Skuteczność bez agresji

Przez zbyt długi okres czasu przemoc słowna i fizyczna wydawała się być środkiem wychowawczym, służącym dyscyplinie, i to nie tylko w domach, ale i w szkołach. Do dziś zresztą podniesiony głos towarzyszy rodzicom i opiekunom niemal codziennie, zaś każdy przejaw indywidualności, nieposłuszeństwa, nawet wynikającego z eksplorowania świata i naturalnego etapu rozwojowego, piętnowany jest nie tylko krzykiem, ale i nierzadko kłamstwem. Jednocześnie narzekamy, że dzieci z każdym rokiem stają się coraz bardziej niegrzeczne, niewychowane, że nie słuchają nikogo, nie wykonują poleceń itd. Lista tego, czego nie robią (a powinny) wydłuża się zresztą z każdym rokiem życia dziecka, przestajemy w tym wszystkim widzieć same dzieci – to, jakie faktycznie są wspaniałe.
W jaki zatem sposób ograniczyć (a najlepiej wyeliminować) te nieakceptowalne zachowania i negatywną motywację względem dzieci? Jak z dzieckiem się komunikować? Jak stawiać mu w sposób konstruktywny granice? Na te, a także na wiele innych pytań nurtujących rodziców i opiekunów odpowiada Wiesława Rutkowska-Dydyna w książce pt. „Skuteczność bez agresji. Podręcznik dla rodziców i nauczycieli”. Opublikowana nakładem Oficyny Wydawniczej IMPULS pozycja to kompendium wiedzy na temat komunikacji w relacji rodzic/opiekun – dziecko, a także na temat sposobów efektywnego motywowania.
W publikacji autorka dokonuje przeglądy metod i technik, które możemy wykorzystać w pracy wychowawczej i w domu. Lektura książki przekonuje, że istnieje możliwość, by zmienić zachowanie dzieci bez agresji i przemocy, a także dostarcza informacji, w jaki sposób to zrobić. Autorka tłumaczy, co wpływa na przebieg procesu wychowania oraz zachowanie dzieci, sporo uwagi poświęcając przy tym problemom dzieci z nadpobudliwością psychoruchową, a także zwracając uwagę na konieczność uwzględnienia wpływu różnych chorób i deficytów rozwojowych. Pisze też o roli czynników społecznych, postrzeganych jako znaczące, ponieważ nie tylko formują osobowość dziecka, ale również mogą łagodzić niekorzystne skutki zaburzeń wynikających z czynników biologicznych.
Jeden z rozdziałów książki rozpoczyna się pytaniem, czy rodzic musi być doskonały, zaś autorka zaznacza, że wcale nie ma takiej potrzeby. Pisze o rodzicu „wystarczająco dobrym”, a takie podejście pozwala wierzyć, że możemy przejść przez proces wychowania odnosząc sukcesy, które generować będą sukcesy naszych dzieci. Wystarczająco dobrym, czyli szanującym – uczucia swoje i innych oraz zaangażowanym emocjonalnie.
W kolejnych rozdziałach autorka opisuje m.in. metody, składające się na pewną ciągłość oddziaływań wychowawczych, spójnych i wzajemnie się uzupełniających. Zwraca także uwagę, że kiedy stosujemy te metody, musimy to robić równolegle z technikami komunikacyjnymi. Sporo zatem miejsca w książce jest poświęconego prawidłowej komunikacji, począwszy od aktywnego słuchania, poprzez użycie komunikatu Ja, po rozwiązywanie konfliktów. Poznamy techniki zachęcające dzieci do współpracy, koncentrujące się na pozytywnym motywowaniu, choć autorka zauważa, że prawidłowa komunikacja i pozytywne motywowanie nie zawsze wystarczają. Niekiedy konieczna jest również znajomość stawiania granic niewłaściwym zachowaniom, dlatego jeden z rozdziałów poświęcony jest technikom, które te zachowania pomagają ograniczyć, a nawet wyeliminować.
Połączenie tych propozycji autorki z przykładami ich użycia, a także dokładnym wyjaśnieniem, w jaki sposób działają, pozwala nam je zrozumieć, a także dostrzec ich wpływ na zachowanie dzieci i modyfikację tego zachowania. Lektura książki, a następnie stosowanie przywołanych metod w zauważalny sposób pozwala nam być lepszym (wystarczająco dobrym) rodzicem czy nauczycielem, co przekłada się również na rozwój dziecka. Do skuteczność bez agresji jest możliwa, wystarczy tylko, że wysłuchamy dziecko i odniesiemy się do jego potrzeb, a także postawimy czytelne granice akceptowalnych zachowań.

źródło: http://www.qulturaslowa.pl/2021/11/wiesawa-rutkowska-dydyna-skutecznosc.html

Garść porad na kłopoty wychowawcze

Nikt nas nie uczy, jak być rodzicem. Instytucja położnej trochę pomaga poradzić sobie z rodzicielstwem w pierwszych miesiącach życia dziecka, ale potem zostajemy sami wobec pojawiających się problemów i wątpliwości. Wychowując, często opieramy się na własnych doświadczeniach wyniesionych z domu rodzinnego, choć lepszym pomysłem byłoby korzystanie z wiedzy, jaką mają do zaoferowania pedagodzy i psychologowie. Na szczęście coraz częściej dochodzą oni do głosu, oferując literaturę dotyczącą najlepszego traktowania dzieci i mierzenia się z problemami wychowawczymi. Należy do nich Wiesława Rutkowska-Dydyna, której „Skuteczność bez agresji. Podręcznik dla rodziców i nauczycieli” miałam właśnie okazję przeczytać.

Książka nie jest nowatorska, zresztą sama autorka podkreśla, że nie omawia w niej metod wymyślonych przez siebie. Opiera się na zaleceniach Thomasa Gordona, zawartych w jego „Wychowaniu bez porażek”, którą, nota bene, też kiedyś przeczytałam. Mottem tego podejścia są słowa „…i wtedy postanowiłam go wysłuchać”, bo to poświęcenie uwagi dziecku stanowi trzon dobrych relacji z młodym pokoleniem. Uwaga, szacunek i zrozumienie gwarantują sukces wychowawczy.

W początkowych rozdziałach książki autorka serwuje czytelnikom trochę teorii o tym, co wpływa na zachowanie naszych dzieci, czy rodzic musi być od razu doskonały oraz o uczuciach, jakie odczuwamy codziennie i jak wpływają one na nasze zachowania. Następnie przechodzi do konkretnych oddziaływań wychowawczych, które najlepiej wpływają na dzieci. Podkreśla nadrzędną rolę słuchania, uczy mówienia zgodnego z zasadą komunikatu „Ja” oraz omawia metody rozwiązywania konfliktów, w zależności od ich rodzaju. Zwraca uwagę na korzyści płynące z pozytywnego motywowania oraz uczy, jak stawiać granice niewłaściwym zachowaniom. Podpowiada, kiedy korzystać z pomocy zewnętrznej i jak pokonać związane z tym obawy.

Doświadczenie autorki jest imponujące. Wiele lat poświęciła pedagogice, pracując jako nauczyciel, wychowawca klasy i grupy w internacie, a także pedagog szkolny. Prowadziła warsztaty dla rodziców, mogła więc czerpać z tego doświadczenia garściami. Omawiając poszczególne zagadnienia odnosi się do sytuacji, z jakimi miała do czynienia w pracy, ale także opowiada o przypadkach poznanych na warsztatach, gdzie cotygodniowe spotkania z rodzicami pozwalały na reagowanie na konkretne problemy na bieżąco, omówienie popełnianych błędów i skorygowanie ich.

Stosowanie wskazówek zawartych w książce wymaga od rodziców porzucenia pewnych przekonań, choćby o tym, że kary są skutecznym środkiem wychowawczym, ze dzieci są złośliwe i robią nam na złość. Życzliwością i zaangażowaniem osiągniemy o wiele więcej. Nawet wobec tych niegrzecznych, nieposłusznych, niewspółpracujących, trzeba okazać cierpliwość i dotrzeć do prawdziwych motywacji kierujących ich zachowaniem.

Książka może okazać się pomocna nie tylko w życiu rodzinnym, ale również w szkolnym. Nauczyciele również odnajdą w sytuacjach przedstawionych w książce problemy, z którymi spotykają się na co dzień. I rozwiązania. Myślę, że metody w niej opisane wpłyną na poprawę relacji z naszymi partnerami i współpracownikami.

Choć metoda przedstawiona w książce nie jest mi obca, doceniam tą lekturę za zaprezentowaną obfitość przypadków. Warto sięgać po takie poradniki, by się przekonać, jakie działania wychowawcze mają szansę być skuteczne, bo często chodzimy utartymi ścieżkami kar i nagród, które stosowane nieprawidłowo, mogą przynieść więcej szkody niż pożytku.

źródło: https://nakanapie.pl/recenzje/garsc-porad-na-klopoty-wychowawcze-skutecznosc-bez-agresji-i-wtedy-postanowilam-go-wysluchac