Korczakowskie narracje pedagogiczne

Korczakowskie narracje pedagogiczne

ISBN: 978-83-7850-660-7
25,00 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 25,00 zł

Książka Barbary Smolińskiej-Theiss pod tytułem „Korczakowskie narracje pedagogiczne” to coś znacznie więcej aniżeli biografia zawodowa czy świadectwo obszernej spuścizny pedagogicznej. To dzieło o naszym dziedzictwie i treści pamięci kulturowej, której nie wolno nam się sprzeniewierzyć...

Wersja książki
Ilość

Książka dostępna w wersji papierowej oraz elektronicznej e-book.

KorczakJanusz Korczak tradycyjnie kojarzony jest z Holokaustem i gehenną warszawskiego getta, tymczasem wielkość Korczaka w pierwszej kolejności wyraża się nie tylko w tragicznej drodze śmierci z Umschlagplatzu do Treblinki ale również – a może przede wszystkim – w dziele jego życia zawodowego, w którym połączył medycynę z wychowaniem dzieci. Na tym polu dokonał odkryć szczególnych, zdecydowanie przekraczających ramy swojego czasu. Dziś Korczak zaliczany jest w poczet największych pedagogów XX wieku: jego miejsce jest wśród takich autorytetów, jak Jean-Jacques Rousseau, John Locke i Johann Heinrich Pestalozzi.

Spuścizna pedagogiczna Korczaka odczytywana jest głównie w perspektywie renesansu problematyki dziecka i dzieciństwa: powracają elementarne pytania: kim jest dziecko, na czym polega jego rozwój, co oznacza godność dziecka, prawa dziecka i dziecięce obywatelstwo w rodzinie, w środowisku lokalnym, w instytucjach społeczno-edukacyjnych, wreszcie – w społeczeństwie i państwie. Tym kwestiom towarzyszy nieustannie refleksja nad relacjami między dziećmi a dorosłymi, opartymi na miłości, wzajemnym szacunku, a także dialogu, tworzącym pomost między starszym a młodszym pokoleniem. Ostatecznym wnioskiem i finalną konsekwencją jest odkrywanie oraz redefiniowanie uniwersalnych idei i przesłań pedagogicznych, zawartych w dziele Korczaka, adresowanych do różnych grup społecznych, środowisk i kultur.

Korczakowskie narracje pedagogiczne są próbą współczesnego odczytania spuścizny pedagogicznej Janusza Korczaka, przepuszczonej przez pryzmat dzisiejszych wyzwań i wątpliwości, towarzyszących tak badaczom, jak i praktykom. Czytelnik nie znajdzie tu prostych rad, zasad czy powierzchownych uogólnień, od których Korczak zawsze stronił. Jest to książka pokazująca pewien model pedagogiki praktycznej, ale jednocześnie refleksyjnej, opartej na miłości do dziecka, mądrości wychowawczej i ciągłym namyśle nad rozwijającym się dzieckiem i dorosłym, który uczy się dziecka, razem z dzieckiem i od dziecka.

Korczakowskie narracje pedagogiczne łączą wymiar praktyczny i akademicki. Pokazują idee pedagogiczne wielkiego myśliciela, przedstawiają unikalny system wychowawczy, dokumentują sukcesy i porażki Korczaka w pracy z dziećmi. Całość wywodu osadzona jest głęboko w kontekście międzywojennej pedagogiki, z jakiej wyrastał i uczył się Korczak, a jednocześnie zakorzenia spuściznę Korczaka w dzisiejszej pedagogice humanistycznej – wielowymiarowej, opartej na uniwersalnych wartościach, interpretowanej wedle odmiennych znaczeń i kodów kulturowych.

-5 Przedmioty

Opis

Książka elektroniczna - E-book
Epub, Mobi
Książka papierowa
oprawa miękka

Specyficzne kody

isbn
978-83-7850-660-7

Smolińska-Theiss Barbara

Barbara Smolińska-Theissdr hab. Barbara Smolińska-Theiss – profesor Akademii Pedagogiki Specjalnej, kierownik Zakładu Pedagogiki Społecznej APS, pedagog społeczny; zajmuje się społecznymi problemami dziecka i dzieciństwa, pracą socjalną z dzieckiem i rodziną. Doradca Rzecznika Praw Dziecka RP, współorganizator Roku im. Janusza Korczaka.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Autor

Smolińska-Theiss Barbara

ISBN druk

978-83-7850-660-7

ISBN e-book

978-83-7850-511-2

Objętość

260 stron

Wydanie

II, 2014

Format

B5 (160x235). E-book: epub i mobi

Oprawamiękka, klejona

Wstęp    

Preface    

Część I

KORCZAKOWSKIE RODOWODY

Rozdział I. Janusz Korczak – szkic do portretu   

Rozdział II. Jean-Jacques Rousseau, John Locke, Janusz Korczak – odkrywcy i badacze dzieciństwa   

Rozdział III. Pedagogiczne transgresje Janusza Korczaka 

Rozdział IV. Jak Korczak odkrywał pedagogikę i jak pedagogika odkrywała Korczaka   

Rozdział V. Janusz Korczak – lekarz i wychowawca   

Rozdział VI. Janusz Korczak i Helena Radlińska – życiorysy równoległe    

Rozdział VII. Pamiętnik Janusza Korczaka z getta – pedagogiczna lekcja dla współczesności   

Rozdział VIII. Korczakowska spuścizna   

Część II

Idee pedagogiczne i obszary działania Janusza Korczaka

Rozdział IX. „Nie ma dzieci – są ludzie...” 

Rozdział X. Korczakowska idea praw dziecka   

Rozdział XI. Kim jest dziecko?   

Rozdział XII. Kochać, rozumieć i szanować dziecko   

Rozdział XIII. Janusz Korczak – nauczyciel wychowawców 

Rozdział XIV. Kolonie letnie, czas wolny, rekreacja i zabawa dziecka   

Rozdział XV. Dziecko i bieda, dziecięca bieda 

Rozdział XVI. Korczakowska utopia szkoły   

Rozdział XVII. Sztuka wychowania   

Zakończenie.Biograficzna narracja pedagogiczna. Pedagogika narracyjna Janusza Korczaka 

Conclusions. Biographic pedagogical narrative. The narrative pedagogy of Janusz Korczak 

Kalendarium życia i twórczości Janusza Korczaka 

Bibliografia 

fragment

W tej niepozornej książce na niespełna dwustu trzydziestu stronach Barbara Smolińska-Theiss stara się pokazać nam fenomen człowieka, który pedagogikę dziecięcą uczynił nauką o dochodzeniu dziecka do dorosłości.

Jego ówczesne hasło "nie ma dzieci - są ludzie", któremu nadał rangę pedagogicznego aksjomatu uczyniło z niego podstawową tezę pedagogiki korczakowskiej. Teraz podchodzimy do tego jak do czegoś bardzo oczywistego, ale pamiętajmy, iż Janusz Korczak alias Henryk Goldszmit wtedy, kiedy konstruował podstawy filozofii swojej pedagogiki dziecięcej, żył w diametralnie innych czasach. Europejski Ruch Praw Dziecka dopiero torował sobie drogę do ludzkiej świadomości, a hasła i idee Nowego Wychowania dla wielu były zaledwie eksperymentem. Stereotypy w myśleniu, pojmowaniu podmiotowości dziecka, prawie do posiadania przez niego własnej osobowości, były bardzo głęboko zakodowane w ówczesnym społeczeństwie. Janusz Korczak wychowany na planie tradycji judeochrześcijańskiej reprezentował głęboko zakorzeniony w jego światopoglądzie humanizm nadający człowiekowi szczególną wartość. A tymi najważniejszymi dla niego ludźmi były dzieci. Jako człowiek, pedagog, nauczyciel jest ze wszech miar przedstawiony tu jako głęboko wierzący i praktykujący humanista. Pisze nie tylko o osobowości dzieci, ich prawie do marzeń, do zabawy i nauki, ale pokazuje ich jako młodych ludzi uwikłanych jak świat dorosłych w rozwiązywanie podstawowych, wręcz prozaicznych czasem problemów; o pocerowanych, połatanych spodniach, dziurawych butach, zepsutych zabawkach lub ich braku. Te atrybuty dzieciństwa są tak samo ważne dla dziecięcej społeczności jak szkoła, nauka czy posiadanie pełnej kochającej się rodziny. Podstawową zasadą jego "mądrej pedagogiki" była zasada ciągłe uczenia się, uczenia się siebie nawzajem. Wysłuchiwania racji dziecka na równi z argumentami rodziców, nauczycieli i opiekunów. Te dwie tak różne osobowości - osoby dorosłej i dziecka muszą kierować się zrozumieniem i życiowym doświadczeniem. Albowiem to ono jest podstawą do budowania wzajemnych równoprawnych relacji. Drugą zasadą jego pedagogiki "ludzkiego dziecka", był trud włożony w proces wychowawczy, tak przez rodziców jak i samego młodego człowieka. Wychowanie to ciągły proces zmieniający się w czasie wraz z dorastaniem jego uczestnika. Zwracał uwagę, iż rygoryzm procesów wychowawczych zabija w dziecku jego trud włożony we własny rozwój, jak i tym samym podrywa autorytet wychowawców i nauczycieli. Ganił kary cielesne. Uważał, że dokładna obserwacja procesów rozwojowych dziecka w połączeniu z życiowym doświadczeniem, personalizacją jego potrzeb, prowadzi ku nowej filozofii jego całościowego postrzegania - do antropologii dziecka, opartej na aksjologicznych podstawach. I był w tym podejściu wówczas pionierem. Przysięgając sobie nie zakładać rodziny i nie posiadać dzieci, narzucił sobie w ten sposób jak sam pisze: "samotność i obcość", poczuł to jak "samobójstwo". Tylko w ten sposób całkowicie i bezapelacyjnie mógł poświęcić się sprawie dzieci i uczynić z tego swoją życiową misję na tym świecie. Jako zasymilowany Żyd, rozdwojony między żydowską tożsamością a polskością, źle znosił ówczesną atmosferę "pełzającego antysemityzmu". W końcu objął stanowisko dyrektora Domu Sierot dla dzieci żydowskich, założonego przez "Towarzystwo Pomocy dla Sierot". Bardzo ważnym dokumentem dla poznania jego osobowości jest dziennik prowadzony w warszawskim getcie, od 1940 do 4 sierpnia 1942 roku. Korczak czyni z tych nieregularnych zapisków swój osobisty traktat filozoficzny. To w nim zamieszcza uwagi o okupacyjnym okrucieństwie dotykającym właśnie dzieci będące jego wychowankami. Jak to się ma do idei którymi się kierował, do wpajanych im wartości i zasad. Cały jego świat stał na głowie i przekształcił się w gigantyczne przedsiębiorstwo śmierci i planowej zagłady. Mimo szalejącego wokół zła, wierzył do końca w to, iż "świat jest przemianą zła, wiecznie trwałą". Wierzy w pozytywny uspołeczniony rozwój człowieka. Usprawiedliwiał obecność zła jako czynnika pozwalającemu ludziom zrozumieć własne postępowanie i wejść z powrotem na ścieżkę właściwego, lepszego rozwoju. Wpisywał się w ewangeliczną zasadę: zło dobrem zwyciężaj. Wierzył w to do końca swoich dni. Zginął wraz ze swoimi wychowankami prowadzony do krematorium w niemieckim obozie zagłady w Treblince.

Gabriel Leonard Kamiński
źródło: http://www.ksiazka.net.pl/index.php?id=49&tx_ttnews%5Btt_news%5D=19545&tx_ttnews%5BbackPid%5D=1&cHash=b012aa0426



Miał zniknąć z powierzchni ziemi – jak miliony innych. A jednak przetrwał i pozostaje obecny – w pamięci, w światopoglądach, w pracach naukowych, debatach pedagogicznych, spojrzeniach kierowanych na podopiecznych. Jego poglądy wciąż są przypominane, na nowo interpretowane, stanowiąc inspirację i ważki głos w wielu współczesnych dyskusjach dotyczących spraw dzieci.

O tym, jak dużo możemy się wciąż jeszcze od Korczaka nauczyć, przekonuje lektura Korczakowskich narracji pedagogicznych.

Książka ta to efekt dwudziestu lat pracy akademickiej z tekstami, biografią i różnymi dziełami Korczaka profesor Barbary Smolińskiej-Theiss, pedagoga społecznego i doradcy Rzecznika Praw Dziecka RP. Stanowi ona zatem podsumowanie, bilans długoletnich badań oraz być może zmieniających się w międzyczasie interpretacji, koncepcji, tez dotyczących pracy i poglądów Starego Doktora. Trudno jej zatem zarzucić powierzchowność - tym bardziej, że autorka, świadoma ograniczeń badacza, nie próbuje przedstawić „jedynego prawdziwego” obrazu Janusza Korczaka, a raczej szkicuje jego różne portrety, zachęcając czytelników do przyglądania się mu z różnych perspektyw.

I tak pierwszą część książki poświęca Korczakowskim rodowodom, czyli temu, co uczyło i kształtowało późniejszego Starego Doktora. Wspomina o niektórych wątkach z jego biografii, zestawia go z innymi badaczami dzieciństwa – wielkimi poprzednikami (Jean-Jacques Rousseau, John Lock) oraz współczesnymi mu polskimi pedagogami (Helena Radlińska). Opisuje też spotkanie Korczaka z pedagogiką, jego działalność jako lekarza i wychowawcy; analizuje zapisy z pamiętnika prowadzonego w getcie. Te rozdziały zainteresują przede wszystkim innych badaczy korczakowskiej spuścizny, raczej teoretyków niż zabieganych praktyków codzienności.

Tym ostatnim bardziej przypadnie do gustu druga część książki, w której Smolińska-Theiss przedstawia idee pedagogiczne i obszary działania Janusza Korczaka. Pisze tu o tym, co dla Starego Doktora było najważniejsze – czyli jak kochać dziecko, jak okazywać mu szacunek, jak je kształtować, jak budować z nim relację, a także jak uczyć się bycia wychowawcą. Kilka rozdziałów poświęca także pozostałym obszarom aktywności Korczaka, zajmującego się koloniami letnimi, dziecięcą biedą, problemami szkoły. Być może najcenniejszy i najbardziej godny uwagi fragment Korczakowskich narracji… stanowi ostatni rozdział książki (prawdziwa perełka), zawierający tłumaczenie utworu samego Korczaka – Sztuka wychowania. Dość powiedzieć, że osiemnaście znajdujących się tu aforyzmów autor oddał do druku jako skrót mojego życia i myśli.

Nie do końca jednolita narracja, jaką prowadzi Smolińska-Theiss (sama nazywająca książkę składanką, zapisem myśli i doświadczeń), może zostać uznana za atut – czyni lekturę ciekawszą, bardziej zajmującą. Jednak pociąga ze sobą także pewne niedociągnięcia – głównie w postaci wielokrotnego powtarzania tych samych myśli i faktów. Warto jednak zignorować tę nużącą, wręcz irytującą czytelnika praktykę, by wraz z autorką wyruszyć na poszukiwanie tego, co pozostało po Korczaku – po polskim Żydzie, urodzonym w zaborze rosyjskim; po lekarzu, pedagogu, wychowawcy, publicyście.

Karolina Mucha
źródło: http://www.granice.pl/recenzja,korczakowskie-narracje-pedagogiczne,9624



Pisanie o znaczącej – nie tylko w sferze pedagogiki – postaci, jaką był Janusz Korczak nastręcza wielu problemów natury metodologicznej oraz poznawczej. Trudności te wynikają między innymi z wielowymiarowego obrazu bohatera ogromu publikacji w wielu językach, których autorzy dokonali już pewnej syntezy jego życia i działalności.

Pisanie o znaczącej – nie tylko w sferze pedagogiki – postaci, jaką był Janusz Korczak nastręcza wielu problemów natury metodologicznej oraz poznawczej. Trudności te wynikają między innymi z wielowymiarowego obrazu bohatera ogromu publikacji w wielu językach, których autorzy dokonali już pewnej syntezy jego życia i działalności. Podjęcie próby rozprawienia się z niekiedy mylnymi interpretacjami wypacającymi jakość jego spuścizny, narosłymi mitami i nieraz mocno utrwalonymi przekonaniami co do jego pracy, wymaga odwagi badawczej, doskonałego warsztatu naukowego, świetnej znajomości przedmiotu badania. Wszystkie te kryteria spełniła niekwestionowana erudytka, najznakomitsza polska badaczka refleksji pedagogicznej Janusza Korczaka, mianowicie Barbara Smolińska-Theiss w swojej monografii pod tytułem „Korczakowskie narracje pedagogiczne”.

Na samym początku warto zauważyć, że autorka bardzo swobodnie porusza się po meandrach życiorysu bohatera swojej książki. Dzięki temu dostrzega niuanse, które wymknęły się z pola widzenia jej poprzednikom. Nie dość, że zauważa te detale o niebagatelnym znaczeniu dla powstawania kolejnych koncepcji i życia autora, potrafi je umieścić w szerokim kontekście. Wyjaśnić jakie były źródła ich powstania, kiedy, z jakich powodów i jak uwarunkowały refleksje Janusza Korczaka. Z powodzeniem uzmysławia również odbiorcom, że na poznaniu człowieka i jego dorobku nie należy w tym wypadku poprzestawać. Kluczowe jest wszakże zrozumienie – i autorka nam w tym zrozumieniu faktycznie pomaga, ponieważ tylko w ten sposób jesteśmy w stanie docenić pedagogiczne dziedzictwo tej wybitnej postaci. To niezwykle cenny wkład Barbary Smolińskiej-Theiss w proces przybliżania i popularyzacji imponującego dorobku tego doskonałego pedagoga czytelnikom.

Uważny czytelnik dostrzeże także wyższość tej książki nad innymi pod tym względem, że stanowi obiektywne świadectwo życia i działania Janusza Korczaka. Barbara Smolińska-Theiss nie próbuje wszakże – w przeciwieństwie do wielu swoich poprzedników – narzucać jedynej słusznej interpretacji narracji pedagogicznych. Wręcz przeciwnie – w momentach, gdy trudno o przyjęcie jednoznacznego stanowiska w danej sprawie, oddaje głos samemu autorowi. Trafnie i rzetelnie posługuje się cytatami. Nie przeinacza ich sensu ani nie nadinterpretuje przekazu. Za ich sprawą pokazuje nam specyfikę i subtelność przedmiotu poznania.

Trzeba także, byśmy wskazali, że autorka w sposób bardzo interesujący zdołała skonfrontować ze sobą dwie różne perspektywy: Janusza Korczaka wypowiadającego się z punktu widzenia czasu minionego, a mianowicie pedagogiki okresu międzywojennego, a także z perspektywy ekstremalnych doświadczeń wychowawcy żydowskiego sierocińca w warszawskim getcie. Z tych rozważań wyłania się unikalna koncepcja dziecka jako osoby, dziecka pojętego jako wartość nadrzędna. Nie jest to jednak zderzenie ujęć. Przeciwnie – naprawdę dobrze się one uzupełniają. Dzięki temu zyskujemy szerokie spojrzenie na przeszłość, którą możemy odczytywać przez pryzmat teraźniejszości oraz przyszłości. Dowiadujemy się na czym polega aktualność oraz uniwersalność refleksji pedagogicznej Starego Doktora.

Książka Barbary Smolińskiej-Theiss pod tytułem „Korczakowskie narracje pedagogiczne” to coś znacznie więcej aniżeli biografia zawodowa czy świadectwo obszernej spuścizny pedagogicznej. To dzieło o naszym dziedzictwie i treści pamięci kulturowej, której nie wolno nam się sprzeniewierzyć. W dodatku, stanowi ono jeden z najlepszych i najbardziej pogłębionych intelektualnie opracowań koncepcji Janusza Korczaka na temat dziecka oraz wychowania. O pozostałych, w swej istocie niebagatelnych walorach monografii, warto, aby każdy czytelnik przekonał się osobiście, sięgając po tę wartościową lekturę.

Krzysztof Wróblewski
źródło: http://www.konserwatyzm.pl/artykul/11213/barbara-smolinska-theiss-korczakowskie-narracje-pedagogiczne

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło