Marzec-Holka Krystyna

prof. zw. dr hab. – kierownik Katedry Pedagogiki Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy; pełni funkcję Rzecznika Dyscyplinarnego ds. Nauczycieli Akademickich w UKW w Bydgoszczy; członek Prezydium Komisji Pedagogiki Społecznej PAN; członek Opiniodawczo-Doradczej Rady Naukowej przy Rzeczniku Praw Dziecka; członek rad naukowych w wydawnictwach kwartalników naukowych o ogólnopolskim zasięgu: „Auxilium Sociale. Wsparcie Społeczne”, „Auxilium Sociale Novum”, „Chowanna” oraz ,,Przegląd Pedagogiczny” UKW w Bydgoszczy. Wykładowca pedagogiki społecznej, pracy socjalnej, patologii społecznej oraz kryminologii na studiach pedagogicznych i pracy socjalnej. W 2004 roku została laureatką Nagrody Ministra Edukacji Narodowej i Sportu RP za monografię, Dzieciobójstwo, przestępstwo uprzywilejowane czy zbrodnia (Bydgoszcz 2004). Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół problemów marginalizacyjnych, konsekwencji przemian społeczno-ekonomicznych, dezorganizacji społecznej reformy pomocy społecznej, zagrożonych szans edukacyjnych dziecka wiejskiego. Drugim obszarem zainteresowań autorki są zagadnienia patologii społecznej i resocjalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy w rodzinie, przemocy seksualnej wobec dziecka oraz przestępczości. Napisała w sumie kilkadziesiąt artykułów, monografii autorskich i była redaktorem naukowym prac zbiorowych.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wprowadzenie do wydania II

Wstęp

Rozdział 1

Przestępstwa czynów lubieżnych i zgwałceń dokonywanych na nieletnich w świetle kodyfikacji prawnej

1.1. Przestępstwa seksualne w polskim ustawodawstwie karnym na tle stosunków społecznych

1.2. Interpretacja pojęcia czynu lubieżnego z osobą nieletnią

1.3. Znaczenie i treść pojęcia zgwałcenia – niedobrowolnego obcowania płciowego

1.4. Zgwałcenia kazirodcze (art. 145 d.k.k.)

1.5. Zgwałcenia kazirodcze (art. 201 k.k. z dnia 6 czerwca 1997 roku)

Rozdział 2

Pojęcie kary w sprawach o czyny lubieżne i zgwałcenia nieletnich

2.1. Znaczenie sposobu popełniania przestępstw seksualnych w orzekaniu winy

2.2. Przedmiot i podmiot przestępstwa

2.3. Współmierność kary a stopień niebezpieczeństwa czynu

2.4. Nowelizacja Kodeksu karnego z dnia 27 lipca 2005 roku oraz nowelizacja Kodeksu Karnego z dnia 5 listopada 2009 roku (data wejścia w życie – 8 czerwca 2010) mająca na celu zaostrzenie odpowiedzialności karnej za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej wobec osób poniżej 15 roku życia (Dz. U. Nr 206 poz. 1589)

Rozdział 3

Sprawcy czynów lubieżnych i gwałtów w polu badawczym patologii społecznej, kryminologii oraz teorii przemocy w rodzinie

3.1. Aktywność seksualna i dewiacje społeczne w ujęciu patologii społecznej

3.2. Przestępczość seksualna w świetle teorii kryminologicznych

3.3. Teorie przemocy w rodzinie a przestępstwa seksualne

3.4. Współczesna interpretacja i wyjaśnianie kazirodztwa

3.5. Strategie przeciwdziałania wykorzystywaniu seksualnemu dzieci

3.6. Pedofilia jako zaburzenie seksualne – diagnoza i leczenie. Perspektywa psychiatryczna (Justyna Holka-Pokorska, Instytut Neurologii i Psychiatrii, III Klinika Psychiatryczna w Warszawie)

Rozdział 4

Teorie rodziny wobec wysokiego ryzyka przemocy i patologii procesów społecznych w rodzinie

4.1. Uwagi wstępne

4.2. Teoria rozwoju rodziny według Davida M. Kleina i Jamesa M. White’a

4.3. Teoria konfliktu

4.4. Ekologiczna teoria rodziny

4.5. Teoria wymiany w polu badawczym rodziny

4.6. Teoria symbolicznego interakcjonizmu

Rozdział 5

Analiza wyników badań. Sprawcy i ofiary zgwałceń i czynów lubieżnych

5.1. Koncepcja badań i założenia metodologiczne

5.2. Portret badanych przestępców seksualnych

5.3. Utrata kontroli czy uporczywe akty dewiacji seksualnej?

5.4. Dziecko – „ofiara dostępna” w czynach lubieżnych i zgwałceniach

Rozdział 6

„Dotyk wstrętu” – retrospektywna analiza monograficzna wyników badań, na przykładzie wybranych sprawców przestępstw seksualnych z art. 168,175,176 k.k.

6.1. Uwagi wstępne

6.2. Kazirodczy gwałt i czyn lubieżny a brak poczucia winy, empatii oraz zdolności do wchodzenia w związki uczuciowe

6.3. Skrajne doznania przestępców wykorzystujących seksualnie dzieci. Ofiara – dziecko znajomych i dziecko obce (art. 168 k.k.)

6.4. Pedofilia. Dziecko ofiarą dostępną czynów lubieżnych (art. 176 k.k.)

6.5. Wolność negatywna czy „blokada rozwojowa” sprawców przestępstw seksualnych wobec dzieci. Ocena globalna.

Rozdział 7

Sprawcy przestępstw seksualnych skazanych na mocy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeksu karnego, to jest art. 198 k.k., art. 200 k.k. i art. 201 k.k.

Rozdział 8

Resocjalizacja penitencjarna czy probacja przestępców seksualnych?

8.1. Kara kryminalna czy fikcja?

8.2. Warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności – „prezent dla bandyty” czy szansa na poprawę?

8.3. Zakończenie

Bibliografia

Każdy z nas pragnie zapewnić swoim pociechom bezpieczeństwo. Jednak coraz częściej słyszy się o przemocy seksualnej wobec dzieci. Skalę tego zjawiska w Polsce ujawniły organizacje pozarządowe dopiero po 1989 roku. Niestety jest to tematyka nadal bardzo rzadko podejmowana w badaniach naukowych. Pozycja ta to już drugie, nieco zmienione i poszerzone wydanie książki tej autorki, w której porusza temat przemocy seksualnej wobec dziecka. Nie jest to jednak nowe zjawisko. Już w czasach średniowiecznych nakładano karę za stosunki płciowe pomiędzy dorosłymi mężczyznami a dziewczynkami. Także obecnie sprawcy grozi kara pozbawienia wolności.

W części pierwszej - teoretycznej autorka omawia przestępstwa seksualne wobec nieletnich według regulacji prawnej Kodeksu Karnego, zachowania seksualne sprawców czynów nieobyczajnych, gwałcicieli i dewiantów, kazirodców i pedofilów. Opisuje również wykorzystywane techniki prewencji. Część praktyczna zawiera analizę dokumentacji prywatnej, sądowej i prokuratorskiej dotyczącej sprawców oraz ich ofiar. Autorka przeprowadziła tu szczegółową ocenę przyczyn przestępstw seksualnych, zachowania się sprawców w trakcie czynów karalnych i tragedii ofiar. Z zaprezentowanych przypadków wynika, że głównym motywem przemocy seksualnej wobec dzieci jest to, że złoczyńcy nie zdołali lub nie umieli nasycić swoich potrzeb w inny sposób. Analiza tych przypadków dostarcza również obszernej wiedzy o pokrzywdzonym dziecku, jego bezsilności i wieloletnim urazie.

Wielką zaletą tej publikacji jest również przeprowadzona diagnoza i opis sposobów terapii psychiatrycznej pedofilii oraz informacje o procesie resocjalizacji więziennej. Publikacja unaocznia także ogromne niedociągnięcia w systemie kompetentnej opieki i wsparcia psychoterapeutycznego dla pokrzywdzonych i przestępców.

Język publikacji jest zrozumiały. Pozycja zawiera bardzo wiele cytatów z licznych źródeł. Każdy problem jest bardzo szczegółowo opisany. Autorka omawia zagadnienia w sposób złożony, całościowy, różnokierunkowy. Wyniki badań skłaniają do głębszej refleksji. Może pomogą w przyszłości w sporządzeniu efektywnych metod postępowania wobec sprawców i ofiar. Książka stanowi zachętę do kolejnych badań naukowych, obala stereotypy. Jej treść pozwoli wszystkim na bezstronną opinię na ten temat oraz na rozpoznanie w porę prawdopodobnego niebezpieczeństwa grożącego naszym dzieciom.

Krystyna Marzec-Holka jest kierownikiem Katedry Pedagogiki Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Laureatka Nagrody Ministra Edukacji Narodowej i Sportu RP za publikację "Dzieciobójstwo - przestępstwo uprzywilejowane czy zbrodnia". Do tej pory opublikowała wiele artykułów naukowych, książek. Redaktor naukowy prac zbiorowych. Od lat bada problemy związane z przemocą, agresją i krzywdzeniem dziecka.

źródło: http://hugekultura.blogspot.com/2014/02/przemoc-seksualna-wobec-dziecka.html

Studium K. Marzec-Holki charakteryzuje bardzo rzetelne, pogłębione podejście do analizowanych kwestii społecznych. Opracowanie poświęcone jest tematowi bardzo trudnemu, dyskutowanemu w wielu krajach – przemocy seksualnej wobec dziecka w rodzinie – będącym ostatnio także u nas przedmiotem szczególnie żywych dyskusji z związku z wprowadzanymi zmianami ustawowymi (kodeks karny z 5 listopada 2009 roku), mającymi na celu zaostrzenie odpowiedzialności karnej za przestępstwa wobec osób poniżej 15. roku życia. […] Zasadnicze partie opracowania cechuje interdyscyplinarne, systemowe i holistyczne spojrzenie na trudny przedmiot analizy, związany z przyczynami, okolicznościami diagnostycznymi, strategią oraz sensem kary kryminalnej dla sprawców przemocy seksualnej wobec dzieci w rodzinie. Te właśnie partie książki autorskiej wpisują się w nurt humanistycznego i postępowego myślenia, a oparte na teoriach wyjaśniających genezę zjawiska społecznego, zmierzają w kierunku budowania strategii zapobiegania krzywdzeniu seksualnemu dziecka w rodzinie w środowisku sąsiedzkim, lokalnym oraz stworzenia systemu profesjonalnej pomocy i opieki, a także interwencji psychoedukacyjnej i psychoterapeutycznej wobec sprawców przestępstw i ich ofiar.

prof. zw. dr hab. Andrzej Bałandynowicz (fragment recenzji wydawniczej)

Dopiero po dwunastu latach od chwili pojawienia się na rynku czytelniczym pierwszego wydania książki (1999) […] ukazuje się wreszcie oczekiwane kolejne wydanie, znacznie poszerzone, wypełniające lukę w rodzimej literaturze przedmiotu. Przyjmując podobną, pomimo różnic […], koncepcję książki (jak w 1999 roku), Autorka kierowała się określonymi względami. Jednym z nich jest widoczny brak (niedosyt) polskich opracowań z zakresu podejmowanej problematyki, co daje – w przekonaniu Autorki – priorytet pracom informacyjno-podręcznikowym, zawierającym równocześnie aplikacje praktyczno-społeczne o charakterze active research, w których zawarte byłyby dane faktograficzne wraz z analitycznymi opracowaniami szczegółowymi. Lektura książki nasuwa jeszcze inne refleksje. Dzięki takim właśnie opracowaniom tudzież próbom publicznej aktywizacji zbiorowej przy przeciwdziałaniu „przemocy seksualnej” wobec nieletnich coraz bliższa staje się perspektywa radykalnej kompensacji społecznej w analizowanym przez Autorkę zakresie. Ponadto klarowność wywodu, toku narracji, swobodne poruszanie się wśród wielu subdyscyplin nauk społecznych (a także medycznych) nie wyczerpują „długiej” listy zalet opiniowanej przez mnie pracy.

prof. zw. dr hab. Andrzej Radziewicz-Winnicki (fragment recenzji wydawniczej)

[…] Celem rozprawy jest analiza etiologii zjawiska przestępstwa seksualnego wobec dzieci, przebiegu poddanych analizie przestępstw zakończonych prawomocnymi wyrokami skazującymi, oraz próba uzyskania odpowiedzi na pytanie: w jakim stopniu przedmiotowa kategoria przestępstw stanowi czynnik rozkładu podstawowych więzi społecznych w rodzinie sprawców i ofiar. Znakomita Autorka – kierownik katedry Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego- od lat podejmująca wiele problemów szczegółowych związanych z przemocą/agresją czy też wykorzystywaniem/krzywdzeniem dziecka przez świat ludzi dorosłych podejmuje wybrane zagadnienia z zakresu patologii, prawa, ochrony i opieki nad nieletnimi. Występująca traumatyczna patologia przeciwstawiana jest paradygmatowi podstawowych praw dziecka jakim stają się agresja i przemoc. Nie ulega żadnej wątpliwości, iż istnieje pilna potrzeba prowadzenia badań dotyczących związków występujących pomiędzy warunkami opiekuńczo-wychowawczymi i wzorcami zachowań interpersonalnych w rodzinie pochodzenia a występującym ryzykiem patologii…[…]

[…] Głównym przesłaniem poszczególnych rozdziałów są gruntowne a zarazem subtelne rozważania, które sugerują o istotnej różnicy pomiędzy dramatem ofiary przemocy, przestępstwa a przypadkowością zajścia w przekonaniu bezpośredniego sprawcy czynu. […]

Prof. dr hab. Andrzej Radziewicz-Winnicki (fragment recenzji)