Stachura Artur

doktor; adiunkt w Katedrze Edukacji Wczesnoszkolnej Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się problemami związanymi z elementarną edukacją matematyczną, zastosowaniem technik informacyjnych w dydaktyce oraz diagnostyką pedagogiczną. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych z zakresu pedagogiki.

Wstęp        

Część I

Systemowa struktura umysłu jako podstawa planowania procesu kształcenia

Rozdział 1

Pojęcie systemu w świetle ogólnej teorii systemów i jego zastosowanie w pedagogice     

1.1. Pojęcie i struktura systemu     

1.2. Rodzaje systemów     

1.3. System teoretyczny a system konkretny     

1.4. Zastosowanie teorii systemów w pedagogice    

1.5. Człowiek jako system     

1.6. Systemowe ujęcie procesu kształcenia    

Rozdział 2

Pojęcie jako kategoria epistemologiczna, psychologiczna i dydaktyczna     

2.1. Pojęcie jako kategoria epistemologiczna     

2.2. Pojęcie jako komponent struktury umysłu     

2.3. Pojęcie jako komponent treści kształcenia     

Rozdział 3

System pojęć w umyśle człowieka i jego reprezentacja (ujęcie statyczne)     

3.1. Relacje między pojęciami     

3.2. Hierarchiczna struktura systemu pojęć     

3.3. System pojęć a działanie     

3.4. Zapis i prezentacja systemu pojęć. Znaczenie wizualizacji     

Rozdział 4

Operacje umysłowe na systemie pojęć – myślenie systemowe (ujęcie dynamiczne)         

4.1. Pojęcie myślenia systemowego        

4.2. Składniki myślenia systemowego: operacje na systemie pojęć         

4.3. Myślenie dywergencyjne i twórcze a myślenie systemowe        

Rozdział 5

Określanie celów kształcenia na statycznych i dynamicznych własnościach systemu pojęć         

5.1. Model procesu wychowania        

5.2. Wychowanie jako proces komunikacji         

Rozdział 6

Zasada systemowości rozwoju człowieka         

6.1. Własności procesu naturalnego rozwoju człowieka         

6.2. Refleksja nad systemem edukacyjnym w świetle własności rozwoju człowieka        

Część II

Konstrukcja usystematyzowanych zasobów treści i ich wykorzystanie w procesie kształcenia

Rozdział 7

Systemowe rozumienie pojęć przez ucznia jako cel kształcenia        

7.1. Cel kształcenia: możliwe sposoby definiowania         

7.2. Klasyczne teorie konstruktywizmu dydaktycznego i ich krytyka         

7.3. Uzupełnienie postulatów konstruktywizmu         

7.4. Cel systematyzacji treści kształcenia         

7.5. Pożądane własności usystematyzowanego zasobu treści kształcenia        

Rozdział 8

Treści kształcenia jako składnik warunków kształcenia         

8.1. Systematyzacja treści kształcenia        

8.2. Procedura systematyzacji treści kształcenia        

8.3. Etapy systematyzacji treści      

8.4. Składniki zasobu treści i ich właściwości     

8.5. Zastosowanie usystematyzowanego zasobu treści w kształceniu     

8.6. Prezentacja usystematyzowanej treści kształcenia     

8.7. Wizualizacja struktury treści     

8.8. Graf jako forma prezentacji struktury treści kształcenia     

8.9. Konstruktywistyczne podejście do odbioru treści: hipertekst     

8.10. Linearność przekazu a wielowymiarowość struktury treści     

8.11. Budowa systemowego zasobu treści kształcenia     

Rozdział 9

Warunki kształcenia związane z własnościami ucznia     

9.1. Struktura posiadanego systemu pojęć i jej diagnozowanie     

Rozdział 10

Sposób podawania usystematyzowanej treści kształcenia     

Rozdział 11

Sposób diagnozy procesu kształtowania systemu pojęć     

11.1. Charakterystyka ilościowa działań studenta z usystematyzowanym zasobem treści     

11.2. Zmienne opisujące działania studentów     

11.3. Działania na całym zasobie treści     

11.4. Działania na blokach treści     

11.5. Działania na modułach treści     

11.6. Struktura procesu – relacje między własnościami części procesu    

11.7. Opis sposobu wykorzystania przez studenta poszczególnych komponentów zasobu – relacje wynikające ze struktury zasobu     

Rozdział 12

Prawidłowości przebiegu procesu przyswajania systemu pojęć     

12.1. Ogólna charakterystyka pracy z usystematyzowanym zasobem treści     

12.2. Szczegółowa charakterystyka pracy z zasobem i jego komponentami     

Rozdział 13

Wnioski z diagnozy procesu kształtowania systemu pojęć     

13.1. Wnioski dotyczące wyników diagnozy     

13.2. Wnioski dotyczące organizacji zajęć i badania     

13.3. Wnioski dotyczące możliwości wykorzystania i kontynuacji badania     

Rozdział 14

Podsumowanie     

14.1. Postulat projektu kształcenia systemowego  

14.2. System treści kształcenia jako komponent ogólnego systemu kształcenia     

14.3. Zasada indywidualizacji w projektowaniu systemu kształcenia     

14.4. Zasada ciągłości rozwoju w projektowaniu systemu kształcenia  

14.5. Zasada systemowości rozwoju w projektowaniu systemu kształcenia  

14.6. Konkluzje     

Bibliografia    

Uzyskane przez Autora wyniki znakomicie korespondują – między innymi – z potrzebami i węzłowymi problemami kształcenia ogólnego, uczenia się całożyciowego i rozwijania samodzielności. Wskazując na warunki pracy ucznia i konieczność uwzględnienia jego indywidualnych możliwości psychofizycznych, określa także warunki kształtowania odpowiedzialności za systemowo widziane i podejmowane wyzwania (cele, zadania). Niewątpliwym walorem opiniowanej pracy jest interesujące przedstawienie problematyki zadań powiązanych z problematyką operacji umysłowych

Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Kojsa