Dacko-Pikiewicz Zdzisława

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wprowadzenie 

Część I

Współczesny człowiek w wirtualnej rzeczywistości

Janusz Morbitzer

Internet – między techniką a kulturą    

Małgorzata Augustyniak

Wpływ cyberprzestrzeni na kierunki przemian społecznych w przewidywaniach Alvina Tofflera 

Marta Misiewicz

Nowe media – nowe społeczeństwo   

Ewelina Wątor-Stonawska, Marzena Rusanowska

Cybertożsamość i cybercielesność, czyli psychologiczna charakterystyka współczesnego człowieka 

Beata Ciupińska

Dorastający w świecie technologii informacyjnych – kontekst komunikacyjny    

Wacław Branicki

Wpływ komunikacji zapośredniczonej przez technologię na rozwój kompetencji emocjonalnych i interpersonalnych w okresie adolescencji 

Małgorzata Nowastowska

Internet jako przestrzeń działania jednostki na przykładzie polskiej vlogosfery   

Maria Katarzyna Grzegorzewska

Człowiek w cyberprzestrzeni: obawy, zagrożenia, nadzieje 

Zdzisława Dacko-Pikiewicz, Marek Walancik

Child grooming – niebezpieczne przyjaźnie w cyberprzestrzeni 

Część II

Życie publiczne w wirtualnej rzeczywistości

Sabina Sanetra-Półgrabi

Ochrona cyberprzestrzeni państwa – aspekty prawne i instytucjonalne   

Jakub Jakubowski

Specyfika społeczności internetowych jako podmiotu i przedmiotu w komunikowaniu politycznym   

Paulina Polko

Agitacja polityczna na portalach społecznościowych – case study wyborów parlamentarnych z 2011 roku   

Mariusz Koroblowski

Kilka uwag na temat e-tytułów wykonawczych

Karolina Karbownik

Telepraca – forma tworzenia zespołu pracowników w rzeczywistości wirtualnej 

Małgorzata Koszembar-Wiklik

Media społecznościowe i kultura uczestnictwa a kształtowanie opinii aktywnych konsumentów 

Część III

Wirtualna rzeczywistość miejscem bez barier

Joanna Klimczak-Knura

Samotni w sieci Wpływ cyberprzestrzeni na tożsamość użytkownika 

Karolina Korczewska

Ludzie starsi w społeczeństwie informacyjnym Lumpenproletariat czy digitariat? 

Ewa Gwozdecka-Wolniaszek, Aleksandra Wieteska

Zdrowie i choroba w przekazach internetowych 

Anita Gałuszka

Rola cyberprzestrzeni w uldze i cierpieniu współczesnego człowieka 

Elżbieta Maria Minczakiewicz

Nowe media w kreowaniu wizerunku osób niepełnosprawnych i podnoszeniu jakości ich życia oraz poziomu funkcjonowania społecznego 

Tomasz Masłyk, Ewa Migaczewska

Obecni czy nieobecni?

Osoby z niepełnosprawnością w cyberprzestrzeni 

Nota o autorach 

Pokolenie sieci 

Internet stanowi dziś naturalne środowisko życia, sieci używamy na różne sposoby i do rozmaitych celów. Jedną z największych korzyści płynących z jego użytkowania jest możliwość „bycia na bieżąco”, poszukiwania, przetwarzania i weryfikacji danych przydatnych w życiu zarówno prywatnym, jak i zawodowym. To platforma do komunikacji, rozrywki, a także pomoc w podejmowaniu codziennych decyzji.

Młode pokolenie, zwane pokoleniem sieci, bez internetu nie wyobraża sobie życia; jest on swoistym rdzeniem i podstawą ich egzystencji i rozwoju, a także determinantą umacniania się pewnych charakterystycznych cech tego społeczeństwa. Te cechy to: 

1. Wolność – internet pozwala swobodnie wybierać to, co chcemy kupić, gdzie wybrać się, pracować czy nawet kim chcemy być; pokolenie sieci lubi elastyczność na wszystkich poziomach życia, domaga się wolności wyboru i różnorodnych możliwości. Typowy przedstawiciel tego pokolenia, wychodząc na zakupy, sprawdza w internecie dostępne opcje i już przed wyjściem z domu podejmuje decyzję, co kupić, sam układa swoją listę najlepszych piosenek i ma opory przed dostosowaniem się do sztywnych reguł współczesnej edukacji.

2. Kastomizacja – dla pokolenia sieci nie wystarcza to, co jest, koniecznością jest przerobienie i dopasowanie wszystkiego do swoich potrzeb; modyfikowanie produktów to dla niego wyraz własnego „ja”. Ważna jest tutaj możliwość personalizowania produktu, która przenosi się także do przestrzeni mediów, np. oglądanie wybranych programów nie w czasie ich emisji, ale wtedy, kiedy ma się na to ochotę.

3. Baczna obserwacja – wydaje się, że otoczeni przez ogromną ilość informacji młodzi ludzie mają lepiej wyrobioną zdolność odróżniania prawdy od fikcji; cyfrowych technologii używają także po to, aby poznać i zrozumieć świat oraz dowiedzieć się, gdzie zaczyna się fałsz. Pokolenie sieci chętnie obserwuje producentów, poszukując niezliczonych informacji o cenie, jakości, przydatności danego produktu, a także potencjalnych pracodawców, upewniając się, że firma i stanowisko odpowiadają ich potrzebom.

4. Wiarygodność – ta cecha ma związek z liczeniem się z innymi ludźmi, potrzebą przejrzystości i wywiązywania się z podjętych zobowiązań, a także z możliwością szybkiego i łatwego znalezienia informacji. Łącząc tę cechę z baczną obserwacją, możemy powiedzieć, że pokolenie sieci lubi mieć pewność, że to, co się dzieje, jest prawdziwe i szczere, to pokolenie ceni również dobre uczynki, coraz częściej angażuje się w różne formy pomocy, być może także dlatego, że pomoc jest dziś szeroko dostępna i często nie wymaga zbytniego zaangażowania – przecież wystarczy wesprzeć dobrą radą na forum albo udostępnić post na Facebooku.

5. Współpraca – pokolenie sieci to pokolenie relacji, spełniające się w kulturze współpracy, dzięki nowym technologiom pojawia się poczucie znajdowania się przez cały czas w wirtualnej wspólnocie, zaspokajana jest potrzeba ciągłego bycia in touch, naturalna skłonność do współpracy rozciąga się na wszystkie sfery życia, czemu sprzyja filozofia sieci Web.2.0, pozwalająca współtworzyć nowy, lepszy świat. 

6. Rozrywka – dla pokolenia sieci właściwie wszystko jest albo powinno być rozrywką, stary model uwzględniający, że w czasie dnia jest odpowiedni czas na pracę, relaks i rozrywkę i że wszystkie te sfery trzeba bezwzględnie od siebie oddzielić, odszedł w niepamięć, młodzi ludzie szybko się nudzą, dlatego cenią sobie zmienność, nowoczesność i możliwości użytkowania produktu, uczenia się, pracowania, robienia zakupów w nowy, interesujący sposób.

7. Szybkie tempo – szybkość jest dzisiaj ważna na wszystkich płaszczyznach życia, jednostki wymagają natychmiastowych odpowiedzi i reakcji, do których przyzwyczaiły wyszukiwarki czy gry komputerowe, odpowiednie tempo wymagane jest także m.in. w dostawie towarów, realizowania połączeń, bieżącej ocenie efektów swojej pracy, społeczeństwo z jednej strony staje się niecierpliwe, z drugiej – odczuwa presję narzuconego tempa, mając poczucie ciągłej gonitwy i braku „czasu wolnego”.

8. Innowacyjność – to potrzeba posiadania najnowszych i najlepszych dostępnych produktów; w czasach, gdy nowości pojawiają się nawet co kilka miesięcy, innowacyjność to także odrzucenie tradycyjnej hierarchicznej struktury organizacji oraz kontrolno-nakazowego systemu pracy; pokolenie sieci żyje w kulturze inwencji i nade wszystko ceni sobie dynamikę i kreatywność (Tapscott, 2010, s. 140–175). 

Pokolenie sieci stanowi nową społeczną siłę; zatopione w cyfrowych technologiach wykształciło w sobie cechy, dzięki którym możliwy jest dynamiczny rozwój społeczny i gospodarczy. Co ważne, „sieciowcy” chętnie i efektywnie wciągają innych w swój świat, pokazując nowy punkt widzenia, szerokie możliwości i ucząc przebywania w cyberprzestrzeni. Nowa kultura pracy, zabawy, edukacji to oczywiście duże wyzwanie – szczególnie w czasach, kiedy tradycja miesza się z innowacyjnością – wyzwanie, które trzeba i warto podjąć.

Podsumowanie

Zmieniające się społeczeństwo, coraz częściej i wyraźniej obecne w otoczeniu człowieka nowe technologie, bez których trudno wyobrazić sobie dzień, wielość szans i dylematów, które niesie za sobą cyfrowy świat – to niewątpliwie znaki naszych czasów. Dziś mamy łatwiejszy dostęp do informacji, możemy bez problemu podtrzymywać relacje i bez ograniczeń zawiązywać nowe, wreszcie w cyberprzestrzeni możemy do woli poszukiwać i określać samych siebie – uczenie się, robienie zakupów, poszukiwanie pracy bez wychodzenia z domu to dziś przecież nic nadzwyczajnego. Digital World to również doskonałe pole do ucieczki od odpowiedzialności, kreator ludzkiej samotności, przedłużenie i ułatwienie dla realnego zła. Warto jednak przypomnieć sobie, że media nigdy w historii same w sobie nie były ani dobre, ani złe. To człowiek nadaje im charakter i kształt, sprawia że stają się doskonałą maszyną zagłady albo nieocenionym pomocnikiem.