Akademia umiejętności interpersonalnych

Akademia umiejętności interpersonalnych

Podtytuł: 20 spotkań z komunikacją
ISBN: 978-83-7587-043-0
28,57 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 30,00 zł

Czas dostawy kurierem InPost 24 godziny! E-booki w ciągu 15 minut!

Ogromną zaletą książki jest fakt, iż na zakończenie każdej odsłony Autorka proponuje wykonanie określonej ilości ćwiczeń, których polecenia podane są na końcu rozdziału, a także ukazuje szczegółowo literaturę, która w zakresie opisanym w odsłonie pozwoli czytelnikowi na zgłębienie problemu.

Wersja książki
Ilość

Książka Katarzyny Bocheńskiej zasługuje na uwagę, gdyż umiejętnie łączy walory popularnonaukowe z poradnikowymi. Znajdziemy tu zatem treści odwołujące się do uznanych wyników badań naukowych z obszaru szeroko rozumianej komunikacji interpersonalnej, dotyczące jej praktycznego znaczenia, jak również doskonalenia umiejętności w jej zakresie. Z tego względu odbiorcami tej publikacji mogą być osoby profesjonalnie zajmujące się problematyką komunikacji międzyludzkiej, studenci różnych kierunków (zwł. psychologii społecznej, pedagogiki, politologii, socjologii itp.) oraz tak zwani przeciętni czytelnicy.

„Akademia umiejętności komunikacyjnych” – jak sugeruje tytuł – ma przede wszystkim na celu edukację zdolności komunikacyjnych. Z tą książką nie jest to trudne - autorka sprawnie operuje językiem, a przy tym posługuje się elementami wykładu, przytacza wiele ciekawych przykładów, podaje propozycje ćwiczeń. Publikacja ta ma zatem z jednej strony olbrzymie walory poznawcze (pozwala zdobyć dużą wiedzę o komunikacji interpersonalnej), z drugiej natomiast umożliwia doskonalenie własnych umiejętności interpersonalnych.

Książka wyróżnia się również dopracowaną stroną edytorską – liczne schematy i rysunki obrazują opisywane zjawiska oraz ułatwiają lepsze zrozumienie prezentowanych zagadnień. Praca składa się z 20 części, logicznie skonstruowanych, tworzących komplementarną całość, a przy tym napisanych z dużą znajomością rzeczy, niebanalnym, bogatym, a przy tym zrozumiałym i komunikatywnym językiem.

20 spotkań z komunikacją
491 Przedmioty

Opis

Książka elektroniczna - E-book
PDF

Specyficzne kody

isbn
978-83-7587-043-0

Bocheńska-Włostowska Katarzyna

doktor nauk humanistycznych, nauczyciel dyplomowany, wykładowca WSUS w Poznaniu.

Redaktor naczelny Magazynu Młodych Dziennikarzy „Loża”, zarządza Centrum Dziennikarskim WSUS. Autorka programu Otwartej Akademii Umiejętności.

W latach 1987-1993 pracowała jako dziennikarz radiowy i telewizyjny.

Konsultant Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych w zakresie retoryki, komunikacji i dydaktyki. Autorka kilkudziesięciu publikacji (zwartych i w postaci artykułów) dotyczących komunikacji i dydaktyki.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Autor

Bocheńska-Włostowska Katarzyna

ISBN druk

978-83-7587-043-5

ISBN e-book

978-83-7587-043-0

Objętość

240 stron

Wydanie

I, 2009

Format

B5 (160x235)

Oprawamiękka, klejona

Wstęp

Komunikacja jako klucz do dialogu z drugim człowiekiem

Ciało mówi o nas i za nas. Od definicji po komunikat

Przestrzeń w budowaniu porozumienia

Uwodzenie mówcy. ABC przemawiania

Mury komunikowania. Budujemy bariery

Od thrillerów i killerów do uszu von Thuna

Sztuka nawiązywania kontaktu

Rytuały

Ona i on na antypodach komunikacji

E-mailowy bon ton

Uwikłani w kłamstwa i kłamstewka  

Oko w oko z konfliktem  

Rozmowa kwalifikacyjna

Komunikowanie a asertywność  

Komunikowanie międzykulturowe

Sztuka perswazji

Komunikowanie w grupie

O negocjacjach

Obserwowanie jako element komunikowania

Dyskusja i przekonywanie  

Spisy

W pracy pedagoga komunikacja jest kluczową sprawą. Inaczej rozmawiamy z dzieckiem, inaczej z jego rodzicem, koleżanką z pracy, jeszcze inaczej z przełożonym. Nie ma jednego uniwersalnego języka, zwłaszcza że większość informacji, często niespecjalnie, przekazujemy za pomocą ciała. Nasza mimika, ton głosu i postawa to tylko niewielka część całości składającej się na język niewerbalny, nad którym najtrudniej zapanować. Skoro nasi uczniowie często korzystają ze ściąg, by wspomóc się w trudnych sytuacjach lub po prostu usystematyzować swoją wiedzę, nauczyciele też powinni dać sobie do tego prawo.

Najpiękniejsze jest to, że tej ściągi nie trzeba od nowa pisać. „Akademia umiejętności interpersonalnych” jest książką rozpisaną w taki sposób, by każdy szybko mógł znaleźć odpowiedź na interesujące go zagadnienie. Jeśli w tym momencie machnąłeś ręką i pomyślałeś, że to kolejna nudna publikacja dotycząca ram komunikacyjnych, o których słyszałeś na studiach, to przygotuj się na rozczarowanie. Oczywiście jest tu teoria, ale przedstawiona na porywających przykładach. I to nie tych amerykańskich, które mają mało wspólnego z naszą rzeczywistością, ale właśnie rodzimych. Prostych, łatwo zapadających w pamięć. Jeśli zastanawiasz się czasem, dlaczego dzieciaki nadały ci przydomek „Królowa Zimy” lub po prostu „Kiler”, weź pod uwagę, że być może ma to związek z okazywanymi przez ciebie na co dzień zachowaniami zimnymi, których łatwo się pozbyć zastępując je ciepłymi gestami. Zwłaszcza dzieci i nastolatki oceniają człowieka bardzo szybko i intuicyjnie. Słowa owszem są ważne, ale przecież nie tylko one. Zdarzyło ci się podczas tłumaczenia zawiłości świata, żeby dziecko wzruszało ramionami i „przewracało” oczami a ty właściwie nie wiedziałeś, czy dociera do niego cokolwiek? A byłeś kiedyś w sytuacji, w której dwa łobuziaki zgodnie twierdziły, że „to on zaczął”? Przeczytaj kilka rozdziałów Akademii a bez większych przeszkód będziesz w stanie przeprowadzić śledztwo w powyższych przypadkach.

Niejeden doświadczony nauczyciel doskonale zdaje sobie sprawę, kiedy powinien zakończyć lekcję, referat, spotkanie z rodzicami. Nie doprowadzaj do sytuacji, w której grupa w akcie desperacji zdecyduje się wyznaczać jednego, ostentacyjnie ziewającego uczestnika spotkania. Wystarczy rozejrzeć się niby mimochodem. Pani w zielonej bluzce bawi się długopisem błądząc myślami gdzieś daleko. Jej wąsaty sąsiad zapatrzył się na mapę Polski jakby pierwszy raz widział podział województw. Ktoś inny po kryjomu próbuje przeczytać smsa... Wytrawny mówca potrafi przekierować uwagę słuchaczy tak, by spotkanie stało się ciekawsze z ich punktu widzenia, ale też wie kiedy przemówienie po prostu skończyć. Pomyśl o tych nieszczęsnych zebraniach, na których rodzice się nudzą.

Czasem wystarczy wstać zza biurka i przejść się po klasie, od razu skupisz na sobie uwagę. A od tego już prosta droga do nawiązania kontaktu w konkretnych sprawach. Chcesz kogoś zwerbować do komitetu szykującego kanapki na bal przebierańców? Popatrz w oczy, stań blisko i zadaj bezpośrednie pytanie. Rzucanie go zza biurka w tłum raczej nie spotka się z „lasem rąk”. W naszym języku wiele jest pułapek, które stwarzają bariery komunikacyjne. Czasem trudno samemu po prostu wpaść na to, jakich zwrotów nie używać, które zastąpić bardziej przyjaznymi. „Akademia umiejętności komunikacyjnych” pełna jest ciekawych ćwiczeń i zadań do samodzielnego przeprowadzenia podczas czytania. Przetestuj je na sobie, potem na rodzinie, aż wreszcie w pracy i na całym otoczeniu. Przerobienie ich i dostosowanie do własnych potrzeb łatwiej pozwoli zapamiętać przytaczane przykłady i jednocześnie dostosuje tę nauczycielską ściągę do twoich potrzeb.

Zbuntowana młodzież nie będzie miała szans w starciu z twoimi sztuczkami. I jeszcze jedno ostrzeżenie. Czytanie tych 20 spotkań z komunikacją niesamowicie wciąga więc warto sobie zarezerwować chwilę czasu.

Całość podparta jest tabelami, wykresami, zakładkami ułatwiającymi zrozumienie tekstu i poruszanie się w wyznaczonych, potrzebnych w danej chwili obszarach. To co mnie dodatkowo ucieszyło, to bardzo bogata bibliografia, także ta internetowa. Miejsce na notatki własne i miękka oprawa.

Książkę łatwo schować nawet do nico mniejszej torebki, czytać w z zatłoczonym autobusie lub zerkać po kryjomu do niej podczas nudnych przemówień tych, którzy nie mieli okazji jej „przerobić”.

Autor recenzji: Anna Jankowska
pedagog mediów i animacji kulturalnej, właścicielka firmy szkoleniowej dla nauczycieli SzkoleniaPedagogiczne.pl


Na wielu kierunkach studiów humanistycznych i artystycznych, zgodnie ze standardami kształcenia Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki, prowadzone są wykłady i ćwiczenia z komunikowania społecznego. Ich celem nie powinno być jedynie wprowadzenie pewnego terminologicznego uporządkowania[1], przedstawienie najistotniejszych koncepcji komunikacyjnych oraz rozpoznanie mechanizmów komunikowania. Zadanie wykładowcy polega na zachęceniu słuchaczy do wnikliwej (samo)obserwacji, diagnozy ewentualnych deficytów i udoskonalenia umiejętności komunikacyjnych.Celem tych działań jest doprowadzenie do skutecznego porozumiewania na różnych poziomach: interpersonalnym, grupowym, międzygrupowym, instytucjonalnym i – najbardziej abstrakcyjnym – masowym. I tu pojawia się ważne pytanie: jak dotrzeć do studentów, jak pokonać ich opór i przekonać, że w niektórych sytuacjach ich kompetencje komunikacyjne są niewystarczające i należy nad nimi popracować?

Z pomocą pedagogom i studentom przychodzi podręcznik „Akademia umiejętności interpersonalnych. 20 spotkań z komunikacją”[2] wydany przez Oficynę Wydawniczą „Impuls”. Jego autorka, Katarzyna Bocheńska-Włostowska, jest doświadczonym wykładowcą akademickim, autorką poradników „Mówię do ciebie, człowieku” i „Szach-mat, czyli o komunikacji w rzeczywistości szkolnej” oraz licznych publikacji dotyczących komunikowania, dydaktyki i e-learningu. Od lat współpracuje z mediami - była dziennikarką radiową i telewizyjną, obecnie jest konsultantem wystąpień publicznych i opiekunem młodych adeptów żurnalistyki.

W najnowszym podręczniku dzieli się z czytelnikami swoją wiedzą popartą rozległym, wieloletnim doświadczeniem. We Wstępie Autorka pisze o koncepcji podręcznika: „W 20 odsłonach w sposób usystematyzowany przedstawiono proces, w którym uczestniczymy codziennie, a nie zawsze mamy czas, by się zatrzymać i przeanalizować kierowane do nas czy też wypowiadane przez nas samych komunikaty” (s. 7). Przekonuje, że sprawne komunikowanie jest kluczem do dialogu z drugim człowiekiem. W pierwszej odsłonie w bardzo przystępny sposób wyłożona została teoria procesu komunikowania, cechy, poziomy, kanały, formy, typy komunikowania. Rozdział ten (podobnie jak i następne) kończy zestaw interesujących ćwiczeń i obszerny wykaz lektur – tradycyjnych i elektronicznych, polskich i obcojęzycznych. Druga odsłona dotyczy komunikowania niewerbalnego, przekazywania informacji oraz oddziaływania człowieka za pomocą sygnałów cielesnych i behawioralnych. Bocheńska podkreśla, jak ważną rolę ten aspekt komunikowania pełni w mediach i w świecie polityki, jak często bywa wykorzystywany w socjotechnicznych metodach osiągania celu. Uwrażliwia, jak trudna jest sztuka interpretacji przekazu niewerbalnego – musi być świadoma, a nie powodowana odczuciami, zwodniczą intuicją. Wiąże się to m.in. z grupami wiarygodności mowy ciała, której klasyfikację opracował D. Morris (s. 28). W części praktycznej autorka zachęca do odczytywania komunikatów niewerbalnych wysyłanych przez osoby prezentowane na zdjęciach. Trzecia odsłona poświęcona jest ważnemu aspektowi komunikowania – proksemice. Chodzi o badanie wzajemnego wpływu relacji przestrzennych między osobami oraz między osobami a otoczeniem na relacje psychologiczne, sposób komunikowania. Proksemika jest nauką sytuującą się na pograniczu psychologii i antropologii. Bocheńska zaznacza, jak ważne jest ustalenie dystansu interakcyjnego w kontaktach z innymi ludźmi, przytacza ciekawe przykłady, podaje reguły określające, jakie przestrzenie adaptujemy w pewnych sytuacjach (reguła Artura i reguła zegara). Odsłona czwarta to podstawy retoryki, porady, jak przemawiać publicznie, które autorka kończy uwagą: „Słuchając innych osób, dobrze jest czasami wynotowywać sobie ciekawe sformułowania, przydające wypowiedzi rzeczowości, siły i nieco subiektywnego zabarwienia. Najlepiej jest bowiem uczyć się, obserwując innych” (s. 59). Orężem mówcy są nie tylko słowa, ale także wszelkie wizualizacje. Bocheńska uczy, jak zrobić dobrze wrażenie na odbiorcach. Trzeba być zaangażowanym (entuzjastą), potrafić personalizować, obrazować treści, powtarzać i zrobić coś nieoczekiwanego – przełamać rutynę. W części ćwiczeniowej Autorka proponuje wstępną diagnozę służącą rozpoznaniu deficytów i przyczyn problemów związanych z publicznym zabieraniem głosu (s. 73). Odsłona piąta traktuje o barierach komunikacyjnych. Frapującym zajęciem może być np. oglądanie programów publicystycznych z udziałem polityków i diagnozowanie, dlaczego doszło do zablokowania porozumienia. Kontynuacją tego wątku jest kolejny rozdział „Od thillerów i killerów do uszu von Thuna”. Bocheńska podaje tu bardzo sugestywne przykłady „zabójców” komunikacji.

W odsłonie siódmej czytelnik dowiaduje się, jak przełamać pierwszą barierę i nawiązać kontakt. Sukces można osiągnąć, kiedy zastosuje się do trzech prostych zasad: 1. Postaraj się obiektywnie postrzegać otaczająca cię rzeczywistość. 2. Naucz się uważnie słuchać, abyś właściwie pojmował to, co mówi twój rozmówca. 3. Zdobądź wiedzę ogólną” (s. 102). Autorka przekonuje, że umiejętnie nawiązując kontakt, budujemy prywatny public relations. W odsłonie ósmej analizie poddane zostały rytuały komunikacyjne (wśród nich najtrudniejszy proces - negocjowanie). Bocheńska podsumowuje: „Dlaczego rytuały są niezbędne? Otóż ich siłą jest magia. W komunikowaniu chodzi bowiem nie tylko o przekazywanie treści, lecz także o wytwarzanie określonej więzi. Już samo podanie ręki niesie ze sobą określony potencjał komunikacyjny. W wypadku zachowań prowadzących do wytyczenia granic, zależności czy pozwalających się identyfikować też chodzi o przekazanie konkretnych informacji” (s. 111-112).

Kolejna odsłona dotyczy specyfiki komunikowania kobiet i mężczyzn. Bocheńska, żeby zilustrować te różnice, przytacza kabaretową scenkę rozmowę małżonków

- Kochanie, powiedz, że jestem piękna.
- Jesteś piękna.
- Powiedz, że jestem seksowna.
- Jesteś seksowna.
- Kochanie, powiedz teraz coś od siebie.
- Śpij, Halina!” (s. 114)

Źródłem nieporozumień podczas konwersacji między mężczyzną a kobietą są różnice wynikające z oczekiwań wobec samej rozmowy. Kobietom zależy na przekazywaniu emocji, mężczyznom – na rzeczowej informacji. Z reguły kobiety dostrzegają i wykorzystują znacznie więcej sygnałów niewerbalnych.

Za najważniejszy w edukacji studentów uważam rozdział „E-mailowy bon ton”. Wysyłanie listów elektronicznych z jednej strony rozwiązuje, z drugiej natomiast – przysparza wiele problemów komunikacyjnych. Młodzi ludzie lekceważą podstawowe zasady dobrego wychowania i etykiety w korespondencji mailowej. Przykładem, bardzo wymownym (z oryginalną pisownią), niechaj będzie list mojej studentki ostatniego roku studiów:

„Witam Pięknie,

Z polecenia Sz.P. Dziekana otrzymałam materiały z dziekanatu (to wszystkie, które ma w posiadaniu) z opóźnieniem w dniu dzisiejszym dopiero (a zgłaszałam osobiście w sob). Na bazie kilku slajdów mam się przygotować? Chciałabym uzyskać zaliczenie i ufam, że w wyznaczonym przez Sz.P. terminie będę mogła się stawić? A czy Sz.P. dysponuje wskazanymi materiałami? Łączę pozdrowienia/Best regards/Mit freundlichen Grüßen...”

Przyznaję, że miałam problemy ze zrozumieniem tego przekazu. Dopiero w kontekście wcześniejszej, równie chaotycznej korespondencji, domyśliłam się, czego oczekuje ode mnie nadawczyni. Po raz pierwszy zdarzyło mi się widzieć skrót Sz.P. użyty w taki sposób. Autorzy wiadomości mailowych pozwalają sobie często na jest niechlujstwo językowe – nagminne są błędy ortograficzne, interpunkcyjne i składniowe (skróty myślowe). Żeby temu zapobiec, Autorka podręcznika radzi zapoznać się z artykułem E-mail jako narzędzie komunikacji międzyludzkiej (s. 134-138). Proponuje także ćwiczenia z kultury języka. Sprawne komunikowanie to wszakże komunikowanie poprawne.

W odsłonie jedenastej Bocheńska zajmuje się fenomenem kłamstwa. Kłamstwo jest czasem powodowane grzecznością przez unik, polegającą na powstrzymywaniu się od wypowiedzenia jednoznacznej, negatywnej oceny. Jako przykład przytoczona zostaje tu „Chińska kartka dołączona do odesłanego rękopisu” A. De Mello: „Obawiamy się, że gdybyśmy wydali tak niezwykłe dzieło, nigdy więcej nie moglibyśmy wydać dorównującego mu utworu” (s. 143). Lektura tego listu skłania do refleksji na temat granic etycznych kłamstwa[3]. Kolejna odsłona ujawnia techniki radzenia sobie z konfliktem.

Rozdział 13. oswaja studentów z pierwszym poważnym wyzwaniem u progu ich kariery zawodowej – rozmową kwalifikacyjną. Autorka przypomina: „Udając się na rozmowę, godzimy się na grę komunikacyjną i aby wygrać potyczkę, wyciągamy atuty, a nie obnażamy słabości i bylejakości” (s. 163), zachęca też do skorzystania z symulatora rozmów kwalifikacyjnych i sprawdzenia swoich umiejętności.

Odsłona 14. koncentruje się na asertywności. Jest to ważna umiejętność, oznaczająca szacunek dla samego siebie, pozwalający na formułowanie naszych oczekiwań wobec innych. Oznacza także szanowanie prawa innych do wyrażania swoich potrzeb i poglądów. Bocheńska nie pomija aspektu pedagogicznego asertywności: asertywny człowiek wychowuje bowiem innych asertywnych ludzi. Dlatego tak ważne są wzorce tego typu zachowań ze szkoły i rodzinnego domu. Wbrew utartym sloganom, potocznym definicjom, asertywność to nie tylko umiejętność mówienia „nie”, lecz także „tak”, umiejętność chwalenia i krytykowania.

W podręczniku o komunikowaniu społecznym nie mogło zabraknąć części poświęconej komunikowaniu międzykulturowemu. Niestety, rozdział ten pozostawia pewien niedosyt, Autorka potraktowała zagadnienie w sposób ogólnikowy, nie podała konkretnych, przemawiających do wyobraźni czytelników przykładów[4].

Kolejny rozdział poświęcony jest sztuce perswazji i jej prawom. Odsłona siedemnasta może być przydatna dla animatorów i menedżerów kultury[5], skupia się bowiem na specyfice komunikowania w grupie, którą łączą wspólne zadania i wyzwania. Pomocne są pytania analizujące postawy komunikacyjne adresowane do lidera i członków grupy. Rozbudowana jest część poświęcona negocjacjom, sposobom ich prowadzenia, m.in. przez aranżację przestrzeni i strategię prowadzenia rozmowy. Autorka podręcznika zwraca uwagę na to, że należy bacznie przyglądać się nadawcy i odbiorcy komunikatów, by podtrzymać dialog i umieć dostrzec nie tylko to, co jest werbalnie wyartykułowane. Ostatni rozdział dotyczy dyskusji i przekonywania, w której nie mogło zabraknąć odwołań do Erystyki, czy sztuki prowadzenia sporów Artura Schopenhauera.

Na koniec pozostaje mi, recenzentowi, zastosować się do porad Autorki i przekonać dydaktyków oraz studentów do sięgnięcia po podręcznik „Akademia umiejętności interpersonalnych” Katarzyny Bocheńskiej-Włostowskiej. Należy podkreślić, że jest to podręcznik na wskroś nowoczesny, bardzo starannie wydany (z dbałością o każdy szczegół graficzny, dobrą jakość zdjęć i diagramów), z przemyślanymi i zweryfikowanym (w czasie zajęć ze studentami i innymi grupami) zestawami poleceń i praktycznych ćwiczeń. Zaletą jego jest też to, że nie jest nudny. Przeciwnie – jego lektura w porządku chronologicznym bądź wybranych fragmentów, czyli kolejnych „odsłon” jest naprawdę wciągająca. Bocheńska pisze o procesach komunikowania językiem wolnym od naukowego żargonu, co nie oznacza wcale, że podręcznik traci akademicki charakter. Zbliża się przez to do amerykańskich standardów, bo dobry podręcznik to podręcznik zrozumiały, przejrzysty i przyjazny uczącemu się. Docenili to moi studenci, korzystający z niego na zajęciach z Komunikacji społecznej i organizacji imprez. Do napisania takiego podręcznika potrzebna była ogromna teoretyczna i praktyczna wiedza na temat komunikowania. Widać, że Katarzyna Bocheńska-Włostowska opanowała ją do perfekcji i potrafi się nią dzielić z innymi.

Autor recenzji: dr Małgorzata Okupnik
wykładowca na Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu i w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa

[1] B. Dobek-Ostrowską zwraca uwagę, że w polszczyźnie istnieją dwa terminy: komunikacja i komunikowanie. W książce Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław, Astrum 2004, s. 12, w celu uniknięcia dwuznaczności i skojarzeń z komunikacją (w znaczeniu transportu) konsekwentnie używa terminu „komunikowanie”.
[2] K. Bocheńska-Włostowska, Akademia umiejętności interpersonalnych. 20 spotkań z komunikacją, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009. Tytuł nawiązuje do programu Otwartej Akademii Umiejętności, portalu, który wymyśliła i stworzyła Autorka.
[3] Dobrym pomysłem mogłoby być rozpatrywanie kłamstwa w kontekście „Dekalogu” K. Kieślowskiego. Problemu tego dotyka A. Kulig, Etyka „bez końca”. Twórczość filmowa Krzysztofa Kieślowskiego wobec problemów etycznych, Poznań, Wyd. Poznańskie 2009.
[4] Teoretyczną podbudowę stanowić może rozprawa A. Zaporowskiego, Czy komunikacja międzykulturowa jest możliwa? Strategia kulturoznawcza, Poznań, Wyd. Naukowe UAM 2006.
[5] Zob. P. Bendixen, Pragmatyka zarządzania kulturą. Wytyczne w zakresie kształtowania profesjonalnych programów studiów, przeł. K. Kopeć, „Culture Management – Kulturmanagement – Zarządzanie Kulturą” 2009 z. 2, s. 229.

 


Komunikacja interpersonalna to jeden z najważniejszych czynników wpływających na powodzenie pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczycieli. Profesor Wincenty Okoń w swoim „Nowym Słowniku Pedagogicznym” definiuje komunikację interpersonalną jako „wymianę informacji między nadawcą i odbiorcą, przy czym przekaz treści następuje za pośrednictwem jakiegoś kanału…”2. Wymiana ta odbywa się nie tylko w procesie nauczania i wychowania, ale także jest niezbędnym narzędziem codziennych kontaktów międzyludzkich całych społeczeństw. Nie wszyscy na ogół zdajemy sobie sprawę z wagi tych kontaktów, zaś nauczyciele powinni znać bardzo dobrze wiele tajników komunikowania się wzajemnego z uczniami, rodzicami, nauczycielami, przełożonymi. Temu celowi służyć ma książka Katarzyny Bocheńskiej-Włostowskiej, którą to Autorka zatytułowała Akademia umiejętności interpersonalnych. 20 spotkań z komunikacją.

Recenzowana pozycja napisana została w specyficzny, nowatorski i ciekawy sposób. W 20 odsłonach w sposób usystematyzowany przedstawiła Autorka proces komunikowania się wzajemnego, scharakteryzowała cechy szczególne tego procesu i podała wiele interesujących, praktycznych przykładów jego funkcjonowania. Ciekawie porządkuje elementy komunikacji. Wymienia w kolejności ciało ludzkie, które mówi za nas i o nas. Z układu ciała, ruchów, gestów i mimiki można uzyskać bardzo wiele interesujących szczegółów o rozmówcy. Wyróżnia również proksemikę, jako dziedzinę nauki o przestrzeni otaczającej nas i naszego rozmówcę. W kontaktach z ludźmi odczuwamy różne wrażenia: dyskomfort, dekoncentrację, zmęczenie, a z drugiej strony możemy odczuwać ulgę, przyjemność. Ta atmosfera ma wpływ na sposób funkcjonowania i relacji między ludzkich.

Z ciekawym i niezwykle przydatnym zestawem informacji możemy spotkać się w odsłonie czwartej mówiącej o uwodzeniu mówcy, czyli ABC przemawiania. To bardzo ważny element pracy nauczyciela. Przemawiamy w różnej formie na każdej lekcji. Autorka wskazuje na takie elementy, które mogą naszego rozmówcę porwać, zauroczyć, albo znudzić i zniechęcić. Ten swoisty alfabet prowadzenia monologu i dialogu powinien znać każdy pedagog.

Kolejna odsłona pokazuje czytelnikowi mury i bariery komunikowania. Uczy nas Katarzyna Bocheńska-Włostowska, jak je budować, ale również pokazuje, jak je burzyć. W odsłonie szóstej mamy możliwość zapoznania się z rozmawianiem, jako sztuką. Jakość tej sztuki ma wpływ na nasze życie społeczne, budowanie społeczeństw. Dowiadujemy się, że bez słuchania nie ma porozumiewania się. Jednakowoż ważne jest nawiązywanie kontaktów, łamanie barier, pokonywanie tremy, nieśmiałości, wreszcie prowadzenie konwersacji. O tym właśnie dowiadujemy się w odsłonie siódmej, w której znajdziemy również wiele praktycznych przykładów z życia wziętych.

Kolejne odsłony ukazują następne pola komunikacji. Są wśród nich rytuały, jako formy zewnętrzne obrzędów, poszukiwanie wspólnego języka i wspólnych płaszczyzn porozumienia szczególnie gdy rozmówcy znajdują się na antypodach porozumienia. Podkreślona została przez Autorkę nowoczesna forma komunikacji, czyli elektroniczny język e-maila i skąpość słów SMS-a. Te dwie formy porozumiewania się wzbudzają wiele kontrowersji, jednakże nie można nie zauważyć faktu, że zostały przejęte, zwłaszcza przez młodszą część społeczeństwa jako podstawowe formy komunikacji.

Kolejna odsłona traktuje o kłamstwach i kłamstewkach, jako bardzo popularnych formach unikania konfliktów i poczucia odrzucenia, ośmieszenia oraz poczucia winy. Znajdujemy również porady, jak prowadzić ważne dla nas, zwłaszcza w życiu zawodowym rozmowy kwalifikacyjne, negocjacje, obserwacje. Wszystkie te umiejętności w sposób niezwykle efektywny ułatwiają pedagogowi codzienne życie, codzienny kontakt z ludźmi, z uczniami nade wszystko.

Ogromną zaletą książki jest fakt, iż na zakończenie każdej odsłony Autorka proponuje wykonanie określonej ilości ćwiczeń, których polecenia podane są na końcu rozdziału, a także ukazuje szczegółowo literaturę, która w zakresie opisanym w odsłonie pozwoli czytelnikowi na zgłębienie problemu. To swoiste połączenie teorii z praktyką jest cenną zaletą tej książki. Cenną, w aspekcie wykorzystywania jej w pracy naszych nauczycieli i pedagogów. Lektura książki stwarza także szanse na twórcze działania, tworzenie nowych sytuacji problemowych, analizowanie popełnianych błędów i poszukiwanie nowych rozwiązań. Taka twórcza lektura może przynieść wiele korzyści czynnym nauczycielom i pracownikom oświaty na przyszłość. To ogromna zaleta książki, sprawiająca, że nie zostanie odstawiona do lamusa, ale znajdować się będzie w zasięgu pedagogicznej ręki.

Książka Katarzyny Bocheńskiej – Włostowskiej „Akademia umiejętności interpersonalnych warta jest polecenia pedagogom, nauczycielom, pracownikom dydaktycznym, a również każdemu z nas. Wskazane i przeanalizowane umiejętności z pewnością w sposób twórczy wpłyną na czytelnika. Recenzowana pozycja jest jedną z niewielu książek, które tak obszernie traktują o potrzebie umiejętności komunikowania się. Zastała w niej zawarta bardzo logicznie posegregowana wiedza z psychologii, pedagogiki, statystyki, socjologii. Tak umiejętnie dokonana synteza jest cenną wartością tej książki.

Leszek Pawelski

1 Leszek Pawelski, dr, adiunkt Szczecińskiej Szkoły Wyższej COLLEGIUM BALTICUM, prezes Zarządu Krajowego Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Twórczych, członek Zespołu Dydaktyki Ogólnej KNP PAN.
2 W. Okoń, Nowy słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie ŻAK Warszawa 2004, s. 186.

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło