Skrypty, opowieści i narracje w perspektywie pedagogicznej

Magda Karkowska

doktor habilitowany nauk społecznych, profesor na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego. Nauczycielka dyplomowana, tłumaczka, badaczka edukacji i kultury, autorka pięciu książek i kilkudziesięciu artykułów oraz rozdziałów w monografiach. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół: społecznych problemów edukacji, tożsamości młodzieży, kultury współczesnej i jej przemian, problematyki gender w edukacji i wychowaniu, badań jakościowych w edukacji, biografistyki naukowej. Wraz z prof. dr. hab. Bogusławem Śliwerskim i dr hab. Aliną Wróbel prowadzi ogólnopolskie seminarium doktorskie i podoktorskie działające od 2016 roku przy Wydziale Nauk o Wychowaniu UŁ. W 2019 roku została uhonorowana przez łódzką Kapitułę Ruchu Innowacyjnego w Edukacji tytułem Mistrza Pedagogii. Prywatnie jest miłośniczką kotów wszelkiej maści i rozmiarów, perfum, morza i książek.

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wprowadzenie         

I.    Analiza psychologiczna i socjologiczna środowiska wychowawczego rodziny       

1.1.    Rodzina jako środowisko wychowawcze – perspektywa funkcjonalistyczna     
1.1.2.    Funkcje rodziny a przebieg procesu wychowania    
1.2.    Rodzina jako grupa społeczna i wspólnota – ujęcie systemowe i interakcyjne
1.3.    Wewnątrzrodzinne uwarunkowania świadomości wychowania     
1.3.1.    Miłość jako podstawa więzi w rodzinie        
1.3.2.    Postawy rodzicielskie, style wychowania i kluczowe kompetencje  
1.3.3.    Rodzicielskie koncepcje wychowania       
1.3.4.    Źródła błędów popełnianych przez rodziców   

II.    Rodzina wczoraj i dziś – między normą a patologią    

2.1.    Przemiany współczesnej rodziny oraz alternatywne modele pożycia rodzinnego  
2.2.    Patologie i problemy w środowisku rodzinnym – przegląd wybranych stanowisk   
2.2.1.    Rozwody jako skutek przemian obyczajowych i zaburzenie życia rodzinnego  
2.2.2.    Wpływ rozwodu rodziców na dzieci – perspektywa krótko- i długofalowa 
2.3.    Eurosieroctwo jako problem pedagogiczny i społeczny    
2.3.1.    Obrazy dzieciństwa w rodzinach niepełnych czasowo    
2.3.2.    Zapobieganie konsekwencjom stałego i czasowego rozbicia lub rozluźnienia więzi rodzinnej – rola dziadków    

III.    Kształtowanie tożsamości w środowisku rodziny       

3.1.    Narracja, tożsamość i wychowanie        
3.1.1.    Wielowymiarowość tożsamości. Dialogowe Ja Huberta Hermansa i teoria narracyjnej tożsamości Anthony’ego Giddensa  
3.1.2.    Narracja, jaźń i tożsamość – analiza kluczowych pojęć          
3.2.    Rodzinne opowieści a wiedza o otaczającym świecie           
3.2.1.    Stadia rozwoju kultur a dialog między pokoleniami       
3.2.2.    Przeszłość w narracjach starszego pokolenia Rodzinny przekaz wartości a tożsamość młodego pokolenia    
3.3.    Rodzina i płeć – męskość i kobiecość       
3.3.1.    Męskość i kobiecość – wokół przekazów rodzinnych i kulturowych        
3.3.2.    Socjalizacja rodzajowa – odmienność przekazów socjalizacyjnych  
3.3.3.    Tworzenie męskości w świetle teorii psychologicznych i socjologicznych    
3.3.4.    Macierzyństwo i ojcostwo drogą do kształtowania kobiecości i męskości        

 IV.    Archetypy, symbole i literacka koncepcja bohatera a proces wychowania    

4.1.    Archetypy i symbole w kulturze i ich rozwojowe znaczenie    
4.1.1.    Archetypy, mity i symbole w koncepcji Carla Gustava Junga     
4.1.2.    Inicjacja, transcendencja, indywiduacja a procesy rozwojowe   
4.1.3.    Animus i anima jako symbole męskości i kobiecości     
4.2.    Czy i ja jestem Bohaterem?    
4.2.1.    O naturze narracji – perspektywa literacka     
4.2.2.    Śladami Bohatera – symboliczna wędrówka     
4.3. Bajki i baśnie w terapii oraz w kulturze popularnej    

V.    Narracja, opowieść i metafora w terapii i wychowaniu    

5.1.    Narracyjny charakter wychowania. Typy dialogu w wychowaniu     
5.1.1. Schemat autonarracyjny. Autonarracje proaktywne i defensywne    
5.2. Wprowadzenie do teorii skryptów        
5.2.1.    Skrypty w ujęciu Erica Berne’a     
5.2.2.    Najpopularniejsze skrypty w polskiej kulturze    
5.3.    Trening autonarracyjny jako forma terapii antyskryptowej – jak zostać Bohaterem Własnego Losu?  

VI.    O świadomości wychowania – propozycje terapeutyczne    

6.1.    Terapia krótkoterminowa – uruchomienie wewnętrznego dialogu a uwalnianie się od blokad rozwoju i poprawa wewnętrznej komunikacji     
6.1.1.    Cele i zasady terapii krótkoterminowej     
6.1.2.    Terapia krótkoterminowa a proces wewnętrznej komunikacji   
6.1.3.    Komunikacja interpersonalna – szanse i zagrożenia w perspektywie terapii krótkoterminowej    
6.1.4.    O rozwiązywaniu problemów – od technik introspekcyjnych do rozwijania umiejętności społecznych    
6.2.    Koncepcja psychoterapii pozytywnej Nossrata Peseschkiana Metafora jako narzędzie wspierające rozwój samoświadomości    
6.2.1.    Geneza psychoterapii pozytywnej     
6.2.2.    Integracyjny charakter projektu Nossrata Peseschkiana – główne pojęcia i relacje między nimi oraz geneza konfliktów    
6.2.3.    Etapy procesu terapeutycznego i narzędzia psychoterapii pozytywnej     
6.2.4.    Opowieść i metafora w procesie terapeutycznym i w wychowaniu        
6.3.    Genogramy – od diagnozy do terapii. Identyfikacja mitów i przekonań rodzinnych     
6.3.1.    Genogram – elementy i interpretacja       
6.3.2.    Terapia narracyjna – rozwojowe i wychowawcze znaczenie rodzinnych opowieści   
6.3.3.    Genogram kulturowy – w stronę analizy społecznego kontekstu wydarzeń rodzinnych i specyfiki środowiska  

Zakończenie    

Bibliografia     

Aneks