Serafin Teresa doktor

nauk humanistycznych w dziedzinie pedagogiki, pedagog, pedagog specjalny, nauczyciel dyplomowany: nauczyciel dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, wieloletni pracownik Ministerstwa Edukacji Narodowej, nauczyciel akademicki i adiunkt na uczelni wyższej; autorka wielu artykułów i książek (w tym wydawanych przez MEN) dotyczących dostosowywania kształcenia we wszystkich typach i rodzajach szkół i placówek do specjalnych potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością oraz wyrównywania ich szans edukacyjnych.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wstęp    

Rozdział

Uzasadnienie potrzeby organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka   

1.1. Identyfikacja problemu i zarys sytuacji demograficznej Polski    

1.2. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące występowania niepełnosprawności u dzieci od urodzenia do ukończenia 7 roku życia   

1.3. Dostępne dane statystyczne dotyczące niepełnosprawności występującej u dzieci od urodzenia do ukończenia 7 roku życia   

Rozdział 2

Podstawy prawne prowadzenia działań na rzecz małych dzieci    

2.1. Polski system prawny i wynikające z niego możliwości wdrażania działań z zakresu wczesnej pomocy dziecku i jego rodzinie 

2.2. Dokumenty prawa międzynarodowego wskazujące kierunki działań w zakresie wczesnej pomocy małemu dziecku   

Rozdział 3

Ustalenia terminologiczne i uzasadnienie dla podjęcia działań pilotażowych   

3.1. Ustalenia terminologiczne    

3.2. Uzasadnienie dla podjęcia działań pilotażowych   

Rozdział 4

Adresaci, cele i zadania realizacji pilotażu programu WWKSC i przewidywane efekty 

4.1. Adresaci pilotażu programu   

4.2. Cele pilotażu programu ogólne i szczegółowe    

4.2.1. Szczegółowy cel działań w odniesieniu do dzieci   

4.2.2. Cel działań w odniesieniu do rodziców   

4.2.3. Postulowany model działań w stosunku do dziecka i rodziny 

4.2.4. Cele działań w odniesieniu do społeczeństwa 

4.3. Czas trwania, forma i zadania do realizacji w ramach pilotażu    

Rozdział 5

Standardy wymagań, jakie muszą spełniać placówki    

5.1. Wymagania dotyczące bazy lokalowej placówki realizującej program rządowy WWKSC   

5.2. Standardy merytoryczne   

5.2.1. Standardy dotyczące organizacji pracy placówki   

5.3. Zadania do realizacji przez specjalistów   

Rozdział 6

Finansowanie zadań programowych   

6.1. Szczegółowy opis kalkulacji kosztów   

6.2. Rodzaje usług świadczonych w ramach bonu terapeutycznego   

6.3. Możliwości zgromadzenia przez rekomendowaną placówkę odpowiednich środków finansowych   

6.4. Wykaz poszczególnych świadczeń programowych i regulacji umożliwiających ich finansowanie   

Rozdział 7

Przyjęty dla pilotażu programu sposób koordynacji działań   

Rozdział 8

Sformułowanie problemów, pytań i celu badawczego 

8.1. Przedmiot badań, hipotezy, zmienne, wskaźniki i narzędzia badawcze 

8.2. Zmienne badawcze i wskaźniki   

8.3. Organizacja, teren i zakres badań 

8.4. Metody, techniki i narzędzia badawcze jako sposoby opracowania materiału empirycznego   

Rozdział 9

Analiza materiału badawczego   

9.1. Spełnianie warunków przez placówki wnioskujące o przyznanie rekomendacji   

9.2. Koordynacja działań pilotażowych 

9.3. Realizacja świadczeń zdrowotnych na podstawie zawarcia kontraktów z oddziałami wojewódzkimi NFZ 

9.4. Działania programowe realizowane we współpracy z oddziałami terenowymi PFRON   

9.5. Przekazywanie środków finansowych z subwencji oświatowej przez jednostki samorządu terytorialnego 

9.6. Realizacja programu WWKSC w rekomendowanych placówkach   

9.7. Analiza działań koordynacyjnych oraz bezpośrednio prowadzonych z dziećmi   

9.7.1. Efekty ilościowe i jakościowe wyników uzyskanych podczas realizacji pilotażu programu WWKSC (2005–2007) 

9.8. Ewaluacja realizacji standardów pilotażu przez placówki rekomendowane do programu WWKSC według wskaźników ankiety ewaluacyjnej   

9.9. Postępy w usprawnianiu dzieci na przykładzie badań przeprowadzonych przez placówki

9.10. Realizacja programów dla rodziców 

9.11. Ocena sposobu przyjmowania dzieci do programu, kwalifikacje kadry 

Rozdział 10

Podsumowanie wyników realizacji programu WWKSC 

Rozdział 11

Główne rekomendacje   

Bibliografia   

Inne źródła 

Programy komputerowe   

Aneksy   

Aneks 1. Wyciąg z wykazu głównych jednostek chorobowych wg ICD-10, dających wskazania do udzielania wczesnej, wielospecjalistycznej, kompleksowej pomocy w ośrodkach wczesnej interwencji   

Aneks 2. Przykład programu WWKSC zgłoszonego do konkursu i prowadzonego w samodzielnym ośrodku terapii i rehabilitacji dla dzieci 

Aneks 3. Projekt działań do realizacji w Krajowym Programie Wczesnej Pomocy Dzieciom z Zaburzeniami w Rozwoju (WWKSC) 

Aneks 4. Ankieta ewaluacyjna pilotażu programu rządowego „Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa, skoordynowana i ciągła pomoc dziecku zagrożonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie” 

Spis schematów, tabel i wykresów   

WWKSC

W ostatnich latach niepełnosprawność przestała być nareszcie tematem tabu, przestała wiązać się z uwięzieniem w czterech ścianach i społecznym ostracyzmem. Nie jest już uważana za karę za grzechy czy przekleństwo. Tworzenie sieci szkół specjalnych, które nie tylko stwarzają uczniom niepełnosprawnym warunki do kształcenia się, ale również odciążają szkoły masowe, jest jednym z kroków do społecznej integracji i do wyrównywania szans rozwojowych. W parze z nauczaniem powinno iść wczesne wspomaganie rozwoju, które pomaga kształtować optymalne warunki do prawidłowego stymulowania psychofizycznego rozwoju dzieci. W realizacji standardów kształcenia, wychowania i opieki nad uczniami niepełnosprawnymi uczestniczyć powinny gminne, powiatowe bądź wojewódzkie jednostki samorządu terytorialnego, pełniące rolę organu prowadzącego szkołę lub placówkę.

Organizacja zajęć wczesnego wspomagania i innych działań optymalizujących rozwój dzieci odbywa się na podstawie szeregu aktów prawnych. Te uwarunkowania prawne oraz kompetencyjne do organizowania wczesnej pomocy dziecku i rodzinie zostały zawarte w publikacji autorstwa Teresy Serafin. Książka Wybrane aspekty dotyczące możliwości prowadzenia działań wspierających rozwój małych dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych oraz ich rodziny, opublikowana przez Oficynę Wydawniczą IMPULS, to kompleksowe opracowanie tematu w oparciu o założenia i efekty pilotażu programu rządowego w latach 2005 do 2007. Autorka, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie pedagogiki, pedagog specjalny, nauczyciel dyplomowany pracujący z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością, skupia się również na takich aspektach zagadnienia, jak adaptacja społeczna rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym, wspomaganie jego rozwoju oraz funkcjonowanie w szkole i życiu.

Niniejsza publikacja jest niezwykle cenna z uwagi na unikalny charakter i dużą wartość merytoryczną. Co więcej, jest to jedna z niewielu publikacji (jeśli nie jedyna), zajmujących się w sposób kompleksowy popularyzacją warunków prawnych, umożliwiających podejmowanie działań systemowych z zakresu wczesnego wspomagania w rozwoju małych dzieci zagrożonych niepełnosprawnością bądź niepełnosprawnych. Autorka przedstawia również perspektywy kontynuowania działań systemowych oraz wskaźniki zmiennych warunkujących poziom realizacji programu działań. Pod uwagę zostały wzięte takie wskaźniki jak: popularyzowanie wiedzy o możliwości wspierania rozwoju dziecka, ustalanie priorytetów działań, spełnianie standardów wymagań przez jednostki aplikujące prowadzące działania na rzecz dzieci, a także oczekiwania finansowe wobec programu.

Praca składa się z dziesięciu rozdziałów, z których siedem stanowi część teoretyczna, natomiast kolejne trzy – część empiryczna. W pierwszych rozdziałach autorka uzasadnia potrzebę organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, zwracając uwagę na fakt, iż niepełnosprawność staje się udziałem coraz większej liczby osób, niezależnie od wieku. Analizuje również polski system prawny i wynikające z niego możliwości wdrażania działań z zakresu wczesnej pomocy dziecku i jego rodzinie oraz wskazuje na dokumenty prawa międzynarodowego w tym zakresie. Wyjaśnia również pojęcia związane z programem rządowym „Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa, skoordynowana i ciągła pomoc dziecku zagrożonemu niepełnosprawnością i niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie” (WWKSC), wskazując, że nazwa tego programu, a właściwie użyte w nim określenia, syntetycznie ujmują kierunek podejmowanych w jego ramach działań.

Kolejne rozdziały to wskazanie adresatów, celów i zadań realizacji pilotażu programu WWKSC oraz przewidywanych jego efektów, określenie standardów wymagań, jakie muszą spełniać placówki, by zagwarantować prawidłową realizację działań programowych, a także omówienie kwestii związanych z finansowaniem zadań programowych i koordynacją działań.

W części empirycznej przedstawiono wyniki wdrażania programu WWKSC, poczynając od sformułowania problemów umożliwiających wskazanie kierunków wczesnej pomocy dzieciom oraz hipotez odpowiadających na pytania badawcze. Przyjęte zostały zmienne niezależne, dotyczące m.in. stosowania obowiązujących regulacji prawnych, pozwalających na tworzenie systemu wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i prowadzenia interdyscyplinarnych programów lokalnych w zakresie zaspokajania potrzeb rozwojowych małych dzieci, a także zmienne zależne dotyczące m.in.: realizacji zintegrowanego postępowania diagnostyczno-terapeutyczno-rehabilitacyjnego.

Autorka podkreśla, że czynnikiem decydującym o powodzeniu działań z zakresu wczesnej interwencji i wczesnego wspomagania rozwoju dziecka jest efektywna i wielopłaszczyznowa współpraca władz administracyjnych, samorządowych, organizacji pozarządowych oraz funkcjonujących placówek. Analiza przeprowadzonego pilotażu wskazała na szereg pozytywnych skutków działań, ale i pozwoliła zidentyfikować występujące trudności w organizacji lokalnego systemu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

Podjęte i realizowane w ramach pilotażu działania programowe, opisane w książce Wybrane aspekty dotyczące możliwości prowadzenia działań wspierających rozwój małych dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych oraz ich rodziny, pozwalają nie tylko zapoznać się z samym programem i wynikami badań, ale również skłaniają do zmiany podejścia w społecznościach lokalnych. To sprawia, że publikacja Teresy Serafin stanowi bodziec do refleksji nie tylko dla pedagogów pracujących z dziećmi niepełnosprawnymi czy terapeutów, ale również dla przedstawicieli władz różnego szczebla.

źródło: http://www.granice.pl/recenzja,wybrane-aspekty-dotyczace-mozliwosci-prowadzenia-dzialan-wspierajacych-rozwoj-malych-dzieci-zagrozonych-niepelnosprawnoscia,8806