Małkowski Juliusz Andrzej

urodzony 31 października 1888 ro­ku w majątku Trębki koło Kutna, wybitny działacz niepodległościowy, członek Zarzewia, Eleusis i Sokoła, jeden z twórców harcerstwa. Zginął 15/16 stycznia 1919 roku w pobliżu Cieśniny Mesyńskiej na francuskim statku Chaouia, którym płynął z misją wojskową od gen. Józefa Hallera do gen. Lucjana Żeligowskiego do Odessy.

Październik 1908 – podejmuje studia na wydziale budowy maszyn Politechniki Lwowskiej

20 marca 1911 – przy poparciu naczelnika Związku Sokolego dra Kazimierza Wyrzykowskiego organizuje z Jerzym Grodyńskim pierwsze kursy skautowe w Sokole Macierzy we Lwowie i Brzuchowicach pod Lwowem

21 maja 1911 – wchodzi w skład Naczelnej Komendy Skautowej we Lwowie.

1911 – ukazuje się pierwszy na ziemiach polskich pod zaborami podręcznik skautowy, adaptacja książki Roberta Baden-Powella dokonana przez Andrzeja Małkowskiego pt. Scouting jako system wychowania młodzieży.

Od 15 października 1911 – rozpoczyna wydawanie dwutygodnika „Skaut”

Listopad i grudzień 1911 – odwiedza większe miasta Małopolski, wygłaszając odczyty, wydając instrukcje, prowadząc ćwiczenia i egzaminy skautowe, zakładając drużyny

Marzec 1912 – przekazuje redakcję „Skauta” Ignacemu Kozielewskiemu i wyjeżdża do Anglii, by le­piej poznać skauting i przygotować drugie wydanie swojej książki; po powrocie z Anglii zostaje odsunięty od pracy redakcyjnej w „Skaucie” oraz w Naczelnej Komendzie Skautowej.

1913 – przenosi się do Zakopanego, gdzie podejmuje pracę jako nauczyciel gimnazjum; zostaje drużynowym I Zakopiańskiej Drużyny Harcerzy im. ks. Józefa Poniatowskiego

Lipiec 1913 – jest głównym organizatorem wyprawy reprezentacji polskiej na III Wszechbrytyjski Zlot Skautów do Birmingham w Anglii

1914 – po zlocie własnym nakładem wydaje książkę Jak skauci pracują

Marzec 1914 – zakłada w Zakopanem Komitet Skautowy, a w czerwcu wydaje broszurę I. Skautostwo pod względem wychowawczym i narodowym. II. Komitet Skautowy w Zakopanem

1914 – żeni się z Olgą Drahonowską, organizatorką skautingu żeńskiego

1914 – z wybuchem wojny wstępuje do Legionów Polskich; wysłany przez J. Piłsudskiego z misją do R. Dmowskiego, przedziera się przez fronty do Warszawy; od końca listopada dowodzi plutonem w 2 pułku I Brygady Legionów Polskich; w grudniu zapada na tyfus i przebywa w szpitalu w Zakopanem, gdzie po wyzdrowieniu otrzymuje zwolnienie z Legionów

Luty 1915 – zagrożony aresztowaniem opuszcza Zakopane i przez Wiedeń, Szwajcarię, Paryż i Anglię dociera we wrześniu do Ameryki, gdzie organizuje kilka drużyn skautowych, opracowuje regulaminy i instrukcje, wydaje drukiem kilka broszur: Musztra skautowa, O wychowanie skautowe, Jak tanio i zgrabnie umundurować drużynę, propagujących ruch skautowy w środowiskach polonijnych

Grudzień 1916 – przedostaje się do Kanady

1917 – przechodzi szkolenie w Military School of Infantry w Toronto, potem przerzucony z oddziałami kanadyjskimi do Europy bierze udział w ciężkich walkach we Francji

Listopad 1918 – uzyskuje zwolnienie z wojsk kanadyjskich i zostaje przeniesiony do formującej się we Francji Armii Polskiej gen. Józefa Hallera

15 stycznia 1919 – statek, którym płynie z misją wojskową, trafia na minę i tonie

Odznaczony: brytyjskimi medalami „Za wojnę 1914–1918” i „Za Wielką Wojnę za Cywilizację 1914–1919”, „Krzyżem Niepodległości” (pośmiertnie – 1930), Medalem Pamiątkowym „Za Wojnę 1918–1921” (pośmiertnie) oraz angielskim skautowym złotym medalem „Za Zasługę” (1913).

Pośmiertnie w 1921 roku otrzymał tytuł Honorowego Harcerza Rzeczypospolitej.

Rocznik harcerski, pod red. S. Sedlaczka, Dział Wyd. NZHP, Warszawa 1928, s. 4–7.

Kalendarz harcerski na rok 1924, pod. red. S. Sedlaczka, L. Grabowskiego, NZHP, Warszawa 1924, s. 30–33.

Błażejewski W., Postaci z dziejów. 35 biogramów działaczy i instruktorów harcerskich, GK ZHP, Warszawa 1984, s. 25–26.

Błażejewski W., Z dziejów harcerstwa polskiego (1910–1939), MAW, Warszawa 1985, s. 362–363.

Harcerski słownik biograficzny, t. 1, pod red. J. Wojtyczy, Muzeum Harcerstwa – Marron Edition, Warszawa – Łódź 2006, s. 131–135.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wstęp     3

The Boys’ Brigade     4

Gienerał Baden-Powell     7

Scouting    12

Rozdział I.

Spostrzegawczość    17

System nauczania    25

Ćwiczenia, zabawy i zawody    26

Ćwiczenia konkursowe    30

Rozdział II.

Tropienie    34

Ćwiczenia w tropieniu    48

Zabawy zawody    49

Ćwiczenia we wnioskowaniu    53

Rozdział III.

Patrol w polu. System patrolowy    54

Patrolowanie    62

Podchodzenie    71

Życie w polu    76

Wyprawa harcerska    79

Wycieczki w góry    82

Wycieczki wodą    84

Ćwiczenia, zabawy i zawody w patrolowaniu    86

W podchodzeniu    87

Na wolnem powietrzu    94

W górach    95

Na wodzie    95

Rozdział IV.

Orjentowanie się w terenie    97

Strony świata   100

Mapy   108

Znaki topograficzne   117

Pogoda   131

Ćwiczenia, zabawy i zawody   132

Ćwiczenia konkursowe   134

Rozdział V.

Sygnalizacja. Tajna korespondencja   142

Listy szyfrowane   144

Sygnalizacja świetlna i głosowa   148

Ćwiczenia, zabawy i zawody   160

Rozdział VI.

W obozie   161

Jak się robi szałasy i namioty   164

Łóżko obozowe   168

Ognie obozowe   172

Pionierka   175

Budowa mostów   177

Ścinanie drzew   179

Budowa łodzi   180

Wprawa w ocenianiu wielkości   181

Dokładny pomiar odległości i wysokości   184

Wygoda w obozie   186

Czystość   188

Gotowanie   192

Jak się robi chleb   196

Woda   197

Scout jest rzemieślnikiem   198

Ćwiczenia, zabawy i zawody   200

Rozdział VII.

Ratownictwo   210

Pożary   213

Otrucie gazem   216

Tonięcie   217

Wściekłe psy   219

Ponoszące konie   220

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach   221

Omdlenia   221

Sztuczne oddychanie   222

Rany   224

Krwotoki   225

Złamanie kości   225

Otrucia   226

Ukąszenie przez węża   227

Ciała obce w oku   228

Noszenie chorych   229

Rozdział VIII.

Hygiena i zdrowie   231

Gimnastyka i ćwiczenia fizyczne   237

Oddechanie   238

Wzrok   240

Zęby   242

Alkohol   243

Ranne wstawanie   246

Uśmiech   246

Ćwiczenie   247

Rozdział IX.

Organizacja scoutingu   248

Prawo harcerskie   250

Prawo scoutowe   251

Egzamina scoutowe   255

Podział organizacyjny   258

Instruktorowie   259

Lokal klubowy   260

Fundusze patrolu i drużyny   261

Objaśnienia   262

Omyłki 

Scouting.

Celem scoutingu jest wprowadzenie do wychowania młodzieży angielskiej czynnika, któryby stworzył z niej pełnych ludzi, rozwiniętych pod każdym względem, nietylko umysłowym i moralnym, ale i fizycznym. Jest to ten sam ideał, który dawniej przyświecał Grekom.

Przez swój system ćwiczeń w polu, scouting dąży do wyrobienia wśród chłopców posłuszeństwa, godności własnej, karności, solidarności, przedewszystkiem jednak obowiązkowości i ducha patrjotycznego. Chce wyrobić młodzież na dobrych obywateli, zdolnych i chętnych do pracy, a w razie potrzeby umiejących skutecznie pomóc ojczyźnie.

W jednej z broszur swoich pisze Powell: »Jedną z form złego obywatelstwa, niezaprzeczonym objawem naszego niebezpieczeństwa, jest ciągle wzrastająca horda bezrobotnych i takich, co nie umią w naszym środowisku pracować — wielka gromada trutniów w naszym ulu. Ludzi tych nie nauczono myśleć o przyszłości, ani o dobrze ojczyzny i dlatego stają się oni niewolnikami demagogji kilku zawodowych agitatorów, których życie zależy od agitacji (bez względu na to, czy jest ona potrzebną, czy też nie); a zaślepieni ich mowami uderzają ręką, która im daje pieniądze, dopóki nie zmuszą pracodawców do wprowadzenia maszyn, które zastąpią robotnika, a do strajku się nie przyłączą, albo do wyniesienia się do innych krajów, zostawiając sytych i zadowolonych agitatorów oraz tłumy bezrobotnych głodomorów, niezdolnych do troski o swoje dzieci, które jednak nieopatrznie dalej na świat wydają«.

Dzieci tych bezrobotnych narażone są najwięcej na wyrośnięcie nie na pracowników, ale na trutniów społecznych.

Trutniami zresztą nie są tylko ci nieszczęśliwi — gorszymi jeszcze trutniami są nieprzyzwyczajeni do pracy i pozbawieni zmysłu społecznego synowie rodzin zamożnych. Tych także wychowuje scouting, bo istotnie jest związkiem najbardziej demokratycznym, w którym syn lorda należy do jednego zastępu z pastuszkiem i obaj stają się przyjaciółmi-scoutami.

Drugi motyw, to wspomniany już moment zreformowania wychowania militarnego, przez rozwinięcie fizycznych zdolności chłopca, powrót z nim na łono przyrody. Powell stawia za wzór wojowników czerwonoskórych Indjan, Boerów itd., a nazywając ich także scoutami, każe ich naśladować.

I niezaprzeczenie armja, która będzie miała dobrych scoutów-wywiadowców, będzie miała przewagę nad dzisiejszą armią regularną. Dowiedli tego nie tylko Boerowie, ale i w ostatniej wojnie Japończycy. Bitwa pod Mukdenem tylko z powodu fałszywych informacji, zebranych przez rosyjskich wywiadowców, została przez Rosjan przegraną.

Fałszywie jednak sądziłby, ktoby twierdził, że scouting rozwija tendencje militarne. Rzecz ma się wprost przeciwnie. Scouting wyrabia na dzielnych fizycznie i zdrowych moralnie obywateli. Harcerze Baden-Powella to nie harcerze podczas wojny, ale podczas pokoju. Ale kiedy Ojczyzna do synów swych o pomoc zawoła, to znajdzie ich do walki dobrze przygotowanych. Scouting jest dla Powella zakładnikiem zdrowych stosunków i pokoju, opartego na poczuciu siły i jej świadomości u społeczeństwa.