Emilia Lichtenberg-Kokoszka

Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego. Doktor nauk humanistycznych. Dyplomowana położna. Od 1999 roku asystent, a potem adiunkt w Instytutucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego. Prowadzi zajęcia z zakresu edukacji zdrowotnej, biomedycznych i psychopedagogicznych podstaw rozwoju i wychowania, wspierania rozwoju dziecka, wychowania do życia w rodzinie, wychowania seksualnego. Zainteresowania z pogranicza pedagogiki, psychologii i medycyny koncentrują się wokół zagadnień związanych z szeroko rozumianą prokreacją i seksualnością człowieka. Autorka ponad 70. artykułów w czasopismach i pozycjach zwartych, autorka 6 i współredaktorką kolejnych 11 książek. Organizatorka i współorganizatorka kilkudziesięciu konferencji naukowych, naukowo-szkoleniowych i szkoleniowych. Prelegentką ponad stu wykładów dla położnych, małżonków, rodziców, nauczycieli oraz młodzieży z terenu całego kraju. Wieloletni wykładowca kursów formacyjnych dla kapłanów.

Wstęp        

1. Biomedyczne i psychospołeczne aspekty ludzkiej seksualności       

1.1. Seksualność     
1.2. Seksualność kobiety     
1.3. Seksualność mężczyzny       
1.4. Seksualność człowieka w cyklu życia       
1.5. Dojrzałość psychoseksualna      
1.6. Pozaseksualne potrzeby zaspokajane podczas aktywności seksualnej        

2. Aktywność seksualna w parze     

2.1. Czułość       
2.2. Inicjacja seksualna       
2.3. Seks małżeński        

3. Inne formy zaspokojenia potrzeb seksualnych       

3.1. Masturbacja     
3.2. Pornografia     
3.3. Sexting     
3.4. Cyberseks     
3.5. Seks przez telefon     
3.8. Prostytucja     

4. Mentalne ekspresje seksualności    

4.1. Fantazje     
4.2. Natrętne myśli     
4.3. Sny      

5. Nieprawidłowości w sferze seksualności     

5.1. Tożsamość płciowa   
5.2. Orientacja seksualna    
5.3. Parafilie     

6. Sytuacje trudne    

6.1. Uzależnienie od seksu     
6.2. Wykorzystanie seksualne     
6.3. Zdrada     
6.4. Samotność    

7. Płodność małżeńska     

7.1. Metody regulacji poczęć    
7.2. Aborcja    
7.3. Niepłodność    

8. Tajemnice wiary    

8.1. Grzech    
8.2. Sakrament pokuty i pojednania    
8.3. Spowiednik     
8.4. Kruchość człowieka   

Bibliografia

Wstęp

Bóg stworzył seksualność, a zatem jest ona dobra, bo Bóg jest dobry. Tymczasem dla współczesnego człowieka wszystko stało się względne. Nie istnieją już dla niego jakiekolwiek trwałe wartości, może poza dobrami materialnymi. Związki międzyludzkie są powierzchowne i mało znaczące. Seksualność jest przedstawiana i przeżywana wyłącznie jako źródło (hedonistycznej) przyjemności, miłość – jako przelotna namiętność. Stajemy dzisiaj także w obliczu nowych zjawisk w sferze seksualnej, z którymi nie mieli do czynienia nasi przodkowie, takich jak: środki antykoncepcyjne, leki zwiększające potencję, sztuczne zapłodnienie, cyberseks, aplikacje pozwalające umawiać się na randki, implanty piersi, chirurgia plastyczna, banki spermy, inżynieria genetyczna. A jednak nasze mechanizmy dobierania się w pary od czasu stworzenia człowieka wciąż pozostają takie same, wskazując na to, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy. Człowieka można bowiem zrozumieć jedynie w perspektywie Boga.

Zasady etyczne są obecnie przedstawiane jako ograniczenie wolności. Formalizm stał się pretekstem do negowania i odchodzenia od moralności, rozejścia się wiary i życia. Z jednej strony możemy zatem obserwować lekceważenie, niezrozumienie, marginalizowanie i minimalizm wymiaru moralnego oraz etyczny indywidualizm (polegający na poszukiwaniu własnego spokoju ducha i indywidualnych praw), a z drugiej – legalistyczny formalizm wskazań pastoralnych, które nie dostrzegają znaczenia indywidualnej historii człowieka czy zachodzących przemian społecznych.

Tymczasem Bóg nie stworzył człowieka zwyczajnie, jak inne bezrozumne istoty na ziemi, lecz na własny obraz i podobieństwo. Niezadowoleni z bycia skazanymi na swoją naturę grzeszymy przeciwko niej. Świat, zamiast być miejscem pokoju, zmienia się w laboratorium egoizmu i przemocy. Wzniosłe tęsknoty zostały zdławione doczesnymi pragnieniami. Boży Logos w człowieku wymazano.

Kościół przez wieki dojrzewał do tego, żeby publicznie zabrać głos w kwestiach ludzkiej płciowości. Dotychczas powstało (zwłaszcza po Soborze Watykańskim II) wiele dokumentów kościelnych pokazujących chrześcijańskie spojrzenie na to zagadnienie. Należy wymienić chociażby: Gaudium et spes, Humanae vitae, Persona humana, liczne wypowiedzi Jana Pawła II, w tym Familiaris consortio i Evangelium vitae. Wskazywano także na konieczność właściwego wychowania w zakresie ludzkiej płciowości i miłości (Gravissimum educationis, Wytyczne wychowawcze w odniesieniu do ludzkiej miłości, Ludzka płciowość. Prawda i znaczenie. Wskazania dla wychowania w rodzinie, Katechizm Kościoła Katolickiego), na potrzebę wychowania moralnego (encyklika Veritatis splendor) oraz ukazania głębi i znaczenia sakramentu pokuty i pojednania (adhortacja apostolska Reconciliatio et paenitentia). Niemniej tocząca się obecnie walka o człowieka wokół prawdy o seksualności i jej właściwego wykorzystania wymaga ponownego przedstawienia jej istoty i piękna. Ciało jest nie tylko somatycznym podłożem reakcji o charakterze seksualnym, lecz także środkiem wyrazu całego człowieka, przy czym „mowa ta” ma doniosłe znaczenie międzyosobowe, zwłaszcza we wzajemnych relacjach mężczyzny i kobiety. Erotyczny wymiar miłości nie jest złem ani ciężarem, który należałoby tolerować dla dobra rodziny, ale darem Boga, upiększającym spotkanie małżonków, urzeczywistnieniem czystej, wyłącznej afirmacji. Odpowiednie wykorzystanie seksualności ukazuje wielkość człowieczego serca, jest czynnikiem dającym szczęście, dążeniem do tego, by druga osoba żyła w pełni.

Trudno jest pisać o ludzkiej seksualności, tak by jej nie wulgaryzować, a równocześnie nie medykalizować, by nie traktować zbyt lekkomyślnie, ale i nie nazbyt naukowo, by mówić o niej w sposób ludzki, piękny, a równocześnie niepobudzający erotycznie, zwłaszcza że publikacja ta kierowana jest nie tylko do osób świeckich, lecz także kapłanów – do tych, których tak często prosimy o wskazówki w różnych sprawach życiowych (również w tym, jakże intymnym i delikatnym, temacie). Uważamy ich bowiem za specjalistów od „czystości”, bo przecież kto jak kto, ale oni radzą sobie z nią najlepiej. Niejednokrotnie to także kapłani jako jedyni słyszą (przede wszystkim podczas spowiedzi) o naszych trudnościach seksualnych czy małżeńskich. Któż może w większym stopniu dostrzec piękno małżeństwa i rodzicielstwa jak nie ci, którzy poświęcili je na ołtarzu Bożej miłości. Starając się o zbawienie powierzonych im ludzi, próbują przekazać im Bożą wykładnię. Niemniej, dążąc do niedoścignionych ideałów, czasami gubią ludzką ułomność, stając się wyrazicielami norm, których nie potrafią zrozumieć i z oczywistych względów nie muszą przestrzegać.

Poruszane w niniejszej książce zagadnienia są niezmiernie złożone i delikatne. Dotykają najbardziej wrażliwych i czułych sfer ludzkiego życia, budzą wiele kontrowersji i dyskusji. Zadania nie ułatwia próba ukazania ich z perspektywy medycznej, psychologicznej i teologicznej. Przygotowując publikację, starałam się, by nie była ona nazbyt naukowa, a zarazem nie stała się kolejnym poradnikiem; by nie stanowiła jedynie zbioru teoretycznych dywagacji, ale ściśle łączyła się z życiem; by ukazywała seksualność z szerokiego – kobiecego i męskiego, teologicznego i świeckiego – punktu widzenia. W celu wzbogacenia swojej wiedzy (i wiedzy czytelnika) sięgnęłam po teksty napisane zarówno przez seksuologów, psychologów, terapeutów, lekarzy, teologów, jak i małżonków czy prostytutki, a także poradniki dla małżeństw, par, homoseksualistów, publikacje najnowsze i te sprzed stu lat. Zagłębiając się w kolejne tomy, dochodziłam do wniosku, że seksualność to najbardziej wrażliwa, a zarazem zaniedbana i wypełniona błędnymi przekonaniami sfera ludzkiego życia. Pragnąc stworzyć swego rodzaju kompendium, z pokorą muszę przyznać, że nie sposób wyczerpująco opisać problem ludzkiej intymności na marnych kilkuset stronach. Zatem ufam jedynie, że moja książka stanie się zalążkiem wiedzy i motywacją do jej dalszego zgłębiania. Seksualność jest bowiem częścią każdego z nas i dobrze byłoby się z nią zaprzyjaźnić.

Zdaję sobie również sprawę z tego, że nadany publikacji tytuł będzie budzić kontrowersje, a często i niewłaściwe skojarzenia, na co zwracał też uwagę jej recenzent. Jednak w dobie „krzyczących”, niejednokrotnie wprowadzających w błąd prasowych nagłówków taki zabieg wydaje się zasadny. Żywię bowiem nadzieję, że intrygujący, niejednoznaczny tytuł zachęci do choćby pobieżnego zapoznania się z podjętym w książce zagadnieniem ludzkiej seksualności, rozpatrywanej w kontekście zarówno biologii, psychologii, jak i teologii. Jeżeli w związku z tytułem sięgnie po nią choć jedna osoba, która nigdy świadomie nie pragnęłaby uzupełnienia swojej wiedzy na ten, jakże często pomijany, a zarazem istotny, temat, jeżeli choć jeden człowiek w wyniku lektury wybierze dobro – mój cel zostanie osiągnięty.