HARCERSTWO w JUNACTWIE
Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 18,00 zł
Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939.
Reprinty: reprint wydania, [1915]. "HARCERSTWO w JUNACTWIE".
Chętnik Adam
urodził się 20 grudnia 1885 roku w Nowogrodzie nad Narwią, zmarł 29 maja 1967 roku w Warszawie. Etnograf, muzealnik, działacz społeczny i polityczny, poseł na Sejm I kadencji II RP, członek Polskiej Akademii Umiejętności, poeta, muzyk amator, twórca i reżyser zespołu pieśni i tańca, lutnik, niestrudzony, dociekliwy działacz kurpiowszczyzny.
1905 – brał udział w kolportowaniu nielegalnego pisma „Polak”, a także w przygotowaniu zebrań i wieców, w czasie których domagano się wprowadzenia języka polskiego do szkół; za działalność oświatową był dwukrotnie aresztowany przez władze carskie
1908 – wyjechał do Warszawy, gdzie ukończył kursy pedagogiczne organizowane przez Macierz Szkolną, uprawniające do nauki w szkolnictwie prywatnym
1911 – zdał w Petersburgu celująco egzamin nauczycielski, który pozwalał mu na pracę w szkolnictwie publicznym, następnie wrócił do Warszawy, gdzie kontynuował naukę na Wyższych Kursach Naukowych (tu słuchał wykładów m.in. Ludwika Krzywickiego, Ignacego Matuszewskiego, Heleny Radlińskiej, Edwarda Słońskiego, Józefa Siemińskiego); w tym czasie też współpracował przy wydawaniu tajnej „Polski” i kolportażu bibuły na prowincję (głównie „Zorzy”)
1912 – przedostał się do Lwowa; wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich; w tym okresie był wydawcą, administratorem i redaktorem pisma dla młodzieży wiejskiej „Drużyna”, które z przerwami ukazywało się przez dwanaście lat Pismo „Drużyna” propagowało kółka śpiewacze, teatry amatorskie, turystykę, apelowało o opiekę nad zabytkami. Publikowało również artykuły o skautingu, harcerstwie, junactwie. Gdy w czasie pierwszej wojny światowej zawieszono wydawanie tego czasopisma, Chętnik powołał serię wydawniczą „Biblioteczka »Drużyny«” – były to osobne broszury naukowe oraz podręczniki przeznaczone dla działaczy ludowych i junackich.
Adam Chętnik należał do władz ruchu junackiego, został członkiem Rady Przybocznej i propagował tę ideę między innymi w publikacjach serii „Biblioteczka »Drużyny«”. Działał również w ruchu turystyczno-krajoznawczym, w czasopiśmie „Ziemia” publikował sprawo- zdania etnograficzno-krajoznawcze.
1913 – wydał Puszczę kurpiowską
1915 – opublikował monografię Chata kurpiowska opracowana podług materjałów zebranych na miejscu, z własnymi rysunkami i fotografiami, za którą otrzymał nagrodę z Kasy im. Józefa Mianowskiego – Instytutu Popierania Nauki
1917 – założył w Nowogrodzie Koło Krajoznawcze, którego był prezesem do 1934 roku
1919–1922 – redagował pismo „Gość Puszczański”;
jesienią 1919 roku został prezesem założonego przez siebie Związku Puszczańskiego
1919 – po ogłoszeniu plebiscytu na Warmii i Mazurach aktywnie uczestniczył w agitacji na rzecz przyłączenia Mazur do Polski, powołał w tym celu pismo „Goniec Pograniczny”
1920–1923 – powoływał oddziały i koła Związku Puszczańskiego, nakierowując je na działania plebiscytowe, starając się wciągnąć do nich między innymi harcerstwo
1920 – niezrażony niekorzystnym wynikiem plebiscytu, w celu przeciwdziałania germanizacji i podtrzymywania świadomości narodowej, rozpoczął wydawanie serii „Biblioteczka Pogranicza Prus Wschodnich”
W okresie międzywojennym wydał wiele publikacji i artykułów historyczno-etnograficznych, między innymi Mazurskim szlakiem. Opisy, obrazki, opowieści i gadki z pogranicza Prus Wschodnich. Z ilustracjami i mapkami (1939). Książka ta szczególnie i cała działalność Chętnika przyczyniły się do tego, że niemieckie władze w czasie drugiej wojny światowej wpisały go na „czarną listę”.
1922–1927 – zasiadał w Sejmie I kadencji z ramienia Związku Ludowo-Narodowego jako poseł ziemi łomżyńskiej
18 czerwca 1927 – odbyło się w Nowogrodzie uroczyste otwarcie Muzeum Kurpiowskiego; była to druga skansenowska placówka na obszarze obecnej Polski, pierwszą był Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach (1906); kierownictwo muzeum objął Chętnik, a kustoszem została jego żona Zofia
Od 1933 – Towarzystwo Naukowe Płockie utworzyło Stację Badań Naukowych Dorzecza Środkowej Narwi; Adam Chętnik był jej kierownikiem do wybuchu wojny, a po drugiej wojnie światowej wznowił jej działalność przy wsparciu Akademii Umiejętności
1939–1945 – w związku z prowadzoną działalnością polityczną przed wojną ukrywał się w Warszawie pod nazwiskiem Antoni Chojnowski; uczęszczał na kursy dla doktorantów na tajnym Uniwersytecie Warszawskim
1948 – zorganizował i otworzył Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży
1951–1958 – pracował w Muzeum Ziemi w Warszawie na stanowisku kustosza działu bursztynu
1958 – przeszedł na emeryturę, przeniósł się do Nowogrodu, gdzie wznowił starania o odbudowę skansenu
Odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923); Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla muzealnictwa regionalnego (1966); Złoty Krzyż Zasługi.
Gość Puszczański, https://pl.wikipedia.org/wiki/Gość_Puszczański, 2015, dostęp: 30.09.2015.
Kuczyńska U., Adam Chętnik (1886–1967), http://muzea-skansenowskie.eu/indexm.php?r=8&id=57, 2012, dostęp: 30.09.2015.
Pokropek M., Adam Chętnik badacz Kurpiowszyzny. Życie i twórczość publicystyczno-naukowa oraz działalność muzealna i oświatowa, Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe – Muzeum Okręgowe w Ostrołęce, Ostrołęka 1992, http://www.tnp.org.pl/ZbiorySpecjaln/2009/Chetnik%20Adam%20.%20Badacz%20Kurpiowszczyzny.%20Ostroleka%201992.pdf, dostęp: 30.09.201
Oficyna Wydawnicza "Impuls"
Reprint wydania | 1915 rok |
Autor | Chętnik Adam |
ISBN druk | 978-83-7850-929-5 |
ISBN e-book | |
Objętość | 28 stron |
Wydanie | I, 2015 |
Format | A6 (120x160) |
Oprawa | twarda, szyta |
Od wydawcy
Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939.
To książki zakazane po 1945 roku, wycofywane z bibliotek i niszczone przez komunistyczne władze PRL. Nazwiska autorów, ich twórczość, były wymazywane przez cenzurę i niedostępne dla kolejnych pokoleń młodzieży, instruktorów harcerskich, wychowawców, pracowników naukowych. Władze harcerskie w socjalistycznym państwie dokładały wszelkich starań, by odciąć harcerstwo od historii i wpływów idei skautowej oraz by z inspiracji partii, nadać mu formę pionierskiej organizacji. Ideologia urzędowa w historii harcerstwa wpierw gorączkowo poszukiwała „postępowych tradycji”, a następnie z jeszcze większym zaangażowaniem legitymizowała każdy taki skrawek narodowej historii. Ten przekaz historyczny lepszego, nowego, socjalistycznego harcerstwa wzmacniały ówczesne publikacje.
Solidarnościowy zryw społeczny lat osiemdziesiątych minionego stulecia, porozumienia Okrągłego Stołu, odzyskanie wolności po 1989 roku umożliwiły odrodzenie ruchu harcerskiego, sięgnięcie do jego źródeł, historii i tradycji.
Coraz więcej jest prac poświęconych harcerstwu. Nadal jednak brakuje wznowień źródłowych publikacji, które w latach 1911–1939 miały wpływ na rozwój idei harcerskiej i organizacji, kształtowanie postaw harcerskich i kształcenie kadry instruktorskiej oraz społeczny wizerunek ZHP. Warto je przypomnieć, ponieważ wszystko, cokolwiek myślimy i czynimy, ma swoje bezpośrednie lub pośrednie, pozytywne lub negatywne, uświadamiane lub nie, źródła w tym, co myśleli i czynili nasi poprzednicy.
Wojciech Śliwerski
Zobacz także
Powiązane produkty
- Brak powiązanych produktów