Prawa dziecka w przestrzeni edukacyjno-społecznej

Prawa dziecka w przestrzeni edukacyjno-społecznej

ISBN: 978-83-8095-198-3
28,57 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 30,00 zł

Czas dostawy kurierem InPost 24 godziny! E-booki w ciągu 15 minut!

Książka dostępna w wersji elektronicznej - e-book.

Celem książki jest przede wszystkim ukazanie złożoności i wielowymiarowości problematyki praw dziecka i praw człowieka, a także faktycznego ich poszanowania w przestrzeni życia edukacyjno-społecznego.

Wersja książki
Ilość

Celem książki jest przede wszystkim ukazanie złożoności i wielowymiarowości problematyki praw dziecka i praw człowieka, a także faktycznego ich poszanowania w przestrzeni życia edukacyjno-społecznego. Oprócz zaprezentowania obszarów, w których prawa te występują w formie narracji, a nie rzeczywistego poszanowania, istotne jest również ukazanie pozytywnych praktyk implementacji praw dziecka i człowieka w codzienności życia szkolnego i społecznego. Z tego też względu książka adresowana jest w głównej mierze do profesjonalistów, którzy na co dzień pracują z dziećmi i młodzieżą.

Niniejsza publikacja składa się z tekstów skoncentrowanych głównie wokół rozpatrywania praw dziecka i praw człowieka w ich wymiarze procesualnym, praktycznym. Zagadnienia poruszone w poszczególnych rozdziałach nie oddają w pełni złożoności tego problemu, ale prezentują istotne jego przejawy. Ukazują wielowymiarowość i kontrowersyjność poszanowania praw człowieka i dziecka zarówno w przestrzeni życia szkolnego, jak i w systemie wychowawczo-resocjalizacyjnym. Znaczące jest, że autorzy rozdziałów to przedstawiciele świata nauki i praktyki, reprezentujący różne dyscypliny wiedzy: pedagogikę, socjologię, psychologię, politologię.

W pierwszej części książki problematyka praw człowieka i dziecka została osadzona w kontekście edukacyjnym. Laura Koba w swoim tekście omawia znaczenie edukacji dla propagowania i realizacji idei praw człowieka i dziecka. Autorka podkreśla wagę kształtowania, szczególnie wśród młodych ludzi, świadomości tych praw jako niezmiernie istotnej dla tworzenia społeczeństw demokratycznych. Jednak rzeczywisty stan tej edukacji odbiega daleko od ideału, ponieważ jest ona często prowadzona niedokładnie i przez osoby do tego nieprzygotowane.

Druga część książki ogniskuje się wokół problematyki praw dziecka w systemie wychowawczo-resocjalizacyjnym. Tekst Iryny Suriny porusza zagadnienie eurosieroctwa, które w wyniku migracji zarobkowej rodziców stało się poważnym problemem m.in. w Polsce, w Mołdawii, na Ukrainie i na Litwie. Autorka prezentuje ten problem w kontekście sieroctwa społecznego, które wiąże się z brakiem zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka, takich jak bezpieczeństwo, poczucie bycia kochanym. Poczucie opuszczenia przez najbliższych niesie ze sobą dalekosiężne skutki zarówno dla sfery psychicznej, jak i społecznej funkcjonowania młodego człowieka.

Z recenzji prof. zw. dr hab. Krystyny Duraj-Nowakowej

W książce Prawa dziecka w przestrzeni edukacyjno-społecznej podoba mi się zarówno procesualne, jak i faktograficzne ujęcie prawnego i społecznego statusu dziecka, a także ścisłe ich wiązanie [...] w świetle specjalistycznego piśmiennictwa polskiego i obcego oraz wyników poznania empirycznego. [...] szacunek dla opracowania budzi wielość podejść specjalistycznych do wybranej problematyki z punktu widzenia najbliżej związanych dyscyplin poznania naukowego: pedagogiki i psychologii, socjologii i politologii. Pierwsza część książki zasadnie osadza problematykę w kontekstach edukacyjnych. Druga zaś – w kontekstach wychowawczo-resocjalizacyjnych. Za zaletę [...] trzeba uznać dobór literatury specjalistycznej – celowy, wielodyscyplinarny, obejmujący literaturę polską i obcą [...].

199 Przedmioty

Opis

Książka elektroniczna - E-book
Epub, Mobi

Specyficzne kody

isbn
978-83-8095-198-3

Irina Surina

Profesor, doktor habilitowany, profesor zwyczajny od 2005 roku, Dziekan Wydziału Edukacyjno-Filozoficznego Akademii Pomorskiej w Słupsku oraz kierownik Zakładu Pedagogiki Społecznej. Zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień socjologii młodzieży, socjologii edukacji, etnosocjologii i etnopedagogiki, pedagogiki społecznej. Autorka trzech monografii, siedmiu podręczników i skryptów oraz współautorka sześciu monografii w języku rosyjskim, a także redaktorka naukowa kilku książek dotyczących zagadnień pedagogiki społecznej. Dorobek naukowy obejmuje także wiele artykułów w języku polskim, rosyjskim i ukraińskim. Wypromowała dwóch doktorów (2003 r. — Rosja, 2009 r. — Polska), Recenzent rozpraw doktorskich i habilitacyjnych (Rosja, lata 1998-2002 — 7).

Anna Babicka-Wirkus

Profesor AP dr hab., pedagożka i socjolożka. Dyrektorka Instytutu Pedagogiki Akademii Pomorskiej w Słupsku. Zastępczyni redaktor naczelnej w międzynarodowym czasopiśmie Social Studies: Theory and Practice. Laureatka nagrody Rzecznika Praw Dziecka za najlepsza dysertację doktorską (2014) oraz Nagrody Ministra Edukacji i Nauki za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej (2021). Autorka i współautorka licznych publikacji naukowych z zakresu problematyki szkoły, oporu w edukacji, poszanowania praw dziecka i człowieka oraz krytycznego dyskursu o uniwersytecie. Członkini następujących towarzystw naukowych: International Association for the Educational Role of Language (ERL Association), Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego (Zastępczyni Przewodniczącego Oddziału Szczecińskiego PTP) oraz Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

https://www.researchgate.net/profile/Anna_Babicka-Wirkus

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Autor

Surina Irina, Babicka-Wirkus Anna

ISBN druk

978-83-8095-198-3

ISBN e-book

978-83-8095-198-3

Objętość

270 stron

Wydanie

I, 2016

Format

B5 (160x235). E-book: epub i mobi

Oprawamiękka, klejona, folia matowa

Wprowadzenie 

Część I

Prawa człowieka i prawa dziecka a wyzwania zmieniającej się rzeczywistości edukacyjnej

Laura Koba

Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i problemy

Human Rights. Selected Issues and Problems 

Maria Czerepaniak-Walczak

Prawa człowieka i prawa dziecka w kształceniu nauczycieli – potrzeby i możliwości

Human Rights and Children’s Rights in Teacher Training – The Needs and Possibilities    

Maria Groenwald

Szkoła milczących praw dziecka

The School of Children’s Silent Rights

Anna Babicka-Wirkus

Miejsce praw dziecka w prawie szkolnym. Studium przypadku

The Place of Children’s Rights in School Law. Case Study 

Marek Michalak

Korczakowskie prawo do społecznej partycypacji dziecka Dziecięce obywatelstwo

Korczak’s Right to the Social Participation of the Child Children’s Citizenship 

Núria Simó-Gil, Alba Parareda-Pallarès, Itxaso Tellado

Nauka demokracji w szkole – doświadczenia na rzecz aktywnej edukacji obywatelskiej

Learning Democracy in School – Experiences Towards an Active Citizenship Education

Leszek Pawelski

Parlament Uczniowski jako instytucja ochrony praw dziecka

Student Parliament as an Institution for the Protection of Children’s Rights 

Część II

Prawa dziecka w systemie wychowawczo-resocjalizacyjnym

Iryna Surina

Eurosieroctwo jako przejaw dezorganizacji społecznej

Euro-orphanhood as a Manifestation of Social Disorganization 

Łukasz Wirkus

Wymiar sprawiedliwości przyjazny dziecku – działalność kuratorów sądowych dla nieletnich w Polsce i USA

Child-friendly Justice – The Work of Juvenile Probation Officers in Poland and in the USA 

Krzysztof Stasiak

Udział kuratora sądowego w wykonywaniu prawa do kontaktu z dzieckiem

The Participation of Probation Officer in the Realization of the Right to the Contact with the Child 

Ewa Piotrów

Sytuacja dzieci i ich matek odbywających karę pozbawienia wolności w przywięziennych domach dla matki i dziecka

The Situation of Children and Their Mothers Serving Prison Sentences in the Homes of Prison for Mother and Child 

Paweł Kozłowski

Przestrzeń podmiotowości i teleologii w diagnozie resocjalizacyjnej nieletnich. Konstrukcja Kwestionariusza Celów Życiowych Młodzieży

Space of Subjectivity and Teleology in the Rehabilitation Diagnosis of Minors. Structure of Life Goals Questionnaire for Adolescents 

Przemysław Kaca, Seweryn Paściak

Twórcza resocjalizacja poprzez hip-hop jako przykład respektowania praw dziecka

The Process of Creative Rehabilitation trough Hip-hop as an Example of Respecting Children’s Rights 

Bibliografia 

Nasi Autorzy 

Wprowadzenie

Dziecko – już mieszkaniec, obywatel i już człowiek.

Nie dopiero będzie, a już jest.

Problematyka praw dziecka jest zagadnieniem złożonym i budzącym wiele kontrowersji, wynikających często z niesymetrycznych relacji: państwo – dziecko, nauczyciel – uczeń, rodzic – dziecko itp., bądź też z krytyki samej idei praw człowieka, które wywodzą się z doktryny prawa naturalnego. Dziecko to jednak wyjątkowa istota ludzka, która zgodnie z preambułą Konwencji o prawach dziecka podlega szczególnej trosce i wymaga opieki. Zwrócenie przez ustawodawców uwagi na specyficzną sytuację dziecka, które wymaga działań opiekuńczych, wychowawczych i ochronnych, zaświadcza o jego delikatności oraz psychicznej, społeczno-moralnej i życiowej niedojrzałości. Specyficzna sytuacja dziecka, podlegającego z jednej strony władzy państwowej, a z drugiej – rodzicielskiej, stwarza możliwości naruszania lub łamania jego praw. Z tego też względu dzieci zostały objęte dodatkową ochroną prawną, co spowodowało ogólną zmianę w postrzeganiu dziecka.

P. Jones i S. Welch wyraźnie wskazują, że wprowadzenie Konwencji o prawach dziecka diametralnie zmieniło status dzieci. Przed uchwaleniem tego dokumentu dziecko było postrzegane jako: niekompetentne, zależne, bezsilne i bez głosu politycznego. Konwencja położyła duży nacisk na dziecięcą godność, kompetentność, odporność i prawo do bycia słuchanym i wysłuchanym. Zmianie uległ również status społeczny dziecka: zaczęło ono być postrzegane jako pełnoprawny uczestnik procesu podejmowania decyzji. Stało się jednostką mającą prawo odkrywać i testować otaczający je świat, popełniać błędy i poznawać konsekwencje swoich decyzji. Tylko wówczas będzie ono zdolne do nabrania pewności siebie, która jest niezbędna w procesie osiągania dojrzałości.

Prawa dziecka mogą być rozpatrywane jako fakt prawny lub jako proces. W pierwszym przypadku można im się przyjrzeć z perspektywy dokumentów, które stoją na ich straży. Należą do nich m.in.: Konwencja o prawach dziecka, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, czy też Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych. Każdy ze wskazanych dokumentów w swoich zapisach podejmuje kwestie ochrony praw dziecka. Jednak jest to wymiar czysto formalny, który nie zawsze odzwierciedla się w codziennych sytuacjach. Jako proces prawa dziecka poddane są dynamice i złożoności życia codziennego. Prawne zapisy są w tym przypadku testowane niejako w praktyce. Założenia, na których się opierają, i wymogi, jakie ze sobą niosą dla podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację, podlegają weryfikacji kulturowej i społecznej. Przykładem testowania idei praw dziecka jest chociażby ich ugruntowanie w zachodniej myśli społecznej opartej na indywidualizmie, która przecież nie przejawia się w wielu innych kulturach, cechujących się odmiennym porządkiem aksjonormatywnym.

Celem książki jest przede wszystkim ukazanie złożoności i wielowymiarowości problematyki praw dziecka i praw człowieka, a także faktycznego ich poszanowania w przestrzeni życia edukacyjno-społecznego. Oprócz zaprezentowania obszarów, w których prawa te występują w formie narracji, a nie rzeczywistego poszanowania, istotne jest również ukazanie pozytywnych praktyk implementacji praw dziecka i człowieka w codzienności życia szkolnego i społecznego. Z tego też względu książka adresowana jest w głównej mierze do profesjonalistów, którzy na co dzień pracują z dziećmi i młodzieżą.

Niniejsza publikacja składa się z tekstów skoncentrowanych głównie wokół rozpatrywania praw dziecka i praw człowieka w ich wymiarze procesualnym, praktycznym. Zagadnienia poruszone w poszczególnych rozdziałach nie oddają w pełni złożoności tego problemu, ale prezentują istotne jego przejawy. Ukazują wielowymiarowość i kontrowersyjność poszanowania praw człowieka i dziecka zarówno w przestrzeni życia szkolnego, jak i w systemie wychowawczo-resocjalizacyjnym. Znaczące jest, że autorzy rozdziałów to przedstawiciele świata nauki i praktyki, reprezentujący różne dyscypliny wiedzy: pedagogikę, socjologię, psychologię, politologię.

W pierwszej części książki problematyka praw człowieka i dziecka została osadzona w kontekście edukacyjnym. Laura Koba w swoim tekście omawia znaczenie edukacji dla propagowania i realizacji idei praw człowieka i dziecka. Autorka podkreśla wagę kształtowania, szczególnie wśród młodych ludzi, świadomości tych praw jako niezmiernie istotnej dla tworzenia społeczeństw demokratycznych. Jednak rzeczywisty stan tej edukacji odbiega daleko od ideału, ponieważ jest ona często prowadzona niedokładnie i przez osoby do tego nieprzygotowane. Konkluzja ta odsyła do kolejnego tekstu – autorstwa Marii Czerepaniak-Walczak. Autorka wskazuje na potrzebę zaistnienia edukacji o prawach człowieka i dziecka w przestrzeni formalnego i nieformalnego kształcenia nauczycieli. Istotne jest, aby prawa te przestały funkcjonować tylko w kontekście narracji, a stały się praktykowanym w szkołach faktem. Aby taki stan rzeczy mógł zaistnieć, koniecznie trzeba wyposażyć nauczycieli w rzetelną i ugruntowaną wiedzę na temat praw człowieka i dziecka. Jest to ważne z punktu widzenia kształcenia i wychowania dzieci do poszanowania tych praw, jak również stanowi niezbędny element rozwoju krytycznej świadomości nauczycieli, dla której prawa te konstytuują środek i ośrodek rozwoju. 

Maria Groenwald w swoim tekście dokonała krytycznej analizy rzeczywistości polskich szkół w aspekcie poszanowania praw dziecka i ucznia. Analizując dane pochodzące ze źródeł wtórnych, autorka oparła się na koncepcji normatywnej trójjedni, która pozwoliła na ukazanie zróżnicowanych obszarów nierespektowania i przemilczania tych praw. Mowa jest tu o poziomie mikro (odpowiada prawu moralnemu), mezo (prawo etyczne) i makro (prawo stanowione), na których praktyki naruszania i nieposzanowania praw dzieci przejawiają się w odmienny sposób.

Rzeczywistość funkcjonowania praw dziecka w prawie szkolnym została zaprezentowana w tekście Anny Babickiej-Wirkus. Autorka na podstawie przeprowadzonych analiz dokumentów szkolnych wskazuje na zjawisko wymazywania, świadomego bądź nie, praw dziecka z przestrzeni praw ucznia. Sytuacja taka przyczynia się do postrzegania przez uczniów i nauczycieli praw dziecka jako abstrakcyjnych idei, które nie mają odzwierciedlenia w codziennym życiu szkoły. Brak lub niewielki zakres występowania praw dziecka w prawie szkoły niesie za sobą daleko idące konsekwencje zarówno dla rozwoju dziecka jako autonomicznego, moralnego i krytycznego podmiotu, jak i dla społeczeństwa, które nie może być demokratyczne, jeżeli jego obywatele nie będą respektowali idei human rights. 

Marek Michalak – Rzecznik Praw Dziecka – koncentruje się w swoim tekście na znaczeniu życia i myśli Janusza Korczaka dla rozwoju idei praw dziecka. W szczególności podkreśla wątek partycypacji dzieci w życiu obywatelskim, jako twórczych i aktywnych podmiotów o zróżnicowanym kapitale biologicznym, społecznym, kulturowym i materialnym. Autor upomina się o rzeczywiste, a nie pozorne respektowanie tego prawa zarówno przez organy władzy, jak i rodziców, nauczycieli oraz innych dorosłych.

Doświadczenia aktywnej obywatelskiej edukacji zostały opisane przez Núrię Simó-Gil, Albę Pararedę-Pallarès i Itxaso Tellado. Autorki omawiają zaobserwowane, w ramach prowadzonego projektu, praktyki demokratyczne ułatwiające uczniom zaangażowanie w sprawy dotyczące ich szkół, a także umożliwiające im podejmowanie decyzji w sprawach istotnych dla ich środowiska edukacyjnego. Proces włączania uczniów w podejmowanie decyzji i ponoszenie odpowiedzialności za swoje wybory nie odnosi się jednak do wszystkich wymiarów funkcjonowania szkoły. Nie obejmuje on kwestii związanych z programem kształcenia. Zatem doświadczanie praktyk demokratycznych na co dzień jest w pewnym zakresie limitowane poprzez określanie miejsc i przestrzeni, w których mogą zachodzić.

Kolejny tekst, Leszka Pawelskiego, jest również opisem próby wprowadzania wartości demokratycznych do życia szkolnego. Autor prezentuje własną koncepcję parlamentu uczniowskiego, który bazuje na aktywności i zaangażowaniu uczniów, rozwijając w nich wartości niezbędne do życia w społeczeństwie obywatelskim, gdzie filary stanowią prawa człowieka i dziecka. Zaszczepienie postaw obywatelskich wśród uczniów zaowocowało dalszymi działaniami młodych ludzi skierowanymi do osób potrzebujących pomocy: starszych, chorych, osadzonych.

Druga część książki ogniskuje się wokół problematyki praw dziecka w systemie wychowawczo-resocjalizacyjnym. Tekst Iryny Suriny porusza zagadnienie eurosieroctwa, które w wyniku migracji zarobkowej rodziców stało się poważnym problemem m.in. w Polsce, w Mołdawii, na Ukrainie i na Litwie. Autorka prezentuje ten problem w kontekście sieroctwa społecznego, które wiąże się z brakiem zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka, takich jak bezpieczeństwo, poczucie bycia kochanym. Poczucie opuszczenia przez najbliższych niesie ze sobą dalekosiężne skutki zarówno dla sfery psychicznej, jak i społecznej funkcjonowania młodego człowieka.

Tekst autorstwa Łukasza Wirkusa ukazuje przyjazny wymiar pomocy służb społecznych na przykładzie pracy kuratorów dla nieletnich w Polsce i w USA. Autor opisuje modele pracy z nieletnimi, których celem jest spo- łeczna readaptacja młodego człowieka. Działalność kuratorów ma za zadanie skorygować nieprawidłowości socjalizacyjne i umożliwić dziecku dalszy rozwój indywidualny i społeczny. Istotne jest, aby kuratorzy, a także inni przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości traktowali młodego człowieka jak podmiot, który posiada prawa, i te prawa respektowali. Wirkus wyraźnie podkreśla, że kuratorzy, wykonując swoją pracę, w szczególności dbają o poszanowanie praw człowieka i dziecka, ponieważ stanowią one podstawę, na której opiera się idea tej służby.

Krzysztof Stasiak omawia w swoim artykule zagadnienie kontaktów rodziców z dziećmi i rolę, jaką odgrywa w nich kurator. Autor wskazuje na znaczenie i złożoność tego problemu dla wszystkich stron zaangażowanych w tę sytuację: uprawnionego do kontaktu rodzica, dziecka i kuratora. Stasiak podkreśla, że kurator nie powinien być tylko biernym obserwatorem takiego spotkania, lecz ma za zadanie czynnie w nim uczestniczyć i wykorzystywać swoją profesjonalną wiedzę i doświadczenie do tego, aby kontakt ten przyniósł jak najwięcej korzyści dla dziecka i jego rodzica.

Złożoną kwestię sytuacji dzieci i ich matek, które odbywają karę pozbawienia wolności w przywięziennych domach dla matki i dziecka, poruszyła w swoim tekście Ewa Piotrów. Przebywanie małego dziecka w tego typu placówce w powszechnej opinii uznaje się za kontrowersyjne. Jednak jest to przykład dbania o rozwój dziecka i o jego kontakt z najbliższą osobą, którą zazwyczaj jest matka. Jak wskazuje autorka, tego typu praktyka zapobiega pojawieniu się choroby sierocej u dzieci. Wpływa ona również korzystnie na proces resocjalizacji osadzonych matek, ponieważ rozwija sferę emocjonalną, uczy odpowiedzialności itp. Paweł Kozłowski w swoim artykule koncentruje się na znaczeniu celów życiowych dla diagnozy resocjalizacyjnej. Autor podkreśla, że zadania, jakie stawia przed sobą młody człowiek, w znacznym stopniu pokazują, kim jest i do czego dąży. Stanowi to istotny element procesu resocjalizacji, który może wówczas bazować na ważnych dla jednostki wartościach. Indywidualne podejście i poszanowanie godności każdego człowieka sprzyjają postępom w readaptacji społecznej. Z tego też względu ważne jest, aby przed podjęciem oddziaływań resocjalizacyjnych dokładnie poznać cele, jakie wyznaczyła sobie dana jednostka. 

Przemysław Kaca i Seweryn Paściak opisują autorski projekt kulturotechniczny pt. „Jestem podmiotem, a nie przedmiotem…”, który polegał na edukacji młodych ludzi w kwestii ich praw. Autorzy, posługując się jednym z elementów tworzących kulturę hip-hopu, mianowicie graffiti, umożliwili dzieciom poznanie tych praw. Ta nietypowa forma przekazu wiedzy była bardzo interesująca dla młodzieży i pozwoliła im wyrazić siebie. Zatem projekt ten nie tylko edukował dzieci o ich prawach, lecz także był realizacją ich prawa do autoekspresji.

Anna Babicka-Wirkus i Iryna Surina Słupsk, 5 stycznia 2016

W książce Prawa dziecka w przestrzeni edukacyjno-społecznej podoba mi się zarówno procesualne, jak i faktograficzne ujęcie prawnego i społecznego statusu dziecka, a także ścisłe ich wiązanie [...] w świetle specjalistycznego piśmiennictwa polskiego i obcego oraz wyników poznania empirycznego. [...] szacunek dla opracowania budzi wielość podejść specjalistycznych do wybranej problematyki z punktu widzenia najbliżej związanych dyscyplin poznania naukowego: pedagogiki i psychologii, socjologii i politologii. Pierwsza część książki zasadnie osadza problematykę w kontekstach edukacyjnych. Druga zaś – w kontekstach wychowawczo-resocjalizacyjnych. Za zaletę [...] trzeba uznać dobór literatury specjalistycznej – celowy, wielodyscyplinarny, obejmujący literaturę polską i obcą [...].

Z recenzji prof. zw. dr hab. Krystyny Duraj-Nowakowej

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło