Gunia Grażyna

doktor habilitowany, profesor nadzwyczajny

UP Pedagog specjalny, surdopedagog, logopeda. Nauczyciel akademicki w Instytucie Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Promotor 160 prac magisterskich i 65 prac licencjackich opracowanych przez studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych.

Jej badania naukowe koncentrują się wokół problemu profilaktyki, diagnozy i terapii osób z zaburzeniami słuchu i mowy, współczesnych przeobrażeń w edukacji i rehabilitacji osób głuchych i słabosłyszących oraz promowania zdrowia.

Dorobek naukowy obejmuje ogółem ponad 70 publikacji. Autorka monografii: Subiektywny obraz zdrowia oraz zachowań zdrowotnych uczniów z wadą słuchu. Prace Monograficzne nr 553. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im Komisji Edukacji Narodowej, Kraków 2010 oraz współautorka z Viktorem Lechtą książki: Wprowadzenie do logopedii. Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków, 2011.

Lechta Viktor

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wstęp

Część I. Wprowadzenie do teoretycznych i metodycznych podstaw logopedii

Viktor Lechta

1. Podstawy teoretyczne logopedii

1.1. Podstawowe definicje

1.1.1. Logopedia jako dyscyplina naukowa

1.1.2. Logopedia jako profesja

1.1.3. Logopedia jako przedmiot studiów

1.2. Rozwój myśli logopedycznej w świetle ewolucji światowych paradygmatów

1.3. Zaburzona zdolność komunikacyjna (ZZK)

1.4. Interwencja logopedyczna

1.4.1. Logopedyczna diagnoza

1.4.1.1. Metody i zasady logopedycznej diagnozy

1.4.2. Logopedyczna terapia

1.4.2.1. Metody, techniki, strategie logopedyczne

1.4.2.2. Zasady i formy pracy

1.4.3. Logopedyczna profilaktyka

1.5. Sens terapii logopedycznej

Grażyna Gunia

2. Komunikacja alternatywna

2.1. Ustalenia terminologiczne na temat komunikacji wspomagającej i alternatywnej

2.1.1. Język migowy

2.1.2. System Blissa

2.1.3. Piktogramy

2.1.4. Makaton

2.2. Misja Stowarzyszenia ISSAC

2.3. Podobieństwa i różnice między sposobami porozumiewania się

Grażyna Gunia

3. Pomoce w diagnozie, terapii i profilaktyce logopedycznej

3.1. Funkcje i zadania środków dydaktycznych w interwencji logopedycznej 3.2. Znaczenie dźwięków naśladowczych w interwencji logopedycznej

3.3. Graficzne i plastyczne wspomaganie interwencji logopedycznej

3.4. Urządzenia wspomagające terapię logopedyczną

Grażyna Gunia

4. Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce

4.1. Model multiinterdyscyplinarnej opieki logopedycznej w teorii L. Kaczmarka

4.2. Organizacja opieki logopedycznej – systemowa analiza

4.3. Perspektywy logopedycznej interwencji na początku XXI wieku

4.4. Profilaktyka logopedyczna szansą dla dziecka, rodziców, logopedy

4.4.1. Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy

4.4.2. Zapobieganie zaburzeniom mowy w okresie noworodkowym oraz niemowlęcym

4.4.3. Wspomaganie rodziców

4.4.4. Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym

4.4.5. Kultura żywego słowa

Część II. Zaburzenia mowy

Grażyna Gunia

1. Wprowadzenie do zaburzeń w kształtowaniu się mowy

1.1. Uwagi ogólne na temat typologii zaburzeń mowy, głosu i zaburzeń zdolności komunikacyjnej

Grażyna Gunia

2. Dyslalia

2.1. Ustalenia terminologiczne

2.2. Etiologia

2.3. Klasyfikacja dyslalii

2.4. Diagnoza

2.5. Terapia

2.6. Seplenienie

2.7. Rotacyzm

2.8. Profilaktyka

Grażyna Gunia

3. Rhinolalia

3.1. Terminologia

3.2. Etiologia

3.3. Rozszczep podniebienia

3.3.1. Statystyka

3.3.2. Etiologia

3.3.3. Symptomy

3.3.4. Diagnoza

3.3.5. Terapia

3.3.6. Profilaktyka

Grażyna Gunia

4. Afazja, afazja dziecięca (alalia)

4.1. Ustalenia terminologiczne

4.2. Przyczyny

4.3. Klasyfikacja i symptomatologia

4.4. Afazja dziecięca – terminologia

4.4.1. Etiologia

4.4.2. Klasyfikacja

4.4.3. Diagnoza

4.4.4. Terapia

4.4.5. Profilaktyka

Grażyna Gunia

5. Dyzartria

5.1. Ustalenia terminologiczne

5.2. Dyzartria a mózgowe porażenie dziecięce

5.3. Typologia etiologiczno-symptomatologiczna dyzartrii

5.4. Diagnoza

5.5. Terapia

5.6. Profilaktyka

Grażyna Gunia

6. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu

6.1. Ustalenia terminologiczne

6.2. Etiologia

6.3. Klasyfikacja

6.4. Statystyka

6.5. Symptomy

6.6. Diagnoza objawów ryzyka dysleksji

6.6.1. Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy

6.6.2. Wiek przedszkolny (3–5 lat)

6.6.3. Wiek 6–7 lat

6.6.4. Młodszy wiek szkolny (klasa I–III)

6.6.5. Wiek szkolny powyżej klasy IV

6.7. Diagnoza

6.8. Terapia

6.9. Profilaktyka

Viktor Lechta

7. Mutyzm

7.1. Ustalenia terminologiczne

7.2. Etiologia

7.3. Klasyfikacja

7.4. Symptomatologia

7.5. Zasady interwencji logopedycznej

7.6. Profilaktyka

Viktor Lechta

8. Zaburzenia głosu

8.1. Terminologia

8.2. Etiologia

8.3. Klasyfikacja

8.4. Symptomatologia

Zasadniczą rolę w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich odgrywają prawidłowo wypowiadane słowa. Odpowiednie nadawanie i odbieranie słownych komunikatów jest gwarancją wzajemnego zrozumienia. By osiągnąć zamierzony cel, koniecznym staje się kształtowanie oraz doskonalenie mowy, a także usuwanie jej zaburzeń. Wymienionymi działaniami zajmuje się logopedia. Specjalistami w tej – jakże ważnej – dziedzinie nauki, są surdopedagodzy: Grażyna Gunia i Viktor Lechta. Oddana do rąk czytelnika monografia Wprowadzenie do logopedii została opracowana w sposób wyczerpujący, podający wszelkie dostępne informacje związane z zagadnieniem kształtowania i doskonalenia mowy.

Całość została podzielona na dwie zasadnicze części, w których znalazły się wiadomości związane zarówno z teorią jak i z praktyką. W części teoretycznej podano podstawowe definicje poruszonego zagadnienia; omówiono logopedyczną diagnozę, terapię i profilaktykę, a także różne rodzaje środków dydaktycznych, składających się na całość opieki logopedycznej. Dopiero po omówieniu zagadnień podstawowych, skupiono uwagę na właściwych zaburzeniach mowy. Wśród nich znalazły się: dyslalia, rhinolalia, afazja, dyzartria, trudności w czytaniu i pisaniu, a także mutyzm, zaburzenia głosu, jąkanie i mowa bezładna.

Wszystkie zagadnienia zostały opracowane szczegółowo. Omawianie poszczególnych problemów rozpoczęto od ustaleń terminologicznych, następnie poprowadzono czytelnika poprzez etiologię, klasyfikację, objawy, diagnozę i terapię (wraz z dokładnym wyliczeniem czynności zalecanych do wykonnia), a skończono na dokładnej profilaktyce.

Publikacja jest obszerna, dzięki czemu możliwym stało się usystematyzowanie wiedzy. Pomimo ogromnej ilości terminów specjalistycznych, napisana została ona językiem przystępnym i zrozumiałym. Elementem dodatkowym są szczegółowo opracowane schematy, tabelki, wykazy pytań i zaleceń kontrolnych. W lekturze zamieszczono również słownik terminów fachowych, liczne przypisy (w tekście), obszerną bibliografię polsko- i obcojęzyczną (po każdym rozdziale), wyjaśnienia skrótów zastosowanych w tekście oraz polecaną literaturę.

W monografii Wprowadzenie do logopedii, autorzy skierowali swoje doświadczenia w stronę studentów kierunków pedagogicznych (nie tylko o specjalności logopedycznej) oraz pedagogów, spotykających w swojej pracy wychowanków z zaburzeniami mowy. Z podanych rad bez wątpienia skorzystają również rodzice, których obowiązkiem jest współpraca ze środowiskiem przedszkolnym, a w późniejszym wieku – szkolnym. Jedno jest pewne: warto o prawidłowy rozwój mowy zadbać jak najszybciej.

Danuta Szelejewska
źródło: http://www.granice.pl/recenzja,wprowadzenie-do-logopedii,4872