Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej

Krause Amadeusz

Dr hab. Amadeusz Krause profesorem UWM w Katedrze Pedagogiki Specjalnej i Psychologii.

Publikacje: Publikacje zwarte Krause A., Integracyjne złudzenia ponowoczesności. Kraków 2000, Oficyna Wyd. Impuls.

Krause A., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. Od tradycjonalizmu do ponowoczesności. Olsztyn 2002, Wyd. UW-M (współredakcja Górniewicz E.)

Krause A., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. Teoretyczne konteksty. Olsztyn 2003, Wyd. UW-M (współredakcja Górniewicz E.)

Krause A., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej 3. Rehabilitacja, opieka i edukacja specjalna w perspektywie zmiany. Olsztyn 2004, Wyd. UW-M (współredakcja Kosakowski Cz.)

Krause A., Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych. Kraków 2004, Oficyna Wyd. Impuls.

Krause A., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej 4. Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych. Olsztyn 2005, Wyd. UW-M

Krause A., Dyskursy Pedagogiki Specjalnej 5. Pomiędzy teorią a praktyką. Olsztyn 2006 Wyd. UW-M, (współredakcja Kosakowski Cz., Przybyliński S.)

Wybrane artykuły

Środowisko mieszkalne dorosłych osób upośledzonych (w:) M. Orłowska, L. Malinowski (red.) Praca Socjalna w poszukiwaniu metod i narzędzi, wyd. "Żak" Warszawa 2000

Integracyjne formy pomocy dorosłym osobom z upośledzeniem umysłowym w Niemczech - przykład Lebenshilfe (w:) Cz. Kosakowski, M. Zaorska (red.) Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych, wyd. "Akapit" Toruń 2000

Integracja osób niepełnosprawnych w obliczu ponowoczesności - szanse i zagrożenia (w:) T. Zacharuk (red.) Student niepełnosprawny, Szkice i Rozprawy, wyd. AP Siedlce 2000

Funkcjonowanie dorosłych osób upośledzonych umysłowo w społeczeństwie dystrybucji indywidualnego ryzyka (w) A. Rakowska, J. Baran (red.) Dylematy pedagogiki specjalnej, wyd. AP Kraków 2000

Normalizacja środowiska lokalnego osób niepełnosprawnych - doświadczenia niemieckie (w:) A. Maciarz, Z. Janiszewska-Nieścioruk, H. Ochonczenko (red.) Człowiek niepełnosprawny w rodzinie i w środowisku lokalnym, wyd. Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2001

Mechanizmy dezintegracyjne w rzeczywistości ponowoczesnej (niektóre elementy marginalizacji) (w) E. Trempała , M. Cichorz, (red.) Pedagogika Społeczna , tradycja, teraźniejszość, nowe wyzwania, Olecko 2001

Osoby niepełnosprawne w perspektywie ponowoczesnej - upośledzeni czy sprawni inaczej? (w:) E. Górniewicz, A. Krause (red.) Dyskursy pedagogiki specjalnej, Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, wyd. UW-M, Olsztyn 2002

Wielość poziomów integracji – konsekwencje dla teorii i praktyki (w:) M. Chodkowska (red.) Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, Wyd. UMCS, Lublin 2002

Pedagogika społeczna w obliczu ponowoczesnego dyskursu – nowe wyzwania w wychowaniu (w:) D. Zaworska-Nikoniuk (red.) Obszary zainteresowań pedagogów społecznych, wyd. UW-M, Olsztyn 2002

Współczesne przeszkody w realizacji "szans" pedagogiki specjalnej (w:) W. Dykcik, Cz. Kosakowski, J. Kuczyńska-Kwapisz (red.) Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób z odchyleniami od normy, wyd. PTP Olsztyn, Poznań, Warszawa 2002

Pedagogika specjalna wobec kontekstowej interdyscyplinarności globalizacji (w:) E. Górniewicz, A. Krause (red.) Dyskursy pedagogiki specjalnej, konteksty teoretyczne wyd. UW-M Olsztyn 2003

Terapia w pedagogice specjalnej (w:) J. Pańczyk (red.) Forum Pedagogów Specjalnych, Łódź 2002 (współautorstwo Czesław Kosakowski) Współczesne tendencje w procesie rewalidacji osób niepełnosprawnych - normalizacja (w:) J. Stal (red.) Katecheza specjalna dzisiaj, problemy i wyzwania, Kielce 2003

Problemy opieki i rewalidacji osób dorosłych z upośledzeniem umysłowym - niedobór rozwiązań w teorii i praktyce (w:) K. D. Rzedzicka, A. Kobylańska (red.) Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny, na pograniczach pedagogiki specjalnej, Gdańsk 2003

Tendencje w kształceniu integracyjnym z perspektywy uwarunkowań ekonomicznych (w:) Cz. Kosakowski, A. Krause (red.) Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, Rehabilitacja, opieka i edukacja specjalna w perspektywie zmiany, Olsztyn 2004

Problemy integracji w szkole ogólnodostępnej – koncepcja kontra ekonomia (w:) Z. Janiszewska-Niścioruk (red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną, t. 1, s. 229-239, Kraków.

Niepełnosprawność w świetle społecznej zmiany – wprowadzenie do dyskusji Szkice Humanistyczne nr ,2004 Normalizacja jako paradygmat myślenia i działania w pedagogice specjalnej (w:) Cz. Kosakowski, A. Krause (red.) Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, współ. red. Czesław Kosakowski), wyd. UWM Olsztyn 200

Nowoczesność jako źródło pozornych alternatyw – redystrybucja społeczno-kulturowych determinantów edukacyjnych, w: Wychowanie na co dzień 6(141) czerwiec 2005 Wielowymiarowość edukacji osób niepełnosprawnych a kształcenie integracyjne – dylemat szczęścia (w:) Cz. Kosakowski, C. Rogowski (red.) Olsztyn 2005

Publikacje zagraniczne:

Polen auf dem Weg zur EU - Veränderungen aus der pädagogische Perspektive (w:) R.Seebauer (red.) Szenen europäischer Bildungslandschaften, Wiedeń 2003

Integration der Behinderten angesichts der globalen Transformation - Implikationen europäischer Erfahrungen (w:) R.Seebauer (red.) Europäische Dimensionen neu denken, Wiedeń 2004

http://www.uwm.edu.pl/wnsis/struktura/kat_ped_spec/krause/krause.htm

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Od autora

Wprowadzenie 1 Pedagogika specjalna w procesie zmiany – od Historii szaleństwa Michela Foucaulta do Końca człowieka Francisa Fukuyamy

• pytanie o potencjał transformacyjny pedagogiki specjalnej

• zmiany w europejskiej i polskiej pedagogice specjalnej

• od niechcianych szaleńców po eugenikę luksusu i postępu – ważne pytania na bliższą i dalszą przyszłość

Wprowadzenie 2

Ku paradygmatyczności dyscyplin naukowych

• wokół teorii Thomasa S. Kuhna – kłopot z paradygmatami w naukach społecznych

• konsensus paradygmatyczny

• paradygmaty w pedagogice

• uspołecznienie paradygmatu

• ryzyko fundamentalizmu paradygmatycznego

• po co pedagogice wielość paradygmatów?

Część 1

Tło przeobrażeń paradygmatycznych związanych z niepełnosprawnością

Rozdział 1

Rehabilitacja człowieka niepełnosprawnego

• rewalidacja – rehabilitacja

• ewolucja filozofii rewalidacyjnej

• polskie zmiany „od góry” i „od dołu”

• opieka w dorosłości jako „odkrycie rewalidacyjne” XXI wieku

• pomiędzy teorią a praktyką rewalidacyjną

• rehabilitacja kontra nauka

• od instrumentalizmu rewalidacyjnego ku rehabilitacji funkcjonalnej

Rozdział 2

Szkoła w dynamicznej fazie przejścia – zaniechania i absurdy

• w cieniu transformacji ustrojowej

• problemy zmian w środowisku nauczycielskim

• nauczyciel – ofiara patologii akademickiej?

• o oświacie z urzędu

• niefortunność reform

• dydaktyka „na usługach”

• profesjonalizacja niekompetencji

Rozdział 3

Dziecko niepełnosprawne w integracji szkolnej

• aktualizacja pojęcia integracji szkolnej

• podstawy zmiany koncepcji edukacyjnej dzieci niepełnosprawnych

• rekonstrukcja koncepcji ochronnych

• zarys reformy szkolnictwa specjalnego w Polsce

• powrót do nierozwiązanych dylematów

• instrumentalizm dydaktyczny w pedagogice specjalnej

Rozdział 4

Wychowanie – pedagogika specjalna w odwrocie?

• czy mamy kryzys wychowania?

• media – niebezpieczny sprzymierzeniec w wychowaniu

• specyfika wychowania po wielkiej zmianie

• Szkoła a kryzys wychowania

• wychowanie a nauczanie

• wychowanie w pedagogice specjalnej – specyfika i pochodne kryzysu

• dziecko niepełnosprawne w procesie wychowania – błędy zaniechania

Część 2

Pedagogika specjalna i ryzyko paradygmatycznych uzgodnień

Rozdział 1

Terminologiczna reprezentacja paradygmatów pedagogiki specjalnej

• pojęcia a paradygmaty

• obieg pojęć naznaczających

• dziecko specjalnej trosk

• upośledzenie umysłowe

• umysł kontra intelekt

• terminologia a reprezentacja paradygmatu – uwagi końcowe

Rozdział 2

Zdiagnozowana odmienność jako podłoże konstrukcyjne paradygmatu

• diagnoza jako reprezentacja paradygmatu

• diagnostyczne dylematy

• diagnoza niepełnosprawności w pedagogice specjalnej

Rozdział 3

Paradygmaty a uzgodnienia społeczne na temat niepełnosprawności

• paradygmaty a obiektywizacja wiedzy potocznej

• stereotyp niepełnosprawności

• inny w środowisku – hipoteza „złotego podziału”

• tło i figura – społeczna lokalizacja niepełnosprawności

• przeciwdziałanie stygmatyzacji

Rozdział 4

Ryzyko konstruowania wiedzy o osobach niepełnosprawnych w pedagogice specjalnej

• upośledzona dorosłość – wątki zaniedbane

• instytucjonalne ujednolicenie dorosłości

• infantylizacja jako silne uzgodnienie paradygmatyczne

• niepełnosprawność i specjaliści

• koniec dyskryminacji podpartej naukową argumentacją?

• paradygmatyczne konsekwencje uzgodnień

Część 3

Paradygmaty pedagogiki specjalnej

Rozdział 1

Paradygmatyczne poszukiwania w pedagogice specjalnej

• od praktyki do nauki

• w poszukiwaniu pierwszego paradygmatu

• trudności identyfikacji paradygmatycznej

• uwagi do koncepcji paradygmatów Ireny Obuchowskiej

Rozdział 2

Paradygmatyczne dezaktualizacje – biologizm i rehabilitacja

• dlaczego dezaktualizacja?

• medyczny rodowód pedagogiki specjalnej

• biologizm a społeczne postrzeganie niepełnosprawności

• ukryta doktryna PR

• nowoczesny powrót do medykalizacji?

• dlaczego paradygmat biologiczny był szkodliwy

• od biologizmu ku paradygmatowi rehabilitacyjnemu

• następstwa dominacji filozofii rewalidacyjnej

Rozdział 3

Paradygmatyczny kłopot z integracją

• od postulatu do paradygmatu integracyjnego

• specyfika zmiany paradygmatycznej a integracja

• konsekwencje przyjętego paradygmatu – modele integracji

• słuszna koncepcja – niesłuszne interpretacje?

• integracja jako źródło dominacji i selekcji społecznej

• jeśli nie paradygmat, to co z tą integracją?

Rozdział 4

Paradygmatyczne aktualizacje w pedagogice specjalnej

4.1. Paradygmat humanistyczny i jego pochodne

• istota paradygmatu humanistycznego

• źródła oporu wobec paradygmatu humanistycznego w pedagogice specjalnej

• przesłanki zmiany humanistycznej w pedagogice specjalnej

• paradygmat humanistyczny w pedagogice specjalnej i jego konsekwencje

4.2. Paradygmat społeczny niepełnosprawności

• istota społecznego paradygmatu niepełnosprawności

• humanistyczny rodowód modelu niepełnosprawności

• pomiędzy paradygmatem a modelem

• następstwa społecznego paradygmatu niepełnosprawności

4.3. Paradygmat normalizacji środowiska

• wątpliwości pojęciowe normy i normalności

• niepełnosprawność – ryzyko zakwalifikowania do grupy „nienormalnych”

• norma w działaniach pedagogiki specjalnej

• trudne początki procesu normalizacyjnego w Polsce

• istota paradygmatu normalizacyjnego i jego konsekwencje

4.4. Paradygmat emancypacyjny (podmiotowości i autonomii)

• od „przedmiotowości” do podmiotowości osoby niepełnosprawnej

• autonomia i jej ponowne odkrycie

• od autonomii i podmiotowości do specjalnej pedagogiki emancypacyjnej

• ku paradygmatowi emancypacyjnemu

• Zakończenie

Pedagogika specjalna w zmianie paradygmatycznej

• zmiana zmianie nierówna

• pomiędzy tradycjonalizmem a humanizmem

• co zmieniają paradygmaty w pedagogice specjalnej?

Bibliografia