• Obniżka
Aktywność i działanie jako forma edukacji do samorealizacji czy zniewolenia?

Aktywność i działanie jako forma edukacji do samorealizacji czy zniewolenia?

ISBN: 978-83-8095-529-5
54,00 zł
46,00 zł Oszczędzasz: 8,00 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 46,00 zł

Czas dostawy kurierem InPost 24 godziny! E-booki w ciągu 15 minut!

Podtytuł: W świetle założeń edukacji humanistycznej i krytyczno-emancypacyjnej

Niniejsze opracowanie jest swoistą próbą syntezy rozrzuconych w wielu podręcznikach oraz monografiach problemów szeroko rozumianej aktywności jako formy edukacji, która w zależności od uwarunkowań społeczno-politycznych

Wersja książki
Ilość

Zasadniczym przedmiotem rozważań zawartych w niniejszej pracy jest próba znalezienia odpowiedzi na wiele pytań odnoszących się do psychospołecznych uwarunkowań oraz kierunku i treści ludzkiej aktywności oraz działań. Ponieważ całe życie człowieka można rozpatrywać właśnie w kategoriach nieustającej różnorakiej aktywności, przeto warto w tym kontekście bliżej przyjrzeć się zarówno kilku podstawowym źródłom tej aktywności, jak i konkretnym jej formom, treści oraz ewentualnym skutkom. De facto zatem w opracowaniu tym usiłuję zrozumieć charakter ludzkich postaw, zachowań, poglądów i działań w kontekście uwarunkowań głównie społeczno-kulturowych, psycho­społecznych, edukacyjnych, ale również politycznych, których przemożną rolę dostrzegamy w Polsce, zwłaszcza w ostatnich kilku latach...


od Autora:

Na początku więc zapoznaję czytelnika z podstawowymi terminami podjętego problemu, a więc m.in.: czym jest aktywność, co to jest działanie, jak należy rozumieć edukację emancypacyjną oraz samorealizację, ale także postawę konformistyczną i zniewolenie. Następnie koncentruję uwagę na omówieniu aktywności w kontekście psychoedukacji humanistycznej, głównie na przykładzie koncepcji Ericha Fromma, którego twórczość, dorobek oraz poglądy odnoszące się do społeczno-kulturowych uwarunkowań zdrowej lub chorej osobowości stanowią jak gdyby szkielet całościowej merytorycznej konstrukcji pracy. Na tym rusztowaniu staram się następnie jakby zawieszać kolejne, bardziej szczegółowe treści innych autorów. Warto w tym miejscu również dodać, że gdy w latach 90. pisałem monografię o Frommie, dostęp do jego twórczości był z powodów politycznych utrudniony, ponieważ ostro krytykował zarówno społeczeństwa neoliberalnego kapitalizmu, jak i komunistyczne państwa autorytarne, będące źródłem blokad oraz wypaczeń rozwoju osobowości. I paradoksalnie, po prawie 30 latach okazało się, że zakazana oraz mocno krytykowana wówczas (za czasów PRL-u) w Polsce twórczość autora Ucieczki od wolności jak gdyby znowu staje się aktualna, choć na szczęście do zdecydowanie większości jego książek przetłumaczonych na język polski jest swobodny dostęp.

W rozdziale 3 osobno omawiam zagadnienie aktywności oraz działań społeczno-wspólnotowych w środowisku małej ojczyzny, podpierając się tutaj m.in. poglądami Amitai Etzoniego, a następnie opracowaniami współczesnych klasyków polskiej pedagogiki społecznej oraz edukacji krytyczno-emancypacyjnej.

W rozdziale 4 podejmuję problem sił społecznych jako naturalnych podmiotów i wartości usytuowanych w jednostkach, grupach, społecznościach, organizacjach, stowarzyszeniach itd., stanowiących potencjalne źródło aktywności i działań twórczych, najczęściej jednak – także z powodów ideologiczno-politycznych – niestety niewykorzystywanych, niedostrzeganych oraz nieuruchamianych.

Rozdziały 5 i 6 poświęcam omówieniu różnorodnych zjawisk społecznych jako źródłom zmian społecznych oraz czynnikom ludzkiej aktywności i działań. Piszę o konfliktach jako wskaźnikach przeobrażeń społeczno-edukacyjnych, na podstawie przebiegu których można analizować oraz oceniać kierunek dokonujących się przemian, w tym zachowania oraz postawy jednostek i grup, a zarazem próbuję wskazać na określone rodzaje zjawisk społecznych jako potencjalne źródła aktywności chorej oraz działań szkodliwych, np. patologie sprawowanie władzy, indoktrynacja i manipulacja, blokada i selekcja informacji, zagrożenia technologiami informatycznymi.

Jak gdyby przedłużeniem tych rozważań jest rozdział 7, który dotyczy degradacyjnej roli aktywności konsumpcyjno-materialistycznej oraz życia na „mieć”, (u)kształtowanego przez ideologię oraz praktykę ekonomii neoliberalnej, w tym neoliberalnej i korporacyjnej edukacji, wraz z ich osobowo-społecznymi stratami. Zaraz jednak w rozdziale 8 próbuję również zwrócić uwagę, że możliwe jest także funkcjonowanie rzeczywistości prawdziwie ludzkiej, humanistycznej orientacji na „być”; możliwa jest aktywność twórcza oraz dobra; możliwa jest działalność w kierunku wartościowego spożytkowania ludzkiego potencjału, jeśli tylko stworzymy ludziom odpowiednie warunki życia oraz uruchomimy odpowiednie procesy i mechanizmy społeczno-edukacyjne.

W przeciwnym razie edukacja (także szkolna) w głównej mierze przygotowywać będzie głównie do aktywności i działań reaktywnych, fasadowo-konformistycznych, jak to ma miejsce w systemach autorytarnych lub demokracji pozornej. O problemach funcjonowania takiej pozornej edukacji szkolnej, ale również byle jakiej, serwilistycznej, adaptacyjnej oraz scentralizowanej, wraz z wynikającymi stąd stratami psycho-społecznymi, piszę w rozdziale 9, powołując się na konkretne przykłady oraz wyniki wybranych badań.

Rozdział 10 O wsobno-fasadowej oraz korporacyjno-serwilistycznej funkcji uniwersytetów stanowi jak gdyby przedłużenie krytycznych uwag zawartych w rozdziale 9, choć oczywiście zwracam w nim uwagę na specyfikę procesów edukacyjnych na tym poziomie kształcenia, głównie w kontekście szkodliwej roli, jaką dla aktywności naukowo-dydaktycznej odgrywa funkcjonujący od kilku lat system parametryzacji (pomiaru) tego typu osiągnięć nauczycieli akademickich. W rozdziale 11 staram się przypomnieć o elementarnym warunku oraz szansie na humanistyczną oraz alternatywną edukację, ale również możliwość wartościowej aktywności ukierunkowanej na samorealizację na podstawie rozwijania demokracji i demokratycznych mechanizmów we wszystkich obszarach ludzkiego życia, poczynając oczywiście od funkcjonowania demokratycznego państwa.

W jakim bowiem ostatecznie kierunku dryfować będzie edukacja antydemokratyczna: sterowana, scentralizowana, manipulowana czy, ostatecznie, autorytarna? Na pytanie to staram się udzielić odpowiedzi w rozdziale 12 O aktywności „normalnych” charakterów. Próbuję tutaj zdefiniować oraz ogólnie omówić kilkanaście rodzajów de facto chorych, szkodliwych, zaburzonych lub wręcz patologicznych postaw oraz zachowań jako efektów negatywnie przebiegających procesów społeczno-edukacyjnych, kształtujących takie rodzaje coraz bardziej już widocznych postaw, jak: konformizm, oportunizm, serwilizm, kabotynizm, dyletanctwo, chamstwo, fanatyzm, rasizm, destrukcja, traktowanych wszak coraz częściej jako nowe rodzaje normy czy zdrowia. Prezentując tego typu zachowania zagrażające rozwojowi jednostek i społeczeństwa, pragnę w ten sposób zwrócić uwagę zarówno na coraz bardziej powszechne procesy dehumanizacji życia społecznego zniewalające jednostki oraz grupy społeczne, jak i – a może przede wszystkim – na potrzebę koniecznego powrotu do podstawowych wartości oraz „ludzkiego” społeczeństwa, dopóki jeszcze nie jest za późno.

Czy jest jakaś szansa, aby te te degradacyjne zjawiska i procesy społeczno-edukcyjne jakoś jeszcze zatrzymać, a może odwrócić? Zakończeniem całości opracowania jest rozdział 13, zatytułowany O potrzebie edukacji społeczno-obywatelskiej oraz krytyczno-interwencyjnej, w którym zarówno nawiązuję do aktywizująco-wyzwalającej naturalne siły oraz możliwości jednostek i społeczności, koncepcji zawartych w pedagogice społecznej, emancypacyjnej pedagogice społecznego zaangażowania oraz krytycznej pedagogice demaskującej przykłady społecznej niesprawiedliwości, jak i odwołuję się do pedagogiki niezgody i oporu jako zaangażowanej aktywności oraz działań ukierunkowanych na radykalną, choć pokojową walkę o demokrację i humanistyczne wartości.

Niniejsze opracowanie jest swoistą próbą syntezy rozrzuconych w wielu podręcznikach oraz monografiach problemów szeroko rozumianej aktywności jako formy edukacji, która w zależności od uwarunkowań społeczno-politycznych może prowadzić bądź to w kierunku wyzwolenia, demokracji i emancypacji, podmiotowości i tożsamości, samourzeczywistnienia i samorealizacji, bądź zniewolenia i autorytaryzmu, konformizmu i serwilizmu, fanatyzmu, szowinizmu i rasizmu. Niestety, w opracowaniu tym bardziej uzasadniam pogląd o realnie zniewalającej roli szeroko pojętej edukacji niż jej roli humanistyczno-emancypacyjnej, która ma charakter głównie ideologiczno-teleologiczny.

Mam nadzieję, że praca ta zainteresuje młodzież (studencką), która znajdzie w niej podstawowe definicje z zakresu mniej znanych i omawianych na zajęciach kwestii z obszaru pedagogii zniewolenia, których znajomość może okazać się pomocna w drodze poszukiwania własnej tożsamości czy orientacji polityczno-światopoglądowej. Być może sięgną po nią również nauczyciele, wychowawcy oraz opiekunowie, którzy dzięki kilku zawartym w niej wątkom mogą sobie uświadomić, kim są jako grupa zawodowa, jaką wyznaczono im (ukrytą) rolę w systemie szeroko rozumianej edukacji, jakie są jej źródła, z powodu których zachowania i postawy – zarówno ich samych, jak i znajdujących się pod ich opieką dzieci i młodzieży – są takie, a nie inne, oraz jak postępować, aby kreować korzystniejsze warunki dla wartościowych zachowań. Wreszcie, opracowanie to może również zainteresować rodziców oraz inne osoby i grupy społeczno-zawodowe pragnące bardziej ukierunkować swoją życiową aktywność oraz społeczne zaangażowanie lub/i dla których lektura ta będzie mogła stanowić dodatkowy element pogłębiający ich edukacyjną refleksję.

194 Przedmioty

Opis

Książka elektroniczna - E-book
Epub, Mobi
Książka papierowa
oprawa miękka

Specyficzne kody

isbn
978-83-8095-529-5

Andrzej Olubiński

prof. dr hab., pedagog społeczny. Urodził się w 1950 roku. Dzieciństwo i lata szkolne spędził w Kruszwicy. Następnie studiował historię na UMK w Toruniu. Jednocześnie żywo interesował się problemami oświaty oraz szeroko pojętej edukacji, zwłaszcza w środowiskach społecznie zaniedbanych.

Aktywnie działał w studenckim ruchu naukowym, w ramach którego uczestniczył w pionierskich wówczas badaniach (w latach 70.). m.in. nad funkcjonowaniem w tzw. typowych środowiskach wychowawczych, w tym także szkół oraz rodzin wiejskich. Współtworzył znaną później w Polsce „toruńską szkołę pedagogiki społecznej”, której liderami byli tacy pedagodzy, jak: Z. Kwieciński, S. Kawula, W. Wincławski, R. Borowicz, J. Materne. Dyplom magistra historii uzyskał w 1973 roku. W tym samym roku został zatrudniony jako nauczyciel w szkole wiejskiej, a także w Instytucie Pedagogiki i Psychologii UMK. Pięć lat później obronił rozprawę doktorską pod kierunkiem prof. S. Kawuli. W latach 1978–1995 brał udział w wielu programach badawczych, dotyczących m.in. roli szkoły w środowisku, wychowania w rodzinie, aktywizacji sił społecznych, konfliktu jako składnika procesów wychowawczych. Pełnił liczne funkcje, m.in. kierownika Zakładu Pedagogiki Społecznej na UMK, UWM oraz USz, dziekana oraz prodziekana UWM. Współtwórca i pierwszy dziekan Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku. Założyciel czasopisma „Wychowanie na co Dzień”, założyciel oraz prezes Toruńskiej Fundacji Edukacyjnej. Autor około 180 publikacji, w tym 8 książek, wśród których są publikacje stanowiące podstawę ubiegania się o stopień doktora habilitowanego (1987) oraz tytuł profesora (1995). Promotor około 1400 prac licencjackich, magisterskich oraz dyplomowych na kilku uczelniach, 16 prac doktorskich, a także recenzent kilkudziesięciu rozpraw doktorskich, habilitacyjnych oraz profesorskich.

Jest miłośnikiem czynnie uprawianego sportu (szczególnie piłki nożnej, tenisa ziemnego i biegania), a także dobrej rockowej muzyki, teatru oraz kabaretu. Od ponad 35 lat żonaty, ma córkę.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Autor

Olubiński Andrzej

ISBN druk

978-83-8095-529-5

ISBN e-book

978-83-8095-597-4

Objętość

320 stron

Wydanie

I, 2018

Format

B5 (160/235)

Oprawamiękka, klejona, fola matowa

Wstęp

Rozdział 1
Jaka aktywność i działanie? Jaki człowiek?
Wokół elementarnych terminów i pojęć  

1.1. Czym jest indywidualna aktywność człowieka?    
1.2. Rozumienie działania społecznego     
1.3. Edukacja ku emancypacji oraz samorealizacji  
1.4. O aktywności konformistyczno-zniewalającej  
1.5. Przemoc jako norma stosunków społeczno-wychowawczych  

Podsumowanie     

Rozdział 2
Poglądy Ericha Fromma na temat humanistycznej koncepcji zdrowej aktywności człowieka  

2.1. Aktywność jako objaw zdrowia    
2.2. O niektórych źródłach chorej oraz zdrowej aktywności  
2.3. Produktywny charakter jako efekt zdrowej aktywności  
2.4. O prozdrowotnej roli ruchu i aktywności fizycznej – konieczny wątek dopełnienia  

Podsumowanie  

Rozdział 3
O osobotwórczej roli aktywności i działań społecznych    

3.1. Działanie wspólne jako źródło społecznej zmiany i rozwoju  
3.2. Aktywność jako efekt (samo)organizacji społeczeństwa    
3.3. Edukacyjna funkcja aktywności lokalnej i samorządowej     
3.4. Aktywność w „świecie życia” oraz środowisku „małej ojczyzny”     

Podsumowanie     

Rozdział 4
Siły społeczne jako naturalny podmiot aktywności i działań twórczych       

4.1. O istocie i warunkach twórczej aktywności        
4.2. Aktywność twórcza a budzenie i rozwijanie sił    
4.3. Rozwijanie twórczej aktywności sił jako zadanie dla edukacji społeczno-środowiskowej

Podsumowanie       

Rozdział 5
Konflikt jako czynnik aktywizacji oraz wskaźnik przeobrażeń społeczno-edukacyjnych  

5.1. Wstęp         
5.2. Konflikt – próba definicji oraz miejsce w naukach o wychowaniu  
5.3. Sytuacja konfliktowa jako zjawisko wychowawcze  
5.4. Napięcia i konflikty jako składnik świadomości pedagogicznej  
5.5. O trzech rodzajach wychowania w sytuacji konfliktu interpersonalnego  
5.5.1. Wychowanie bezkolizyjne – marchewki (statyczno-zachowawcze)  
5.5.2. Wychowanie konfliktowo-destrukcyjne – kija (przedmiotowo-autorytarne) 
5.5.3. Wychowanie dialogowo-kreatywne (podmiotowo-emancypacyjne) 
5.6. Konflikt jako składnik edukacji demokratycznej w praktyce 

Podsumowanie  

Rozdział 6
O zjawiskach społecznych jako źródłach chorej aktywności oraz szkodliwych działań  

6.1. O zagrożeniach i patologiach sprawowania władzy państwowej  
6.2. Autorytaryzm i totalitaryzm  
6.3. Biurokratyzm  
6.4. Indoktrynacja i manipulacja  
6.5. Kontrola i nieufność  
6.6. Sakralizacja, dogmatyzm oraz nietolerancja odmienności    
6.7. Blokada i selekcja informacji  
6.8. Opresja ekonomiczna  
6.9. Zagrożenie technologiami informatycznymi     

Podsumowanie  

Rozdział 7
O źródłach oraz degradacyjnej roli aktywności konsumpcyjno-materialistycznej  
7.1. Aktywność w świetle założeń ekonomii neoliberalnej  
7.2. Aktywność a konsumpcyjny styl życia  
7.3. O osobowych stratach aktywności konsumpcyjno-materialistycznej  

Podsumowanie  

Rozdział 8
Osoba ludzka i orientacja „być” jako warunek wartościowej aktywności i działań w świetle koncepcji Carla R. Rogersa i Ericha Fromma  

8.1. Wstęp     
8.2. O dobrej naturze ludzkiej  
8.3. O ukrytym ludzkim potencjale    
8.4. O obszarach oraz elementarnych rodzajach prawdziwie ludzkich zachowań  
8.5. O procesach oraz paradygmatach uczłowieczania człowieka  
8.5.1. Empatia jako niedoceniany sposób bycia  
8.5.2. Terapeutyczna rola relacji oraz komunikacji    
8.5.3. Wspólnota jako warunek optymalizacji rozwoju     
8.6. O roli edukacji humanistycznej oraz budowania wspólnot  
8.7. Jak żyć, żeby być Człowiekiem    

Podsumowanie  

Rozdział 9
Rola szkoły w procesie przygotowania do aktywności reaktywnej i fasadowo-konformistycznej  

9.1. Szkoła jako narzędzie realizacji ideologicznych celów władzy  
9.2. „Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej”  
9.3. O bylejakości kształcenia w Polsce (w świetle opinii i badań Zbigniewa Kwiecińskiego)  
9.4. O konformistyczno-serwilistycznej roli nauczyciela i ucznia Wnioski z badań własnych
9.5. Bogusław Śliwerski o antydemokratycznych i przedmiotowo-adaptacyjnych procesach edukacji polskiego społeczeństwa
9.6. Do jakiej aktywności i działań tresuje nas więc ostatecznie szkoła? Wracamy do Ericha Fromma     

Podsumowanie    

Rozdział 10
O wsobno-fasadowej oraz korporacyjno-serwilistycznej funkcji uniwersytetów  

10.1. Niektóre symptomy kryzysu kształcenia na uczelniach  
10.2. W kierunku uprzemysłowienia uczelni  
10.3. Uczelnia jako instytucja serwilistyczna i adaptacyjna     
10.4. System parametryzacji aktywności naukowo-dydaktycznej
na uczelni jako ukryty program edukacji fasadowej i sterowanej  
10.4.1. Parametryzacja jakich celów oraz jakich funkcji nauki?  
10.4.2. Punkty a wskaźnikowa trafność pomiaru aktywności naukowo-badawczej  
10.4.3. Punkty za jaką aktywność oraz osiągnięcia w naukach społecznych?  
10.5. Krytycznie o nowej ustawie o szkolnictwie wyższym (Konstytucji dla Nauki)  

Podsumowanie

Rozdział 11
Demokratyczne społeczeństwo jako warunek i szansa na edukację humanistyczną i samorealizację  

11.1. O aktywności sprzyjającej potrzebie wolności i tożsamości  
11.2. Demokracja jako warunek wartościowej aktywności  
11.3. Rola edukacji humanistycznej w przygotowaniu do kreatywnej aktywności i działań społecznych    
11.4. Edukacja w wersji Komisji Europejskiej  
11.5. O idei oraz praktyce działalności demokratycznej szkoły jako instytucji wspólnych działań  
11.6. O szkołach „wolnego dzwonka” oraz Spark Academy jako placówkach wyzwalających ludzki potencjał (przykłady polskie)  
11.7. O edukacji jako aktywnym działaniu w środowisku i na rzecz środowiska (przykład duński)  
11.8. Uniwersytet jako autonomiczna wspólnota edukacyjna oraz instytucja badawczo-reformatorska 
11.8.1. Edukacyjne cele i funkcje szkoły wyższej jako problem badawczy  
11.8.2. Uczelnia w funkcji aktywnego ulepszania rzeczywistości  
11.8.3. Krytyczno-interwencyjna rola badań naukowych  

Podsumowanie  

Rozdział 12
O aktywności „normalnych” charakterów  

 12.1. O chorobie jako zdrowiu  
 12.2. Osoba zamknięta lub bezwolna, konformista  
 12.3. Oportunista, serwilista  
 12.4. Hipokryta, oszust, kłamca  
 12.5. Narcyz  
 12.6. Kabotyn, bufon, pajac  
 12.7. Ignorant, dyletant, niedouk  
 12.8. Cham, arogant, prostak  
 12.9. Hejter, nienawistnik, troll  
12.10. Typ destruktywno-agresywny     
12.11. Fanatyk, nacjonalista i szowinistyczny patriota  
12.12. Ksenofob i rasista     
12.13. Typ autorytarny  

Podsumowanie

Rozdział 13
O potrzebie edukacji społeczno-obywatelskiej oraz krytyczno-interwencyjnej  

 13.1. Wyzwalająco-aktywizująca moc pedagogiki społecznej  
 13.2. O emancypacyjnej pedagogice obywatelskiego zaangażowania Słów kilka
 13.3. Pedagogika krytyczna jako źródło aktywnego poszukiwania sprawiedliwości 
 13.4. Od pedagogiki emancypacji do pedagogiki niezgody i oporu

Podsumowanie  

Zakończenie  

Bibliografia

Autor podkreśla znaczenie aktywnej postawy człowieka zarówno dla niego samego, jak i dla dobra wspólnego. Poszukuje zatem źródeł takiej postawy zarówno w ludzkiej naturze, jak i w procesach edukacji, z założenia mających prowadzić do samowychowania i samoorganizacji człowieka świadomego swojego potencjału i przypisywanej mu roli społecznej. […] Rozważania przestawione w tej, niezwykle bogatej w treści i wielowątkowej, monografii niewątpliwie zwracają uwagę czytelnika na odpowiedzialność za formowanie życia wartościowego. […] Książka będzie ważną pozycją w literaturze przedmiotu przede wszystkim dla nauk humanistycznych i społecznych oraz różnorodnych dyscyplin. Jestem przekonana, że znajdzie się także na liście obowiązkowych lektur dla studentów wielu kierunków.

Z recenzji prof. dr hab. Barbary Kromolickiej


Monografia naukowa Andrzeja Olubińskiego stanowi znakomite połączenie dyskursu naukowego z osobistym doświadczaniem edukacji w jej uwarunkowaniach społeczno-politycznych, kulturowych czy socjalizacyjnych, którym autor nadał normatywny charakter z nadzieją na zrozumienie przez czytelników złożoności prawicowej kontrrewolucji ostatnich lat. […] Książkę warto włączyć do kształcenia przyszłych i doskonalenia już pracujących nauczycieli. Stanowi bowiem bardzo dobre studium analityczno-krytyczne społeczeństw, w których ustrojowe wartości są pozorowane lub jedynie proceduralnie wykorzystywane do realizacji zaprzeczających im celów.

Z recenzji prof. dra hab. Bogusława Śliwerskiego

Na całe nasze życie składa się niezliczona ilość podejmowanych decyzji, zadań i aktywności. Rzadko jednak się nad tym zastanawiamy, a szczególnie nie zwracamy uwagi na źródła tej aktywności czy jej edukacyjny aspekt. Tymczasem warto się nad tym pochylić, bowiem można wówczas tę aktywność ukierunkować, a dzięki temu rozwijać się, swoje talenty, mieć rzeczywisty wpływ na to, co się wokół nas dzieje.

O tej aktywności, ukierunkowanej zarówno w sposób pozytywny, jak i negatywny, o realizowaniu siebie i wykorzystaniu potencjału, ale też o braku takiej możliwości, o roli danej osoby w przedmiocie społecznych działań oraz o konfliktach i zjawiskach społecznych, jako źródłach chorej aktywności, przeczytać możemy w interdyscyplinarnej publikacji Andrzeja Olubińskiego, pedagoga społecznego, który prezentuje nam niezwykle szeroki kontekst pojęcia aktywności. Książka pt. „Aktywność i działanie jako forma edukacji do samorealizacji czy zniewolenia? W świetle założeń edukacji humanistycznej i krytyczno-emancypacyjnej”, to pozycja warta zauważenia, przemyśleń, a nawet głębszej analizy. I to nie tylko dla pedagogów czy socjologów, ale również dla psychologów, studentów kierunków humanistycznych, a także wszystkich zainteresowanych tematem aktywności i jej konsekwencji.

Książka składa się z trzynastu rozdziałów teoretycznych, w których - po zapoznaniu czytelnika z podstawowymi terminami i wprowadzeniem w poglądy dotyczące aktywności – autor porusza niezwykle szerokie spektrum zagadnień z tą aktywnością związanych, od osobotwórczej roli aktywności, poprzez źródła chorej aktywności, aż po rolę szkoły w procesie aktywności i potrzebę aktywności edukacji społeczno-obywatelskiej. W pierwszych rozdziałach Olubiński zajmuje się zatem takimi terminami, jak tytułowa aktywność i działanie, edukacja emancypacyjna czy samorealizacja czy aktywność konformistyczno-zniewalająca. Autor wyjaśnia również termin przemoc, bowiem rozdziały szósty i siódmy dotyczą czynników utrudniających czy uniemożliwiających bycie aktywnym na drodze do samorealizacji. Rozdział drugi prezentuje poglądy Ericha Fromma na temat humanistycznej koncepcji zdrowej aktywności człowieka. Czytamy o aktywności jako objawie zdrowia, o źródłach chorej aktywności, o produktywnej aktywności rozumianej jako odpowiednio ukształtowana orientacja charakteru oraz o prozdrowotnej roli ruchu i aktywności fizycznej.

Rozdział trzeci dotyczy osobotwórczej roli aktywności i działań społecznych, a autor zajmuje się tu kwestią aktywnych społeczności i orientacji aktywnej, aktywności jako efektu społecznego zaangażowania i społecznej mobilności Omawia również pojęcia świata życia oraz małej ojczyzny. W rozdziale czwartym z kolei poruszone zostały kwestie istoty i warunków twórczej aktywności. Poznamy tu elementarne warunki bycia twórczym, zależności pomiędzy aktywnością twórczą a rozwijaniem sił, a także koncepcje przeobrażeń społecznych, w tym kreatywnej aktywności.

Rozdział piąty traktuje o konflikcie jako czynniku aktywizacji oraz wskaźniku przeobrażeń społeczno-edukacyjnych, a problematyka ta jest już od kilku lat przedmiotem przedstawicieli nauk o wychowaniu. I całe szczęście, bowiem zbyt długo ignorowano rolę konfliktów w życiu społecznym oraz w kształtowaniu osobowości, poglądów czy zachowań. Rozdziały szósty i siódmy, jak wspomniano, związane są ze źródłami chorej aktywności oraz szkodliwych działań. Autor pisze tu m.in. o zagrożeniach i patologiach sprawowania władzy państwowej, o indoktrynacji i manipulacji, o opresji ekonomicznej, a także o konsumpcyjnym stylu życia. 

Rozdział ósmy w centrum zainteresowania stawia osobę ludzką i orientację „być”, jako warunek wartościowej aktywności i działań, przybliżając znów koncepcję Fromma, a także Carla R.Rogersa. Autor pisze tu m.in. o dobrej maturze ludzkiej, ukrytym potencjale oraz procesach i paradygmatach uczłowieczania człowieka. Kolejny, dziewiąty rozdział, porusza zagadnienia związane z rolą szkoły w procesie przygotowania do aktywności reaktywnej i fasadowo-konformistycznej. Autor rozwija tu kilka tez ideologii neoliberalnej, prezentując rolę edukacji w Polsce w kontekście zmian społeczno-politycznych. Autor w kolejnym rozdziale zajmuje się też edukacją akademicką, poruszając temat kryzysu kształcenia na uczelniach czy ich uprzemysłowienia. Rozdział jedenasty stanowi próbę rozwinięcia tezy, iż demokratyczne społeczeństwo jest podstawowym warunkiem oraz szansą na zbudowanie prawdziwie demokratycznej edukacji.

Ostatnie dwa rozdziały traktują o aktywności poszczególnych „normalnych” charakterów oraz potrzeby edukacji społeczno-obywatelskiej oraz krytyczno-interwencyjnej. Autor podkreśla potrzebę głębszego rozpoznania i badań kształtujących się nowych rodzajów zachowań oraz pisze o procesie poszukiwania humanistycznych warunków ludzkiego życia i rozwoju, zwracając uwagę na emancypacyjną pedagogikę obywatelskiego zaangażowania oraz pedagogikę krytyczną jako źródło aktywnego poszukiwania sprawiedliwości. Lektura książki daje do myślenia, ale też zatrważa i skłania do podjęcia działań w kierunku większego dystansu i krytycznego stosunku do istniejącej rzeczywistości. Nakłania do powstrzymania przynajmniej postępującej w ostatnich latach degradacji tego, co udało się wypracować, do zwrócenia uwagi na szerzący się brak tolerancji, arogancję i fanatyzm oraz do intensywnej pracy nad przekształceniem tych postaw w proaktywne, działające na rzecz społecznego dobra. Przede wszystkim zwraca jednak uwagę na rolę szkoły, która zamiast kształcić samodzielnie myślące, aktywne społecznie jednostki, stawia na masową produkcję przeciętnych obywateli, którzy w obliczu panującego społeczno-politycznego klimatu, szybko przekształcają się w narcyzów, hejterów, oportunistów, dostosowując się niejako w ten sposób do świata, w którym przyszło im żyć.

źródło: http://www.qulturaslowa.pl/2021/01/andrzej-olubinski-aktywnosc-i-dziaanie.html

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło