Agnieszka Woynarowska

doktor nauk humanistycznych, ­adiunkt w Zakładzie Pedagogiki Specjalnej Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego; członek Polskiego Towarzystwa Pedagogów Specjalnych oraz ALTER – European Society for Disability Re­search. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół dyskursywnych, społeczno-kulturowych konstrukcji niepełnosprawności intelektualnej, problematyki wsparcia dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną, polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych oraz rekonstrukcji indywidualnych doświadczeń osób, których codzienne życie splata się z niepełnosprawnością. Jest autorką licznych artykułów naukowych oraz książek: Niepełnosprawność intelektualna w publicznym i prywatnym dyskursie (2010, OW „Impuls”) oraz – z Joanną Belzyt i Joanną Doroszuk – Doświadczenia niepełnosprawności w przestrzeniach spotkania (2015, WN Katedra).

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wstęp

ROZDZIAŁ I

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA I SPOŁECZEŃSTWO

1.1 Różnica/ Inność/ Obcość

1.1.1 Kolonizowanie Innego – foucaultowski szkic z historii szaleństwa

1.1.2 Społeczne rozpoznanie Inności – niepełnosprawność intelektualna jako stygmat

1.1.3 Inność i różnica w dyskursie postmodernistycznym i pedagogiki krytycznej.

1.1.4 Niepełnosprawność intelektualna jako różnica w polskiej współczesności i dyskursie pedagogiki specjalnej

1.2 Niepełnosprawność intelektualna jako „fakt społeczny”

1.2.1 Społeczne i osobiste znaczenia niepełnosprawności intelektualnej

ROZDZIAŁ II

DYSKURS JAKO PŁASZCZYZNA KONSTRUOWANIA I ODTWARZANIA PORZĄDKU SPOŁECZNEGO

2.1 Pojęcie dyskursu-język, władza, dominacja

2.2 Dyskurs publiczny 2.3 Przemoc symboliczna i habitus w teorii społecznej P. Bourdieu

ROZDZIAŁ III

ZAŁOŻENIA METODOLOGII BADAŃ WŁASNYCH

3.1 Projekt badawczy-przedmiot, cel i problemy badawcze

3.2 Metody badawcze

3.2.1 Charakterystyka badań jakościowych

3.2.2 Strategia biograficzna w rekonstrukcjach egzystencjalnych doświadczeń

3.2.2.1 Kontekst hermeneutyczny

3.2.2.2 Kontekst interakcjonizmu symbolicznego

3.2.3 Krytyczna analiza dyskursu w badaniach nad społeczną konstrukcją niepełnosprawności intelektualnej

3.3 Przebieg badań i tok postępowania badawczego

3.3.1 Analiza dyskursu publicznego

3.3.2 Analiza doświadczenia indywidualnego niepełnosprawności intelektualnej

ROZDZIAŁ IV

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA W DYSKURSIE PUBLICZNYM W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH

4.1 Dyskurs medyczny. Choroba/ brak/ zaburzenie/ cierpienie

4.2 Dyskurs rodziców. Pomiędzy bólem, dramatem, a radością, miłością i zwyczajnością. Dyskurs osobistej tragedii i adaptacyjno-emancypacyjny.

4.3 Dyskurs romantyczno- emancypacyjny, dla różnic. W inności tkwi potencjał

4.4 Dyskurs sakralizujący osoby z niepełnosprawnością intelektualną

4.5 Dyskurs eksterminacji. Nieszczęście/ cierpienie/ bezwartościowe życie

4.6 Dyskurs zwyczajności. Człowiek i świat życia

4.7 Dyskurs publiczny o niepełnosprawności intelektualnej – zderzenia znaczeń.

ROZDZIAŁ V

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA W DOŚWIADCZENIACH BIOGRAFICZNYCH W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH

5.1. Niepełnosprawność intelektualna jako codzienność w doświadczeniach biograficznych człowieka z niepełnosprawnością intelektualną i jego rodziców

5.1.2 Doświadczenia, narracje, dyskursy- próba syntezy

5.2 Niepełnosprawność intelektualna jako doświadczana codzienność w dyskursach terapeutów

5.2.1 Dyskurs emancypacyjny

5.2.2 Dyskurs korekcyjno-opiekuńczy

5.2.3 Dyskurs opiekuńczy

5.2.4 Dyskurs normalizacyjno-adaptacyjny

ROZDZIAŁ VI

WŚRÓD DYSKURSÓW I ZNACZEŃ – MIĘDZY PRZEMOCĄ, ADAPTACJĄ A EMANCYPACJĄ

SPIS ARTYKUŁÓW

BIBLIOGRAFIA

Rozwój każdego człowieka ma wiele wymiarów: biologiczny, poznawczy, emocjonalny, społeczny. Osoby niepełnosprawne mogą mieć trudności w każdym z tych obszarów funkcjonowania. Książka Niepełnosprawność – w zwierciadle dorosłości może służyć całościowemu spojrzeniu na dorosłość takiej osoby. W tym celu redaktor opracowania, dr Remigiusz Kijak, wyodrębnił poszczególne perspektywy życia człowieka. Dotyczą one podmiotowości, wartości, seksualności, rodzicielstwa, pracy, okresu starości i śmierci.

Człowiek od urodzenia nawiązuje interakcje społeczne, wchodząc ze środowiskiem w aktywny kontakt. Ta dyspozycja powinna być stale rozwijana. Autorzy poszczególnych rozdziałów książki wskazują na możliwości realizacji tych zadań jako źródła społecznej refleksji związanej z podjęciem odpowiedzialności za planowanie działania w tym okresie.

Zamierzenie redakcyjne należy uznać za niezmiernie cenne z uwagi na oryginalność ujęcia książki, dostarczenie wielu cennych informacji, które wzbogacają wiedzę na temat dorosłości osób niepełnosprawnych w różnych aspektach ich funkcjonowania. Walorem książki jest zgromadzenie autorów poszczególnych rozdziałów, znanych specjalistów problematyki niepełnosprawności z różnych dziedzin (psychologii, pedagogiki, rehabilitacji, medycyny). Przedstawione propozycje poszczególnych autorów stanowią splot różnych czynników warunkujących dorosłość człowieka niepełnosprawnego, do których możemy zaliczyć: funkcjonowanie w rolach macierzyńskich, rolę wartości w życiu człowieka, seksualność, kompetencje społeczne, autonomię, podmiotowość. Problematyka ta została umiejscowiona na tle obszernej literatury. Redaktor konsekwentnie dobrał tematykę poszczególnych rozdziałów, wskazując, że dorosłość osób z niepełnosprawnością zależy od wielu czynników o podłożu kulturowym, społecznym i możliwy jest do analizy przy zastosowaniu badań interdyscyplinarnych. Książka odpowiada na aktualne zapotrzebowanie teoretyków i praktyków związanych z edukacją i opieką nad osobami z niepełnosprawnością.

Z recenzji wydawniczej prof. zw. dr hab. Janiny Wyczesany Wstecz