Pikuła G. Norbert

Madalińska-Michalak Joanna

Joanna Madalińska-Michalak, Norbert G. Pikuła

Wstęp   

Listy gratulacyjne 

WOKÓŁ OSOBY JUBILATA

Curriculum Vitae – prof. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski 

Mirosław J. Szymański

2320 słów o Jubilacie

2320 words about Jubilarian 

Zygmunt Wiatrowski

Kwalifikacje i kompetencje oraz standaryzacja działalności zawodowej – i dalszy rozwój pedagogiki pracy – jako główne problemy penetracji naukowej prof. Stefana M. Kwiatkowskiego

Qualifications and expertise and standardization of a professional activity – a further development of working pedagogy – as the major aspects of an academic pursuit of prof. Stefan M. Kwiatkowski   

Nelly Nyczkało

Strategiczne poszukiwania naukowe prof. Stefana M. Kwiatkowskiego

Professor Stefan M. Kwiatkowski’s strategic scientific searches 

CZĘŚĆ PIERWSZA. PEDAGOGIKA I EDUKACJA: IDEE, RZECZYWISTOŚĆ, KONTEKSTY

Zbigniew Kwieciński

Ku edukacji uspołecznionej

Towards participatory education 

Bogusław Śliwerski

Co się stało z oświatową demokracją w Polsce?

What happened to educational democracy in Poland? 

Lech Witkowski

Pytania o pedagogikę. W perspektywie humanistyki stosowanej (tezy i pytania)

Questions on pedagogy. Within the perspective of applied humanities (theses and problems) 

Andrzej Radziewicz-Winnicki

Alternatywa scalania. Nauki społeczne wobec publicznej metamorfozy

On the alternative of unification. Social sciences against the public metamorphosis 

Zbyszko Melosik

Wolność akademicka. Konteksty i kontrowersje

Academic freedom. Contexts and controversies 

Mirosława Nowak-Dziemianowicz

Etyczny wymiar edukacji. Zobowiązanie wspólnoty czy balast przeszłości?

Ethical dimension of education. Commitment of the community or baggage of the past? 

Maria Mendel

Koniec szkoły? Oświatowi liderzy ku dobru publicznemu w czasach prywatyzacji

The end of school? The educational leaders for public good in times of privatization 

Joanna Madalińska-Michalak

Przywództwo edukacyjne. Władza i odpowiedzialność

Educational leadership. Power and responsibility 

Stanisław Palka

Pedagogiczne badania edukacji i jej uwarunkowań w układzie czasowym

Pedagogical research on education and its determinants in time context   

Wojciech Skrzydlewski

Związki mediów z edukacją

Relationship between media and education 

Jerzy Stochmiałek

Edukacyjne konteksty zastosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych

Educational contexts of the use of information and communication technologies   

CZĘŚĆ DRUGA. PRACA – ROZWÓJ – UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Alicja Kargulowa

Praca, kariera, pracowanie z perspektywy poradoznawcy Prof. Stefanowi M. Kwiatkowskiemu z okazji Jubileuszu

Labour, career, and working from a counsellogist’s perspective Paper dedicated to prof. Stefan M. Kwiatkowski on the occasion of his jubilee 

Maria Czerepaniak-Walczak

Emancypacja do pracy – emancypacja przez pracę (konteksty edukacyjne)

Emancipation to work – emancipation through work (educational contexts) 

Norbert G. Pikuła

Wartość pracy a poczucie sensu życia osób starszych

A comparative analysis between the value of labour and the elderly persons’ sense of meaning of life 

Józef Kargul

Jak chronić tożsamość w poradniczym boomie? Prof. Stefanowi M. Kwiatkowskiemu z okazji Jubileuszu

How to protect identity in a counselling boom? To Professor Stefan M. Kwiatkowski on the occasion of Jubilee 

Marian Piekarski

Dualne doradztwo edukacyjno-zawodowe

Dual educational-vocational counseling 

Ewa Solarczyk-Ambrozik

Wymiar globalny, regionalny i indywidualny orientacji na rynek w strategiach całożyciowego uczenia się

The global, regional and individual dimension of market orientation in lifelong learning strategies

Barbara Baraniak

Edukacja przygotowująca do pracy zawodowej szansą człowieka na wychodzenie z marginalizacji społecznej

Education preparing to occupational work as a chance to overcome social marginalisation 

Magdalena Piorunek

Cykl życia zawodowego człowieka. Konteksty edukacyjno-poradnicze

Occupational life cycle of humans. Educational and guidance-related contexts 

Agnieszka Cybal-Michalska

Rozwój kariery jako proces inwestowania i odnawiania kapitału kariery

Career development as a process of investing and renewing the capital of career 

Waldemar Furmanek

Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwania dla edukacji zawodowej

Knowledge-based economy. Challenges of vocational education  

Tadeusz Aleksander

Formy i proces dokształcania i doskonalenia zawodowego pracowników w zakładzie pracy

The forms and the process of training and professional development of workers in a production plant 

Barbara Kędzierska

Edukacja całożyciowa w kształtowaniu kompetencji kluczowych dla zrównoważonego rozwoju społeczeństwa

Lifelong education in forming key competences for the sustainable development of society 

Urszula Jeruszka

Studia dualne jako forma rozwoju kompetencji zawodowych studentów – z myślą o przyszłości

Dual studies as a form of the development of students’ vocational competences – with the idea 

Zdzisław Wołk

Innowacyjność w pracy zawodowej okresu poprzemysłowego

Innovation in professional work of the post industrial period 

Adam Solak

Lojalność w procesie pracy na płaszczyźnie pracodawca – pracownik

Loyalty in the process of work in the employer – employee relationship 

Ryszard Bera

Poczucie odpowiedzialności zawodowej pilotów wojskowych

The sense of professional responsibility among military pilots 

Izabella Kust

Przygotowanie uczniów szkół zawodowych do rynku pracy w kontekście współczesnych rozwiązań i nowych perspektyw

Preparing vocational school students for labour market activity in the context of modern-day solutions and new prospects 

Larysa Lukianowa

Potencjał ludzi starszych na ukraińskim rynku pracy

Potential of the eldery in labor market of Ukraine 

Bogusław Milerski

Pedagogika religii w perspektywie kształcenia zawodowego

Religious pedagogy in vocational education perspective   

CZĘŚĆ TRZECIA. SZKOŁA – NAUCZYCIEL – ŚRODOWISKO

Agnieszka Gromkowska-Melosik

Testy szkolne i rekonstrukcja edukacyjnej rzeczywistości

Educational tests and reconstruction of educational reality 

Inetta Nowosad

Uwarunkowania rozwoju szkoły

Determinants of school development 

Jolanta Szempruch

Rola szkoły w tworzeniu i rozwijaniu kapitału społecznego uczniów

The role of school in creating and developing students’ social capital 

Ireneusz M. Świtała

Etyka w zawodzie współczesnego nauczyciela

Ethics in the profession of contemporary teacher 

Joanna M. Łukasik

Praca zawodowa nauczycieli

Teachers’ professional work 

Wanda Dróżka

Starsze pokolenie nauczycieli o sobie i swojej pracy. Przyczynek do dyskusji

The older generation of teachers about themselves and their work Contribution to the discussion

Joanna Michalak-Dawidziuk

Awans zawodowy nauczycieli jako proces dynamicznych zmian – współczesna praktyka i perspektywa przyszłości

Career progression of teachers as process of dynamic changes – modern practice and prospect of future   

Dorota Siemieniecka, Bronisław Siemieniecki

Technologie edukacyjne we współczesnej dydaktyce – zarys problemu

Educational technologies in contemporary didactics – an outline of problems 

Stanisław Juszczyk, Yongdeog Kim

Kultura konfucjańska vs. kultura sokratejska we współczesnej edukacji w Korei Południowej i w Polsce. Analiza porównawcza

Confucian culture vs. Socratic culture in the contemporary education in South Korea and Poland. A comparative analysis 

Ewa Przybylska

Rodzina jako środowisko uczenia się i grupa docelowa edukacji dorosłych

Perspektywa andragogiczna

Family as learning environment and target group in adult education

Andragogical perspective 

Józef Półturzycki

Wartości dydaktyki Władysława Piotra Zaczyńskiego

The values of Władysław Piotr Zaczyński’s didactics 

Krzysztof Jakubiak

Międzywojenne badania nad środowiskiem wychowawczym w Polsce

Internawar research on education environment in Poland 

Należy uznać, że […] publikacja wpisuje się w prowadzone od dłuższego okresu rozważania dotyczące współczesnych kontekstów edukacji w aspekcie dyskursu o przyszłości. […] są to ważne i aktualne zagadnienia w sytuacji, kiedy wdrażana jest w naszym kraju reforma systemu edukacji, a właściwie następuje jego całkowita zmiana. Trwa także dyskusja na temat proponowanych zasadniczych przeobrażeń w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego. Prezentowane teksty wpisują się w znacznej części w ten dyskurs, umożliwiając czytelnikowi spojrzenie z pewnego dystansu na to, co dzieje się w systemie oświaty oraz co ma niebawem nastąpić w systemie szkolnictwa wyższego. Poruszane są w nich aktualne zagadnienia związane z edukacyjnymi kontekstami współczesności, akcentując przy tym myślenie o przyszłości. Przedkładany materiał jest różnorodny i stosunkowo szeroki. W książce zamieszczono opracowania o charakterze zarówno ogólnym, jak i szczegółowym. […] Oparte zostały na analizie literatury i dokumentów oświatowych oraz wyników badań własnych. W większości towarzyszy im jednak osobista refleksja Autorów. Problem edukacji z myślą o przyszłości należy rozpatrywać w wielu perspektywach i kontekstach. […] Wśród tekstów znalazły się bardzo interesujące analizy pobudzające do przemyśleń, a także artykuły przypominające pewne kwestie, które były już omawiane w literaturze naukowej. Ich wydobywanie z zapomnienia jest niezwykle istotne. Pozwala bowiem uświadomić czytelnikom, że wiele zagadnień dotyczących szeroko rozumianej edukacji wymaga nadal badań i dyskursu.

Z recenzji prof. dr. hab. Ryszarda Gerlacha

Pragnę w tym miejscu wyrazić zadowolenie z wydania przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego niezwykle obszernej objętościowo, ale i bogatej autorsko monografii naukowej pt. "Edukacyjne konteksty współczesności" (Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2018). Tom został dedykowany prof. Stefanowi M. Kwiatkowskiemu z okazji jego 70 urodzin, ale w rzeczy samej stał się wykładnią najbardziej aktywnych w naukach pedagogicznych uczonych - problemów współczesnej edukacji w kraju i na świecie.

Jak napisali we wstępie do rozprawy jej redaktorzy - Joanna Madalińska-Michalak z Uniwersytetu Warszawskiego i Norbert G. Pikuła z Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie:

Zawarte w książce rozważania przedstawiają problemy właściwe poszczególnym elementom systemu edukacji oraz ukazują wzajemne przenikanie się niektórych zagadnień, wyzwań, jak również wspólne uwarunkowania funkcjonowania i rozwoju całego systemu edukacji w Polsce, a także w wybranych krajach. Autorzy poszczególnych tekstów opisują nie tylko problemy i przekształcenia, lecz także podejmują próby pogłębionej analizy jakościowej przez poszukiwanie źródeł i przyczyn oraz uzasadnień dla zachodzących transformacji, w tym również czynników determinujących kierunki zmian. Książka odpowiada na pytania, które dotyczą pedagogiki oraz edukacji i które stawia współczesność.

Publikacja ma z pewnością zróżnicowany charakter, gdyż pedagogika odnosi się do różnych obszarów życia i funkcjonowania człowieka, co potwierdzają składające się na nią teksty. Ich autorzy punktem wyjścia do dyskusji nad współczesnością czynią zarówno stan nauki, polityki, oświaty, szkolnictwa wyższego, środowiska wychowawczego i stosunków międzyludzkich, jak i swoje oczekiwania i nadzieje co do rozwoju dyskursu edukacyjnego i praktyki edukacyjnej. W wielu miejscach na kartach książki mamy do czynienia z analizami nie tyle zmierzającymi w stronę żądania określonych zmian, co raczej prowokującymi do namysłu nad edukacją we współczesnym nam świecie – w świecie, w którym teraźniejszość jest rozciągnięta w czasie i jest przedmiotem badań, w tym przypadku także badań pedagogicznych. Książka pokazuje, że zainteresowania naukowe autorów tekstów, jakkolwiek odmienne, mają w sobie coś wspólnego – przeniknięte są myślą o przyszłości: często jest ona dla nich ważniejsza niż teraźniejszość.

Podjęte przez autorów problemy współczesności odsłaniają cały obszar wyzwań, przed jakimi stoi edukacja, która niejako pozostaje zanurzona w dziejących się obecnie procesach różnej natury. Ich skutki nie zawsze są dostrzegalne. Tymczasem niektóre z tych procesów mogą decydować o kształcie świata w przyszłości. Specyficzna sytuacja współczesnej cywilizacji, przeobrażenia ekonomiczne i społeczne wymagają istotnej i gruntownej metamorfozy myślenia o rzeczywistości, jej wyjaśniania czy też zmian postaw ludzkich mających znaczny wpływ na przyszłość społeczeństw i świata. Toczące się na naszych oczach przeobrażenia jeszcze bardziej akcentują oczywistą odpowiedzialność historyczną człowieka, który jest usytuowany w czasie, ma swoją przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Czy zatem tego chce czy nie chce historia współokreśla jego byt. Wszystko to, co dzisiaj czyni lub zaniedbuje, prawdopodobnie będzie miało swoje następstwa. W tym sensie człowiek żyje nie tylko dzięki historyczności, lecz także ją współtworzy, kształtując swoją rzeczywistość. Ma również wpływ na myślenie o przyszłości i świecie, jaki się staje.

Troska o przyszłość wymaga edukacji, u podstaw której leży pedagogika interakcji między rozbudzaniem mikroświatów ludzkich osobowości a uwrażliwianiem na odpowiedzialność wobec współtworzonego makroświata. Z punktu widzenia nauki przyszłość stanowi wielką niewiadomą, bo przecież jeszcze nie istnieje. Natomiast edukacja jest możliwa, ponieważ dzięki ludzkiemu intelektowi wierzymy, że edukując współczesnych, możemy wpływać na ich zachowania w przyszłości. W ten sposób chcemy oddziaływać na kształt czasów, które z wielkim prawdopodobieństwem nadejdą, a dla przyszłego pokolenia będą jego współczesnością.

Każdy z rozdziałów w monografii może stanowić punkt wyjścia do odrębnej dyskusji, konferencji naukowej czy impulsu do opracowania projektu badawczego. Przedstawiciele różnych subdyscyplin nauk pedagogicznych znajdą w nim coś dla siebie, ale też mogą dostrzec pobliże tematyczne do własnych studiów i badań. W moim przekonaniu jest to także znakomity punkt wyjścia do przygotowań do Zjazdu Pedagogicznego we wrześniu 2019 r., który organizują Wydział Nauk Pedagogicznych Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie z Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego.

z bloga prof. Bogusława Śliwerskiego

http://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2018/06/edukacyjne-konteksty-wspoczesnosci.html