębie której „psychiczne” i „cielesne” to dwa aspekty wspólnego dynamicznego procesu, sprzężone z otoczeniem jako całością wyższego rzędu. Psycholog bada organizm z jednego punktu widzenia, lekarz czy neurobiolog z innych, jednak wszystkie te dyscypliny powinny funkcjonować na podstawie jednej, spójnej teorii organicystycznej.
W przedmowie do wznowionego w 1995 r. dzieła Goldsteina inny wybitny neuropsycholog, Oliver Sacks, podkreślał aktualność i znaczenie jego koncepcji dla neuropsychologii, a także innych nauk o człowieku. Sacks, powołując się na innego jej twórcę, Aleksandra Łurię, tak scharakteryzował swoją dziedzinę:
Neurologia była z gruntu statyczna: jej model, to model stałych ośrodków i funkcji. Neuropsychologia jest z gruntu dynamiczna: widzi niezliczone systemy w ciągłej interakcji. „Organizm jest systemem unitarnym” – pisał Łuria i takie jest credo neuropsychologii.
Sacks postulował m.in. badanie neurologicznych korelatów podmiotowości osoby, takich jej atrybutów, jak poczucie tożsamości czy intencjonalność. Ten kierunek poszukiwań twórczo podjął współczesny neurobiolog Antonio R. Damasio. Poszukując neurologicznych podstaw subiektywnych przeżyć i poczucia Ja, Damasio wykazał, że fundamentalne dla naszego Ja poczucie realnego istnienia zawdzięczamy nie tylko procesom myślowym (jak w kartezjańskim „myślę, więc jestem”), ale także – a nawet przede wszystkim – integrowaniu przez mózg doznań cielesnych stale towarzyszących emocjom. Na podstawie rozległych badań nad neurologicznym podłożem emocji Damasio sformułował tezę, iż przeżywane przez nas osobiste, subiektywne uczucia są wynikiem ścisłej współpracy umysłu i ciała. Świadome uczucie powstaje bowiem wtedy, kiedy mózg integruje dane o aktualnym stanie różnych rejonów organizmu (w tym mięśni odpowiedzialnych za postawę i mimikę), pochodzące z wewnętrznych zmysłów, które na bieżąco go monitorują. Zatem najbardziej osobistych fenomenów, jakimi są uczucia, doświadczamy dzięki subiektywnemu wglądowi w zintegrowane przez mózg szczegółowe dane o aktualnym stanie ciała.
Damasio zwrócił też uwagę na znaczenie doznań cielesnych dla myślenia i podejmowania decyzji, formułując hipotezę markera somatycznego. Zgodnie z tą koncepcją w momencie dokonywania ocen czy wyborów struktury podkorowe mózgu, opierając się na wyuczonych skojarzeniach, generują sygnał o jej przewidywanych skutkach, który przyjmuje postać odczuć cielesnych, a dokładniej, trzewnych (tzn. pojawiających się w obszarze brzucha i klatki piersiowej). Kompetentne wspieranie się markerem somatycznym w procesie podejmowania decyzji umożliwia szybkie, podświadome wykorzystanie nabytego doświadczenia i osobistych preferencji w kierowaniu swoim zachowaniem. Wymaga to jednak odpowiedniej wrażliwości na własne subtelne odczucia. Osoby ignorujące takie odczucia, mało wrażliwe na trzewne komunikaty lub niezdolne do ich rozpoznania, mogą notorycznie dokonywać błędnych wyborów w różnych obszarach życia. Warto wspomnieć, że zaproponowana przez Damasio hipoteza markera somatycznego przypomina wypracowaną wcześniej na gruncie klinicznym przez psychoterapeutę Eugene’a Gendlina koncepcję szczególnego sposobu doświadczania, który znacząco wspomaga postępy w psychoterapii, określanego przezeń jako felt sense („odczute znaczenie”) [...]
Terapia traumy w psychoterapii zorientowanej na ciało jest indywidualnym doświadczeniem cielesnego wymiaru istnienia i doświadczenia. Bowiem nie tylko nasza psyche reaguje na długotrwały stres czy stany chorobowe, ale również nasze ciało. Stąd tak trudna jest terapia bulimików czy anorektyków. Tu bowiem dochodzi do sprzężenia dwóch bodźców: cielesnego i psychosomatycznego. Efektem niemożności odróżnienia emocjonalnych źródeł pobudzenia od fizjologicznych są związane z tym hipochondria oraz nadwrażliwość na bodźce pochodzące z wewnątrz naszego organizmu.
Osoba taka nie łączy fizjologicznych wskazówek pobudzenia (np. bólu brzucha) z przeżywanymi emocjami (np. stresem), dopatruje się w nich raczej nieprawidłowości zdrowotnej, co prowadzi do nadmiernej obawy o swoje zdrowie. Towarzyszy jej także poczucie niezrozumienia stanów własnego ciała, nieprzewidywalności jego reakcji i zawodności.
Autorki tej pracy przyglądnęły się tak rozumianej cielesności z różnych perspektyw, perspektywy nauki, psychoterapii i rozwoju osobistego. Jako praktyczki, prowadzące zajęcia ze studentami psychoterapii i fizjologii stwierdziły, że na ten temat funkcjonuje wiele stereotypów, jednym z nich jest przede wszystkim łączenie cielesności z seksualnością. Obserwując zachowanie swoich pacjentów lub prowadząc warsztaty zajęciowe zauważyły, iż kluczową sprawą w tych spotkaniach jest poruszana i zauważana kwestia udziału w tych problemach naszego ciała.
Stąd w pierwszym rozdziale zawarły wiedzę dotyczącą różnych form psychoterapii i edukacji zorientowanej na ciało.Przy okazji porządkują problemy związane z literaturą przedmiotu wcześniej potraktowane niekonsekwentnie i wybiórczo. Ukazują w ten sposób specyfikę i genezę funkcjonujących podejść psychoterapeutycznych. Konsekwencją tak przyjętego planu jest przedstawienie w kolejnych rozdziałach funkcjonujących współcześnie form pracy z cielesnością mające za zadanie wspierać zdrowie psychiczne osób poszukujących pomocy psychologicznej.
Obraz przenikania się psychiki i ciała doskonale pokazuje np. syndrom aleksytymii, zdiagnozowanej, kiedy psychoanalitycy natrafiali na trudności podczas prób pracy z pewną grupą pacjentów — były one zatem związane bezpośrednio z problematyką leczenia przy wykorzystaniu psychoterapii. W kontakcie z tymi pacjentami okazywało się bardzo często, że główne założenia klasycznej psychoanalizy, a więc ujawnianie swobodnych skojarzeń, marzeń sennych oraz fantazji było niemożliwe. Działo się tak zarówno dlatego, że osoby te nie miały zablokowany dostępu do własnego życia wewnętrznego lub nie było ono bogate, między innymi dlatego, że nie potrafiły opisywać słowami swoich stanów emocjonalnych i uczuć.
[...]
źródło: https://ksiazka.net.pl/recenzja/swiadome-cialo
Zobacz także
Powiązane produkty
- Brak powiązanych produktów