Pikuła G. Norbert

notka w przygotowaniu

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wstęp          

Rozdział I

Życie osób starszych w czasach zmiany społecznej  

1. Osoby starsze wobec zmian społecznych         

2. Jakość życia seniorów        

2.1. Wskaźniki jakości życia         

3. Charakterystyka potrzeb osób starszych         

4. Ponowne odkrywanie sensu życia        

5. Samotność i osamotnienie seniorów         

5.1. Typy samotności i perspektywy jej ujmowania  

5.2. Przyczyny i możliwości przekraczania samotności – w stronę poszukiwania sensu         

6. Styl życia a aktywność edukacyjna seniorów      

6.1. Zmiana społeczna a edukacja w starości         

6.2. Edukacja formalna seniorów do aktywnego rozwoju przez całe życie         

Rozdział II

Metodologiczne podstawy badań własnych         

1. Przedmiot, cel badań i problemy badawcze         

2. Metody badań         

3. Dobór próby i charakterystyka badanych osób      

Rozdział III

Poczucie sensu życia seniorów z Polski i Polonii Kanadyjskiej    

1. Obecność i poszukiwanie sensu w życiu osób starszych  

2. Relacje i intymność a sens życia osób starszych     

4. Poczucie samotności a sens życia     

Rozdział IV

Sens życia w starości – edukacyjne tropy     

1. Wartość edukacji w starości     

2. Aktywność edukacyjna osób starszych     

3. Edukacja do sensu życia w starości     

Podsumowanie  

Summary  

Bibliografia     

Pogoń za sukcesem, awansem, intensywnym życiem kiedyś się kończy. Życie zwalnia swoje tempo, nadchodzi czas na zasłużony odpoczynek – emeryturę.

Jedni wypatrują jej z utęsknieniem. Układają listy rzeczy, które zrobią, gdy tylko się rozpocznie. Inni podchodzą do niej mniej entuzjastycznie, obawiając się jej, traktując trochę jak karę.

Jakkolwiek by na to nie spojrzeć, przejście na emeryturę stanowi jeden z bardziej istotnych momentów w życiu. Wiąże się bowiem z dużą zmianą – trzeba pożegnać się z codzienną rutyną, obowiązkami zawodowymi, przemierzaniem co dzień tej samej drogi do pracy. Dla niektórych osób oznacza to zupełnie nowe poczucie braku sensu życia. Nagle bowiem, niemal z dnia na dzień stajemy się bezużyteczni zawodowo. Nasza wiedza, doświadczenie, jakie zdobywaliśmy przez całe życie, przestaje mieć znaczenie. Zaczynają się porady życzliwych znajomych, aby znaleźć sobie jakieś hobby, nowy sens.

Książka Norberta G. Pikuły to pozycja, którą zainteresują się z pewnością osoby, które zajmują się edukacją w starości (np. pracownicy socjalni czy pracownicy III sektora; może też zainteresować psychologów i pedagogów), jak i sami przyszli i obecni emeryci. Pedagogika starości to dziedzina, która wciąż się rozwija. Dlatego też pozycje takie jak „Poczucie sensu życia osób starszych” są pożądane na rynku.

Norbert G. Pikuła porusza wiele interesujących wątków, nie odbiegając jednak od głównego tematu. W książce znajdziemy między innymi próbę zrozumienia relacji miedzy stylem życia a procesem starzenia się, analizę problemów, jakie mogą dotknąć osoby starsze, aspekty psychologiczne towarzyszące starzeniu się, jak na przykład poczucie osamotnienia, marazm czy chaotyczne poszukiwanie nowych form zagospodarowania czasu wolnego.

To, co jest istotne w książce „Poczucie sensu życia osób starszych” to fakt, że jest ona oparta na rzetelnych podstawach naukowych, przeprowadzonych badaniach. Dzięki temu stanowi cenne źródło wiedzy i inspiracji (jak głosi sam podtytuł książki „inspiracje do edukacji w starości”), nie powielając licznych, utartych schematów i skrótów myślowych dotyczących starzenia się.

„Poczucie sensu życia osób starszych” pozwala na spojrzenie na proces starzenia się z innej perspektywy. Próba zrozumienia osób, które doświadczają poczucia straty spowodowanego zakończeniem aktywności zawodowej, przekłada się też na wykształcenie narzędzi i programów, które odpowiedzą na potrzeby seniorów.

Książka ma typowy, akademicki układ. Rozpoczyna się od rozważań teoretycznych, następnie przechodząc do opisu metodologii przeprowadzonych badań, zaprezentowania ich wyników i wyciągnięcia z nich wniosków.

Warto także zwrócić uwagę na bogatą bibliografię. Sięgnięcie po dodatkowe lektury może znacznie poszerzyć perspektywę podchodzenia do tematyki starzenia się, książkę Norberta G. Pikuły traktując jako wstęp lub syntezę.

Agata Podgajska
(agata.podgajska@dlalejdis.pl)

Żyjemy coraz dłużej, ale czy przez to nie gubimy sensu nazbyt rozprzestrzenionej w czasie egzystencji? Ta myśl może być znakomitym punktem wyjścia do tworzenia pedagogiki starości i rozważań nad tym, jak odnaleźć zagubiony w czasach postmodernistycznego bezładu sens własnego istnienia oraz jak odkryć, a następnie nadać swemu życiu w okresie starości nowe znaczenie. Każdy wnikliwy Czytelnik bez trudu odnajdzie w monografii Norberta G. Pikuły, poświęconej egzystencjalnym wyznacznikom poczucia sensu życia w starości, interesujące dla siebie wątki tematyczne, takie jak: styl i jakość życia a starzenie się, problem samotności i osamotnienia osób starszych, aktywność edukacyjna na stare lata czy wadzenie się, a może układanie z Panem Bogiem w przedsionku śmierci…

Z recenzji prof. dra hab. Adama A. Zycha

Książka Norberta G. Pikuły jest jedną z tych, które mają i mogą przezwyciężać mity i stereotypy dotyczące starości. Autor koncentruje się na jednym tylko wprawdzie, ale bardzo ważnym zagadnieniu: jaki jest sens życia osób starszych. Jest to problem kluczowy dla życia tej części społeczeństwa. […]

Ogólnie oceniam pracę jako bardzo potrzebną zarówno ze względu na to, że mało dotąd napisano, przynajmniej u nas, o sensie życia ludzi starszych, jak i z uwagi na prezentację oraz uzasadnienie i upowszechnianie poglądu, iż edukacja tych osób jest niezbędnym warunkiem godnego i aktywnego spędzania starości.

Z recenzji prof. dra hab. Mirosława J. Szymańskiego

Krystian Cholewa II SUM
POWzT Uniwersytet Opolski

Autorem książki jest prof. Norbert Pikuła który pracuje na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Specjalizuje się w problematyce gerontologii społecznej ze szczególnym uwzględnieniem problemów osób starszych na rynku pracy oraz problemów seniorów w kontekście przemian społecznych. Profesor odbył liczne staże naukowe na uniwersytetach w Toronto i w Ottawie, uczestniczył w realizacji wielu krajowych i międzynarodowych projektów badawczych, jest autorem prac monograficznych oraz ponad 100 publikacji w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych. Od ponad 10 lat prof. Norbert Pikuła rozwija współpracę z mołdawską uczelnią w zakresie nauk społecznych.

Książka składa się z czterech głównych rozdziałów. Pierwszy ma charakter teoretyczny. Przedstawiono w nim najważniejsze tezy socjologiczne, psychologiczne i pedagogiczne odnoszące się do sensu życia w kontekście przemian społecznych (w tym samotności osób starszych) oraz wyzwań edukacyjnych, jakie za sobą pociągają. W rozdziale drugim ukazano metodologiczne założenia badań własnych, które osadzono w paradygmacie badań ilościowo-jakościowych. Trzeci rozdział to badania porównawcze. Seniorzy z Polski i osoby starsze mieszkające w Kanadzie którzy wyjechali z naszego kraju Poczucie sensu życia osób będącym na emeryturze o relacji z rodziną z Panem Bogiem. Czwarty rozdział jest poświecony edukacji i nabywanie nowych umiejętności osób podeszłym wieku.

Książka może być kierowana do osób które przechodzą na emeryturę może posłużyć jako poradnik. Dla studentów kierunków pedagogicznych. A także dla osób które na codzień pracują z osobami w podeszłym wieku.