Książka podejmuje wiele kwestii funkcjonowania przedszkoli w Niemczech, od podstaw ich konstytuowania się po najnowsze zmiany organizacyjne rozpatrywane w kontekście uwarunkowań procesów społecznych. Z tego względu przeznaczona jest dla szerokiego kręgu czytelników. Mogą to być nauczyciele przedszkoli i personel kierowniczy konfrontujący rodzime rozwiązania z niemieckimi, stanowiącymi inspirację do wprowadzania udoskonaleń, jak również studenci poszerzający wiedzę w ramach kształcenia akademickiego – dla nich książka stanie się lekturą uzupełniającą program. Inna grupa odbiorców to politycy i działacze oświatowi oraz rodzice. Kwestie wczesnej edukacji – rozpatrywane jako fundament nie tylko edukacji, ale także ludzkich biografii – warte są bowiem zainteresowania osób świadomych rangi edukacji dzieci zarówno w rozwoju osobistym, jak i społecznym. Książka może inspirować wszystkie wskazane grupy odbiorców, pobudzać ich do podjęcia własnej aktywności lub stanowić punkt odniesienia dla wyznaczanych przez nich priorytetów i sposobów osiągania celów.
W rozdziale pierwszym, pt. Uwarunkowania społeczno-historyczne rozwoju przedszkoli, przyjęta perspektywa wertykalna ukazuje ciągłość historyczną konstytuowania się instytucji przedszkolnych i tworzący się wokół nich dyskurs społeczno-polityczny. Podstawę czynionych rozważań stanowi tu dynamika zjawiska: początek, wzrost, rozwój i przeobrażenia dokonujące się w różnych odcinkach czasu. Analizy w tej części wyprowadzone są z materiałów źródłowych, z tekstów pedagogów, którzy rozwijali wyobrażenie przedszkolnych form instytucjonalnych już w XIX wieku. Sensowne orzekanie o teraźniejszym stanie świata warunkowane jest tym, jak dobrze zrozumieliśmy przeszłość. Trafnie ujął to George Santayana: „kto nie pamięta przeszłości, skazany jest na jej powtórzenie”. „Myślenie wstecz” ma zatem znaczenie kluczowe, by nie rzec: fundamentalne. Społeczne zapotrzebowanie na instytucje przedszkolne uruchomiło pojawienie się wielu form instytucjonalnych, w które wpisały się pedagogika i działalność Friedricha Fröbla oraz powstały na terenie Niemiec swoisty ruch freblowski. W dalszych okresach rozwoju państwowości placówki przedszkolne przeszły długą drogę, by rozwinąć idee publicznej, dostępnej edukacji przedszkolnej. W celu zrozumienia tych trudności należało poddać analizie koncepcje przedszkoli w okresie II Rzeszy i Republiki Weimarskiej, następnie wychowanie małego dziecka w reżimie III Rzeszy, by przejść do okresu powojennego, w którym dwa państwa wypracowały dwa modele instytucjonalnych rozwiązań. Rozdział zamyka refleksja na temat wspólnej drogi, która została wyznaczona przez proces zjednoczenia Niemiec.
Rozdział drugi – Edukacja przedszkolna w zdecentralizowanym systemie oświatowym Niemiec – wprowadza w głąb procesów i zjawisk wyznaczających współczesną organizację i funkcjonowanie przedszkoli. W przyjętym tu ujęciu synchronicznym można zaobserwować zjawiska i fakty, które zostały zinterpretowane statycznie jako pewien układ powiązań, charakterystyczny w danym przedziale czasowym – analizie poddawany jest jego stan aktualny. Przyjęte w opracowaniu ilościowe wskaźniki jakości wspierane przez odpowiednie modyfikacje przepisów prawa wyznaczyły tu porządek analizy zastosowany we wszystkich 16 krajach związkowych.
Rozdział trzeci – Walory zdecentralizowanego systemu edukacji, opieki i wychowania przedszkolnego w Niemczech. W stronę edukacji, opieki i wychowania – pogłębia ujęcie synchroniczne. Można powiedzieć, że w pewnym stopniu historia zatoczyła koło i przedszkola w ostatniej dekadzie stały się ważnym tematem dyskusji nie tylko naukowych – pedagogicznych, lecz także społecznych i politycznych, które znajdują wyraz w konkretnych procedurach i instrumentach zmieniających organizację i funkcjonowanie placówek przedszkolnych zgodnie z przyjętym w polityce edukacyjnej priorytetem jakości. W rozdziale tym zwrócono uwagę na konkretne rozwiązania ukazujące specyfikę oblicza niemieckich przedszkoli, takie jak: plany kształcenia, modele adaptacji dziecka, wybrane koncepcje pedagogiczne, wymagania i kwalifikacje kadry pedagogicznej, wielokulturowość jako wyzwanie, a także zinterpretowano priorytet jakości jako kierunek rozwoju instytucji przedszkolnych. Ujęte w trzech rozdziałach analizy zorientowane na organizację i funkcjonowanie instytucji przedszkolnych wpisują się, w głównej mierze, w obszar określany w Niemczech jako Frühpädagogik, Vorschulpädagogik lub Kleinkindpädagogik, co zwraca uwagę na etap dzieciństwa i pedagogikę małego dziecka lub pedagogikę przedszkolną – określenia stosowane często zamiennie. Przedstawione treści ukazują żmudny proces uznania wartości dzieciństwa przez decydentów politycznych w kraju, w którym przed dwustu laty z inicjatywy Fröbla powstały pierwsze „ogródki dziecięce”. W mało którym państwie wysokorozwiniętym przedszkola tak długo pozostawały na marginesie zainteresowania polityków i decydentów inwestujących w ten obszar. Zmiany zachodzące na tym polu mają dwa główne oblicza, które można odnieść do dwóch paradygmatów myślenia o edukacji i jej reformach: pedagogiczny i globalny – neoliberalny. Pierwszy promuje podejście holistyczne, drugi – rozwiązania systemowe wzmacniające efektywność interwencji.