Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego
Cena podstawowa
70,48 zł
-14,00 zł
Cena
56,48 zł
Najniższa cena w ciągu 30 dni przed aktualną promocją: 160,00 zł
Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 160,00 zł
Książka jest niebywale wprost interesująca. Doskonale się ją czyta, pobudza do refleksji, zadumy, ale też do działania. Może zagrzewać do pracy nad sobą i do działania na rzecz pokoju, do pokonywania w sobie nienawiści, żalu, frustracji i dążenia do wendety. Skłania do podejmowania rzeczy wielkich, przekraczania granic siebie i swojego poznania. Jest manifestem na rzecz pokoju, dialogu i pojednania, jak i narzędziem obnażania tego, co złe, tragiczne, trudne do zrozumienia i wybaczenia. […] dr hab. Anna Odrowąż-Coates, prof. ucz.
Zapraszamy do publikacji Słownika wyrazów ratujących życie pod redakcją dr Michał Palucha opinią Profesora Bogusława Śliwerskiego:
Jeśli przyjąć tezę Michała Rusinka, że od języka zaczyna się każda rewolucja, to tę właśnie zapoczątkowała nie Sanah, ale dr Michał Paluch, który sprawił, że w ciągu kilku miesięcy pozyskał znakomitych autorów - pedagogów, psychologów, historyków, kulturoznawców, filozofów, politologów, ratowników medycznych, oficerów wojskowych i językoznawców, by poruszeni dramatyzmem wojny w Ukrainie podzielili się bogactwem własnych myśli i doznań, uczuć i refleksji współtworząc Słownik Wyrazów Ratujących Życie. O ile Sanah jako idolka młodzieży stara się utrwalić mit romantyzmu w nowej formule artystycznej, o tyle wraz z Michałem Paluchem nie mamy złudzeń, że trzeba nadać mu jeszcze inną jakość.
Nadchodzi czas na zmianę języka także w edukacji, wychowaniu, psychoterapii. Ten zaś został trafnie uchwycony przez autorów Słownika. Książka jest w wolnym dostępie, toteż nie recenzuję jej jako autor cząstki zawartych w niej studiów. Jestem przekonany, że powstanie tylu rozpraw i wydanie tak ważnej dzisiaj publikacji jest szansą na zmianę nie tylko w relacjach społecznych, intrapsychicznych, ale także instytucjonalno-oświatowych.
Redaktor tomu tak pisze we wprowadzeniu:
Czytelniku, powiedz w swoim kraju, tak jak my czynimy w Polsce i w Ukrainie, żeśmy pisali tę książkę wierni sile słowa, wierni tym, którzy chcieli je wyrazić, jak i tym, którzy musieli milczeć. Znamy ten paraliżujący stan ciała i ducha, kiedy na skutek doświadczenia przemocy lub na sam widok cierpiących osób, a w szczególności matek i dzieci, odbiera człowiekowi mowę. Tak stało się 24 lutego 2022 roku – zabrakło nam słów, aby wyrazić to, co zobaczyliśmy i czego doświadczały – na naszych oczach – ofiary rosyjskiej agresji w Ukrainie. (...)
W dobrym słowie, w słowie ratującym życie drzemie jakaś tajemnica, a zarazem jakiś wymiar prawdy o człowieku i jego człowieczeństwie. Ważne, aby wybrzmiał argument, że nie szukamy na nikim zemsty, lecz pomścić chcemy zadaną nam wszystkim przemoc zakłamywania rzeczywistości i odbierania głosu. Zabrzmi to paradoksalnie, ale w chrześcijańskim, bliskim nam i głęboko moralnym zawołaniu: „Zło dobrem zwyciężaj”, mieści się jakaś tajemnicza forma zadośćuczynienia nie tyle komuś za wyrządzone zło, ile złu samemu w sobie (s.11).
Istotnie, grono autorów tego dzieła połączyła siła DOBRA przeciwko mocy ZŁA, którego doświadcza ukraińskie społeczeństwo ze strony imperialnej wojny Rosji wobec suwerennego kraju. To jest także NASZA WOJNA. WOJNA CYWILIZACYJNEGO PRZEŁOMU.
Zdaje się, że nie chodzi w niej o samą Ukrainę, ale o odzyskanie przez imperialną Rosję utraconej dominacji w tej części świata. Ukraina broni zatem nie tylko własnej tożsamości, suwerenności, ale także przejmuje na siebie ciężar i związany z tym dramat strat ludzkich istnień, zarówno w sferze militarnej, jak i obywatelskiej, powszechnej.
Miliony głównie obywatelek Ukrainy opuściły swoją ojczyznę, by ratować ludzkie życie, ale przecież także własną historię, kulturę, tożsamość narodową. Niniejsza publikacja nie jest studium o stosunkach międzynarodowych, geopolityce czy edukacji (para-)militarnej, ale darem polskich i ukraińskich humanistów na rzecz (...) świadectwa szlachetnej walki i godnego mierzenia się z tragizmem własnego i cudzego losu Wiemy w Polsce, czym to grozi, kiedy w ramach powojennego uporządkowania świata zmusza się ludzi, a nawet całe społeczeństwa, do niezabierania głosu na temat człowieczeństwa, w tym sensu cierpienia i przebaczania.
Wojenna trauma przenika pokolenia, rozbudzana nie tylko rodzinnymi wspomnieniami, ale też obrazami zła i bestialstwa obecnymi w mediach. Nie popełniajmy tego błędu historii, nie karmmy się tylko słowami zbrodni i okrucieństwa, resentymentu, żalu i poczucia niesprawiedliwości. Nie chcemy po raz kolejny mierzyć własnej wolności poczuciem bezsilności wobec późniejszych społecznych dewiacji, psychicznych deficytów, nihilizmu moralnego i defetyzmu, które nie pozwalają na zrodzenie się życiodajnej myśli pedagogicznej. Bo naród, który zamilkł w bezsilności na pokolenia, wymaga wspólnotowego i dogłębnego uzdrowienia i być może to, jak się zachowujemy i co robimy obecnie, jest przejawem jakiejś formy autoterapii (s.12).
Przywołana tu monografia poruszy nasze emocje treścią, ilustracjami, fotografiami ze zbombardowanych przez agresora miejscowości, ale także jest nośnikiem nadziei ludzkich serc i umysłów, że (...) słowa nie tylko mogą uratować życie, ale przede wszystkim ratują zdrowie psychiczne i emocjonalne dla kolejnych pokoleń, przed którymi stanie wiele wyzwań natury egzystencjalnej.
Najważniejsze z nich to: zachowanie witalności życiowej, gotowości i zdolności do konstruktywnego przepracowania traum wojennych, przeżycie żałoby oraz wzniesienie się z czasem na poziom mądrości etycznej pozwalającej na podjęcie próby najwyższej miary, jaką będzie zawieszenie logiki odwetu. To od tych postaw zależeć będą losy więzi międzyludzkich i międzynarodowych na wiele pokoleń (s.20).
Treść książki ma ściśle pedagogiczny charakter, gdyż zgodnie z literą ducha naszej nauki nie zamierzaliśmy czekać na nasilający i przedłużający się bieg okrutnych wydarzeń w Ukrainie, ale i głęboko zakorzenionych już traum uchodźców i ich dzieci. Zdawaliśmy sobie sprawę z tego, jak ważne jest właśnie teraz podzielenie się pozytywną pedagogią z tymi, którzy stracili już w swoim życiu wiele, ale nie własne jestestwo, nie osobistą godność i wyrywającą się do raju duszę.
Adresujemy tę książkę przede wszystkim do przebywających na emigracji, w tym w Polsce ukraińskich opiekunów dzieci, pedagogów, wychowawców, rodziców, ale i dziennikarzy, ludzi mediów, by zobaczyli, jak ważne są w tym właśnie czasie nie tylko gesty, uprzystępnienie przestrzeni i miejsca do życia, jego kontynuacji, ale także słowa, które pozwalają na odczytanie "tu i teraz", a w związku z tym także tego, co może wydarzyć się "tam i jutro/kiedyś".
Jak pisze Redaktor dzieła: niesłychanie ważne jest (...) zwrócenie szczególnej uwagi na słowa, których głębokie znaczenie zatarło się siłą zwyczajowych interakcji i – trzeba to przyznać – brakiem czuwania w ostatnich dekadach nad ich powagą (s. 23).
Prace nad niniejszym Słownikiem... trwały równolegle do wielu inicjatyw środowisk naukowych na rzecz udzielenia pomocy Ukrainie i jej mieszkańcom. M. Paluch zwrócił się do dyrektorów szkół w Polsce, ale i do polskich i ukraińskich pedagogów oraz dziennikarzy o przesłanie świadectw, słów, fraz, rysunków lub zdjęć ilustrujących wyrażenia ratujące życie, które są szczególnie ważne właśnie ze względu na toczącą się wojnę w Ukrainie. Imponujący był odzew, skoro wpłynęło ponad 900 takich relacji.
Powołany przez Michała Palucha Komitet Redakcyjny "Słownika", który obradował zdalnie, wypracował klarowną koncepcję dzieła i uzgodnił niezwykle rygorystyczne tempo prac nad jego treścią. Mieliśmy mało czasu, toteż trzeba było odłożyć wszystkie inne prace twórcze na rzecz poświęcenia się temu właśnie zadaniu, bo wszyscy mieliśmy świadomość, że każde odroczenie, przedłużenie czasu na oddanie własnych rozpraw uniemożliwi jego wydanie.
Tak powstało 45 esejów utrzymanych w różnej stylistyce narracyjnej (od potocznej, popularno-naukowej po naukową) oraz zdefiniowano 33 pojęcia kluczowe, które są niejako reprezentatywne dla wszystkich blisko 900 zgłoszonych do redakcji wyrażeń. Prezentacja tych pojęć jest wpisana na oś od tych najbardziej nadających się do ich względnie obiektywnego zarysowania po terminy nacechowane subiektywizmem, podobnie jak wielostronnie doświadczamy pewnych zjawisk.
Toczy się wojna, której tragedią jesteśmy już od ponad roku boleśnie dotknięci wraz z obywatelami Ukrainy. Trzeba czynić wszystko, co jest tylko możliwe, by wspierać osoby rażone wojennym dramatem, by rozleniwionemu, rozmaślonemu pokoleniu chronionemu pod skrzydłami "helikopterowych rodziców" ("Helikopetereltern") uświadomić wreszcie, że zachodzą zmiany, która niosą z sobą niewyobrażalne, nieprzewidywalne jeszcze wyzwania.
Nie ma co się łudzić, że będzie możliwy powrót do czasów sprzed 24 lutego 2022 roku! Nie. To se uż ne vrati! - jak powiadają Czesi. Panta rei. Sanah zresztą śpiewa wiersz Wisławy Szymborskiej "Nic dwa razy się nie zdarza"... . a jej wykonanie ma już kilkadziesiąt milionów odsłon na YouTubie.
Ponad rok temu nastąpił koniec binarnego świata Wschód vs Zachód (polecam lekturę lub wywiady, wypowiedzi m.in.: Romana Kuźniara, Bogdana Góralczyka, Krzysztofa Najdzika, a może i wkrótce Andrzeja Paradysza). Czas przygotowywać się już nie do wojny, bo ta trwa, tylko do obrony tego, co jeszcze pozostało obecnym pokoleniom, by mogły przetrwać i odnaleźć dla siebie miejsce w świecie zupełnie nowych podziałów geopolitycznych.
Nie powróci już Polska z czasów Jerzego Buzka czy Donalda Tuska, podobnie jak nie przetrwa rzekomego pokoju Polska kolejnych ekip władzy. Jeszcze odwraca się uwagę społeczeństwa od kluczowych zagrożeń państwowości polskiej konfliktami natury światopoglądowej, skandalami nadużyć polityków, sztuczną inteligencją, zbrodniami i katastrofami ekologicznymi itp., byśmy naiwnie sądzili, że możliwy będzie powrót do pokojowej przeszłości, do czasów prosperity.
Zainteresowani mogą ściągnąć dzieło z naukowego konta Redaktora, który zatroszczył się o indeks rzeczowy kluczowych pojęć. Pragnę zarazem wyrazić słowa uznania dla Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz władz Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie za finansowe i organizacyjne wsparcie tego projektu.
Wersja drukowana (na razie w kilku dedykowanych egzemplarzach), zostanie wydana przez Oficynę Wydawniczą "Impuls" w Krakowie w najbliższych dniach. Zostanie przekazana na ręce pierwszego sekretarza Ambasady Ukrainy Vitalii’a Bilyi’a, który wcześniej został powiadomiony o naszym przedsięwzięciu, odbierając publikację "Lekcje pokoju w czasie (po)wojennym”. Wspiera nas w tym zakresie Franciszek Szlosek, który jest także członkiem Narodowej Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy.
Twórców zespołowych prac naukowych i oświatowych, ale i członków interdyscyplinarnych zespołów autorskich powinna zainteresować precyzyjna metodologia dochodzenia do ostatecznej, a jakże logicznej konstrukcji całego dzieła.
Wymienię w tym miejscu autorów i tytuły ich esejów w liczącej ponad 700 stron publikacji, gdyż to dzięki ich determinacji i poczuciu ich solidarności z potrzebą powstania Słownika mógł on w ogóle powstać:
Irena Androshchuk (O Dmytrze, wykładowcy z okopów - współaut. z Dmytro Linartovych; Nowe życie; Pojęcie: spotkanie),
Ryszard Bera (Chwała Ukrainie po polsku; Pospolite ruszenie; Pojęcie: bezpieczeństwo),
Magdalena Bober‑Jankowska (O hymnie i pieśniach mocy; Obrońcy narodu; Duch walki, jedności i wspólnoty),
Marek Budajczak (Pojęcia: ewakuacja; ratunek),
Olena Budnyk (Pojęcie: gościnność; walka i zwycięstwo)
Stanisław Chrobak (Nadzieja chrześcijan; Pojęcie: determinacja w obecności bliźniego; przebaczenie i pojednanie),
Agata Czajkowska (Autoterapia w walce z autodestrukcją; Pojęcie: świadectwo),
Ryszard Czekalski (Pojęcie: dziękczynienie; modlitwa; potrzeba wiary),
Anna Fidelus (Pojęcie: pomaganie; przebaczenie i pojednanie),
Dominika Gila, Ilona Puszek (transkrypcja wywiadu ze świadkiem wydarzeń w Przewodowie)
Jolanta Gisman-Stoch (Świadectwo z Cieszyna. Arteterapia w pracy z uchodźcami wojennymi)
Edyta Januszewska (Rakiety, które uderzyły na zawsze; O spotkaniu z Innym; Jedziemy na granicę),
Agnieszka Klimska (Walka kredek z rakietami; W służbie kombatantom i żołnierzom; Pojęcie: dom),
Marcin Klimski (Pojęcie: rodzina),
Ewa Lewandowska‑Tarasiuk (O sercu bijącym w tobie; Pojęcie: serce i miłość),
Dmytro Linartovych (O Dmytrze, wykładowcy z okopów),
Krzysztof Maliszewski (Dotknięcie, które obudziło),
Urszula Markowska‑Manista („O młodzieży z ostrzelanego autobusu”; Bohaterowie drugiego planu i ich kontrhistorie; Pojęcie: emigracja; orientacja czasowo-przestrzenna),
Mikołaj Niedek (Ekologiczna rana; Podbój ziemi i Ziemi),
Olha Ovcharenko (Nowy dom i bogini Berehyni; To nie twoja wina; Pojęcie: spotkanie),
Michał Paluch (O Katrusi, Emilii i Banksym; Walka kredek z rakietami; Chwała Ukrainie po polsku; O asyście honorowej i honorowych gestach; Przeklinanie i ekspresje gniewu; Pospolite ruszenie; Niech lew mieszka w naszych sercach; Pojęcie: gościnność; bezpieczeństwo; kompetencje gębokie; wolność; tożsamość),
Magdalena Partyka (Sprzeciw poetów: wojno, won! Współcześni polscy poeci o napaści na Ukrainę; Pojęcie: tożsamość),
Małgorzata Przanowska (Słuchanie, które wystarczyło; Słuchanie, które poruszyło; Piesek, żyrafa i ja. O komunikacji serdecznej; Formy słuchania - ćwiczenia akuologiczne; Pojęcie: komunikacja międzyludzka; doświadczenie muzyki),
Wołodymyr Rebrov (ukraiński artysta, Kijów, autor szkiców i rysnuków),
Konrad Rejman (Ocalić siebie wzajemnie; O tym, że można być słabym; Myśli przeciwko wojnie; Zadając pytania ostateczne; Winę ponosi niszczyciel; Pojęcie: naród i państwo; towarzyszenie umierającemu; walka i zwycięstwo),
Marek Siwicki (O 26 autorach pewnego przeżycia; O domach i ich podwórkach),
Witold Starnawski (Oto człowiek; Pojęcie: człowieczeństwo, człowiek; obecność; wolność),
Magdalena Szpunar (O poezjoterapii i sile bezsilnej poezji; Pojęcie: czułość),
Wiktor Szponar (Życie po życiu; pojęcia: [współ]odpowiedzialność; wspólnota]
Anna Szumska (Ewakuacja z pola bitwy; Bóg, Honor, Ojczyzna; O asyście honorowej i honorowych gestach; Pojęcia: ewakuacja; mobilizacja),
Bogusław Śliwerski (O dzielności w czasie wojny i w czasie pokoju; Vince teipsum! Zwyciężaj samego siebie; Propozycje metodyczne do eseju pt. O dzielności w czasie wojny i w czasie pokoju; Pojęcie: edukacja),
Emilia Śmiechowska‑Petrovskij (Ratowanie życia w słowach i słowa ratujące życie; ratunek),
Sophiia Tereshchenko (14-letnia uczennica z Kijowa - autorka rysunków),
Aleksander i Angelika Tereszczenko – niezłomni małżonkowie z Ukrainy, miesz‑ kający i pracujący od lat w Polsce, współtwórcy projektu "Słownika...."),
Emilia Tomczyk (Wspomnienie pierwszych dni wojny),
Teresa Weber‑Lipiec (Pojęcie: towarzyszenie umierającemu) ,
Anna Walczak (Pojęcie: duchowość [niereligijna]),
Lech Witkowski (O ratunku dla życia duchowego).
Książka powinna być przetłumaczona na język ukraiński i angielski, bo nie ma na świecie takiego dzieła, które komplementarnie, przekrojowo i dla zróżnicowanych wiekiem, kulturowo, narodowo, wyznaniowo traktuje o człowieczeństwie w czasie wojny, jej przebiegu oraz jej następstwach.
źródło: https://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2023/05/niech-od-sownika-wyrazow-ratujacych.html?spref=fb&fbclid=IwAR1QEQ2cvaz-33C3so7od-hDU9IAfB6a-1JjqDF-zpLqxFojd690ThAUc_A
Opis
Specyficzne kody
Michał Paluch
pedagog, adiunkt na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, wieloletni działacz społeczny i pozarządowy, propagator edukacji nieformalnej, absolwent Szkoły Liderów Społeczeństwa Obywatelskiego w Warszawie. Zainteresowania naukowe: pedagogika personalistyczna, dydaktyka ogólna, filozoficzne i teoretyczne podstawy wychowania. Prowadził badania z obszaru przeżyć nauczycieli i uczniów doświadczanych przez nich podczas aktów nauczania. Rozwija autorski kierunek ginetyki jako uzupełnienie dydaktyki i heurystyki. Interesują go doświadczenia trudno obserwowalne, wewnętrzne i transcendentne. Rozwijanym obecnie przedmiotem jest przy tym pedagogika lasu.
Oficyna Wydawnicza "Impuls"
Autor | Michał Paluch |
ISBN druk | 978-83-8294-254-5 |
ISBN E-book | 978-83-8281-233-6 |
Objętość | 736 stron |
Wydanie | I, 2023 |
Format | B5 (165x235). E-book: PDF |
Oprawa | miękka, klejona, fola matowa |
Memento dla tych, którzy wywołują wojnę
Нагадування для тих, хто розпочинає війни
Wprowadzenie
Dlaczego słownik? Teoretyczne podstawy i praktyczne zastosowanie
Źródła inspiracji i proces redagowania słownika
Jak korzystać ze słownika – podpowiedzi dla Czytelników
Proces wyróżniania poszczególnych słów i fraz
Aktualizowanie słownika w przyszłości
Komitet redakcyjny i komitet wspierający
Eseje
1. DOŚWIADCZENIE AKTÓW MOWY
Ratowanie życia w słowach i słowa ratujące życie, Emilia Śmiechowska‑Petrovskij
2. DOŚWIADCZENIE PRZESTRZENI SPOTKANIA
Słuchanie, które wystarczyło, Małgorzata Przanowska
Słuchanie, które poruszyło, Małgorzata Przanowska
Dotknięcie, które obudziło, Krzysztof Maliszewski
3. DOŚWIADCZENIE WYOBRAŹNI MORALNEJ
O Katrusi, Emilii i Banksym, Michał Paluch
Walka kredek z rakietami, Michał Paluch, Agnieszka Klimska
Rakiety, które uderzyły na zawsze, Edyta Januszewska
O 26 autorach pewnego przeżycia, Marek Siwicki
Chwała Ukrainie po polsku, Ryszard Bera, Michał Paluch
4. DOŚWIADCZENIE REALNOŚCI WOJNY
O Dmytrze, wykładowcy z okopów, Iryna Androshchuk, Dmytro Linartovych
„O młodzieży z ostrzelanego autobusu”, Urszula Markowska‑Manista
Bohaterowie drugiego planu i ich kontrhistorie,
Urszula Markowska‑Manista
O spotkaniu z Innym, Edyta Januszewska
Nowy dom i bogini Berehyni, Olha Ovcharenko
Ekologiczna rana, Mikołaj Niedek
5. DOŚWIADCZENIE NIECODZIENNEJ CODZIENNOŚCI
Nowe życie, Iryna Androshchuk
Jedziemy na granicę, Edyta Januszewska
Piesek, żyrafa i ja. O komunikacji serdecznej, Małgorzata Przanowska
O domach i ich podwórkach, Marek Siwicki
Ocalić siebie wzajemnie, Konrad Rejman
O tym, że można być słabym, Konrad Rejman
Myśli przeciwko wojnie, Konrad Rejman
Zadając pytania ostateczne, Konrad Rejman
6. DOŚWIADCZENIE POLA CHWAŁY
W służbie kombatantom i żołnierzom, Agnieszka Klimska
Ewakuacja z pola bitwy, Anna Szumska
Bóg, Honor, Ojczyzna, Anna Szumska
O asyście honorowej i honorowych gestach, Anna Szumska, Michał Paluch
7. DOŚWIADCZENIE PRZEZWYCIĘŻENIA TRAUM
To nie twoja wina, Olha Ovcharenko
Winę ponosi niszczyciel, Konrad Rejman
Autoterapia w walce z autodestrukcją, Agata Czajkowska
O ratunku dla życia duchowego, Lech Witkowski
O poezjoterapii i sile bezsilnej poezji, Magdalena Szpunar
8. DOŚWIADCZENIE KULTURY SŁOWA
Sprzeciw poetów: wojno, won!, Magdalena Partyka
Przeklinanie i ekspresje gniewu, Michał Paluch
O sercu bijącym w tobie, Ewa Lewandowska‑Tarasiuk
9. DOŚWIADCZENIE PRZEKRACZANIA WŁASNYCH GRANIC
Oto człowiek, Witold Starnawski
O dzielności w czasie wojny i w czasie pokoju, Bogusław Śliwerski
Vince te ipsum! Zwyciężaj samego siebie, Bogusław Śliwerski
Nadzieja chrześcijan, Stanisław Chrobak
Życie po życiu, Wiktor Szponar
10. DOŚWIADCZENIE DUCHA NARODU
O hymnie i pieśniach mocy, Magdalena Bober‑Jankowska
Obrońcy narodu, Magdalena Bober‑Jankowska
Pospolite ruszenie, Ryszard Bera, Michał Paluch
Duch walki, jedności i wspólnoty, Magdalena Bober‑Jankowska
Niech lew mieszka w naszych sercach, Michał Paluch
Pojęcia kluczowe
RATUNEK (Emilia Śmiechowska‑Petrovskij, Marek Budajczak)
EWAKUACJA (Anna Szumska, Marek Budajczak)
MOBILIZACJA (Anna Szumska)
ORIENTACJA CZASO‑PRZESTRZENNA (Urszula Markowska‑Manista)
EMIGRACJA (Urszula Markowska‑Manista)
SPOTKANIE (Olha Ovcharenko, Iryna Androshchuk)
DETERMINACJA W OBECNOŚCI BLIŹNIEGO (Stanisław Chrobak)
(WSPÓŁ)ODPOWIEDZIALNOŚĆ (Wiktor Szponar)
GOŚCINNOŚĆ (Olena Budnyk, Michał Paluch)
DOM (Agnieszka Klimska)
POMAGANIE (Anna Fidelus)
WSPÓLNOTA (Wiktor Szponar)
OBECNOŚĆ (Witold Starnawski)
CZUŁOŚĆ (Magdalena Szpunar)
RODZINA (Marcin Klimski)
BEZPIECZEŃSTWO (Ryszard Bera, Michał Paluch)
SERCE I MIŁOŚĆ (Ewa Lewandowska‑Tarasiuk)
WOLNOŚĆ (Witold Starnawski, Michał Paluch)
NARÓD I PAŃSTWO (Konrad Rejman)
EDUKACJA (Bogusław Śliwerski)
TOŻSAMOŚĆ (Magdalena Partyka, Michał Paluch)
DUCHOWOŚĆ (niereligijna) (Anna Walczak)
Potrzeba Wiary (Ryszard Czekalski)
CZŁOWIECZEŃSTWO, CZŁOWIEK (Witold Starnawski)
MODLITWA (Ryszard Czekalski)
ŚWIADECTWO (Agata Czajkowska)
KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA (Małgorzata Przanowska)
KOMPETENCJE GŁĘBOKIE (Michał Paluch)
PRZEBACZENIE I POJEDNANIE (Stanisław Chrobak, Anna Fidelus)
DOŚWIADCZENIE MUZYKI (Małgorzata Przanowska)
WALKA I ZWYCIĘSTWO (Olena Budnyk, Konrad Rejman)
TOWARZYSZENIE UMIERAJĄCEMU (Konrad Rejman, Teresa Weber‑Lipiec)
Aneks – materiały metodyczne
Aneks 1
Iwona Cimochowicz, Anna Gawryluk, „Słowa ratujące życie”
Aneks 2
Transkrypcja fragmentu wywiadu prowadzonego przez Dominika Gila z Radia Lublin z Iloną Puszek, dyrektorką Poradni Psychologiczno‑Pedagogicznej w Hrubieszowie, świadkiem „wydarzenia w Przewodowie”
Aneks 3
Jolanta Gisman‑Stoch, Świadectwo z Cieszyna. Arteterapia w pracy z uchodźcami wojennymi
Aneks 4
Emilia Tomczyk, Wspomnienie pierwszych dni wojny
Aneks 5
Małgorzata Przanowska, Formy słuchania – ćwiczenia akuologiczne
Aneks 6
Bogusław Śliwerski, Propozycje metodyczne do eseju pt. O dzielności w czasie wojny i w czasie pokoju
Materiały źródłowe nadesłane do redakcji
Podziękowania
Indeks alfabetyczny
Noty o autorach
Зміст українською мовою розміщений на сторінках
Troska o kondycję egzystencjalną i życie duchowe ofiar wojennego barbarzyństwa i chaosu jest godna najwyższej pochwały i uznania. […] Ratowanie życia oznacza tu najbardziej podstawowe, fundamentalne egzystencjalnie wsparcie i tworzenie elementarnych warunków do funkcjonowania, rozwijania się i samorealizacji, a nie tylko wysiłek zorientowany na przetrwanie. […] Szczególny charakter całości wyraża się także poprzez obecność rysunków, zdjęć, obrazów czy obrazków, stanowiących artystyczny, doraźny i wręcz arteterapeutyczny przejaw reagowania ze strony małych dzieci na dramat dziejącej się historii. Niezwykle cenne […] jest wydzielanie w tekście pogrubieniem czcionki słów i całych zwrotów należących do zestawu gestów narracyjnych, których obecność w komunikacji może mieć wielką moc oddziaływania. […] Słownik jest efektem ogromnej, spontanicznej mobilizacji znakomitego grona pedagogów akademickich i humanistów, mającej walor tak etyczny, kulturowy, jak i społeczno-polityczny.
dr hab. Monika Jaworska-Witkowska, prof. ucz.
Słownik, z jednej strony, jest odpowiedzią na „potrzebę chwili”, ale – z drugiej strony – jego wartość wykracza poza tę „potrzebę” i dzięki temu staje się on słownikiem, który ukazuje szersze problemy dotyczące tego, co redaktor określił we wstępie jako swoiste memento upamiętniające wydarzenia, z jakimi musimy się uporać zarówno teraz, jak i, co słusznie zostało podkreślone, po zakończeniu wojny. Słownik oceniam jako pracę szalenie wartościową i przydatną, a na tle podobnych wydawnictw jej charakter jest unikalny. Wielką zaletą jest także ukazanie pewnych szerszych zagadnień, które mogą być przydatne dla innych badań. […] Ten imponujący materiał może okazać się bardzo pomocny w pracy dydaktycznej.
prof. dr hab. Jakub Zdzisław Lichański
Książka jest niebywale wprost interesująca. Doskonale się ją czyta, pobudza do refleksji, zadumy, ale też do działania. Może zagrzewać do pracy nad sobą i do działania na rzecz pokoju, do pokonywania w sobie nienawiści, żalu, frustracji i dążenia do wendety. Skłania do podejmowania rzeczy wielkich, przekraczania granic siebie i swojego poznania. Jest manifestem na rzecz pokoju, dialogu i pojednania, jak i narzędziem obnażania tego, co złe, tragiczne, trudne do zrozumienia i wybaczenia. […] Książka może być doskonałym źródłem wiedzy antropologicznej, elementem odkrywania ukrytych i otwartych wątków kulturowych, stale żywej pamięci historycznej i społecznej, a wręcz zabliźnianych momentów wychowawczych, stanowiących element ukrytego programu edukacji narodowej.
dr hab. Anna Odrowąż-Coates, prof. ucz.